عبدالکریم سروش و فلاسفه

عبدالکریم سروش و فلاسفه

#شلایرماخر معتقد است اصل "تجربه دینی" یک نوع تجربه "اتکاء" است. و دین را باید در زیست و تجربه ایمانی و چراغ اولیه ایمان مومنان جستار نمود نه در حباب حول آن زیست و تجربه که شامل احکام و مباحث فقهی و کلامی است. #شلایرماخر #هرمنوتیک #تجربه_دینی #سروش #شبستری…

🔴◾️ مبانی #الهیات_لیبرال


◾️ #سکولاریسم از مهمترین مبانی الهیات لیبرال است.

۱.تعیین حدود دین به احساس و تجربه دینی
در الهیات لیبرال، دین چیزی غیر از اخلاق و اعمال بوده و به ساحت احساس و تجربه تعلق دارد.
فردریک #شلایرماخر از بنیان‌گذاران الهیات لیبرال، دین چیزی ورای الهیات، اخلاق و اعمال بوده و معتقد بود دین به ساحت احساسات تعلق دارد. از نظر او دین از الهیات جداست و در واقع الهیات تنها ابزاری برای تفکر و تعمق درباره دین است. به نظر او ایمان را نمی‌توان به معنای پذیرش آموزه‌های یک دین دانست. او آن قدر بر نیاز به مذهبی که بتوان آن را تجربه و احساس کرد تأکید کرد که مذهب در تجربه و احساس خلاصه شد. او مبدع نظریه «تجربه دینی» است. شلایرماخر می‌گفت جوهره دین نه شناختن و عمل کردن بلکه آگاهی از اتکای مطلق به خداست؛
بنابراین شلایرماخر در کتاب ایمان مسیحی مدعی است که تجربه دینی، نوعی تجربه معرفت‌بخش و عقلانی نیست، بلکه عبارت است از: «احساس وابستگی مطلق یا خودآگاهی از وجود مطلقاً وابسته که معادل با وجود مرتبط و وابسته به خداست».


💠 دیگر متفکر مهم این جنبش، #آلبرشت_ریچل بر جنبه اجتماعی مسیحیت تأکید می‌کرد و بر این باور بود که گزاره‌های الهیاتی را باید بر اساس ارزش‌ها ارزیابی کرد و این گزاره‌ها از نظر منطقی قابل اثبات نیستند. او می‌گفت: نمی‌توان خدا را با تجربه دینی با استدلال عقلی یافت؛ تصور وجود خدا برای توجیه وجود قدرت تشخیص ارزش‌ها در انسان‌ها لازم است. او باور داشت که پدران کلیسا با وارد ساختن فلسفه یونانی به کالبد مسیحیت، آن را فاسد کرده‌اند. پیروان ریچل در ادامه این ادعای او، دین و فرهنگ را یکسان می‌دانستند. به همین دلیل منتقدانِ تفکر ریچلی با اعتقاد به اینکه این اندیشه بیش از حد به معیارهای فرهنگی وابسته است، آن را «آیین پروتستان فرهنگی» نامیدند.

شلایرماخر عقیده داشت:«مبنای دیانت، نه تعالیم وحیانی است چنان که در سنت گرایی مطرح است، نه عقل معرفت آموز، چنان که در الهیات طبیعی [عقلی] مطرح است، نه حتی اراده اخلاقی چنان که در نظام فلسفی #کانت مطرح است؛ بلکه در انتباه دینی[یان باربور، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، ص ۱۳۲-۱۳۱] است که با همه آنها فرق دارد. دیانت، موضوع تجربه زنده است نه عقاید رسمی مرده. و قابل تحویل به اخلاق یا حکمت عملی یا حکمت نظری نیست؛ بلکه باید با خودش سنجیده شود و بر وفق معیارهای خودش فهمیده شود... الهیات را باید از بازاندیشی تجربه دینی برآورد.»
[سید حسن حسینی، #پلورالیسم_دینی، پلورالیزم در دین، انتشارات سروش،ص۲۷]

تلاش شلایرماخر و به دنبال آن رواج نظریه تجربه دینی، یکی از خاستگاههای مهم حوزه معرفت و شناخت در رابطه با بحث پلورالیسم دینی است.



@Soroush_Philosoher

www.tgoop.com/Soroush_Philosopher/5767

1.96K viewsJul 26, 2020 at 17:14

🔴◾️ مبانی #الهیات_لیبرال


◾️ #سکولاریسم از مهمترین مبانی الهیات لیبرال است.

۱.تعیین حدود دین به احساس و تجربه دینی
در الهیات لیبرال، دین چیزی غیر از اخلاق و اعمال بوده و به ساحت احساس و تجربه تعلق دارد.
فردریک #شلایرماخر از بنیان‌گذاران الهیات لیبرال، دین چیزی ورای الهیات، اخلاق و اعمال بوده و معتقد بود دین به ساحت احساسات تعلق دارد. از نظر او دین از الهیات جداست و در واقع الهیات تنها ابزاری برای تفکر و تعمق درباره دین است. به نظر او ایمان را نمی‌توان به معنای پذیرش آموزه‌های یک دین دانست. او آن قدر بر نیاز به مذهبی که بتوان آن را تجربه و احساس کرد تأکید کرد که مذهب در تجربه و احساس خلاصه شد. او مبدع نظریه «تجربه دینی» است. شلایرماخر می‌گفت جوهره دین نه شناختن و عمل کردن بلکه آگاهی از اتکای مطلق به خداست؛
بنابراین شلایرماخر در کتاب ایمان مسیحی مدعی است که تجربه دینی، نوعی تجربه معرفت‌بخش و عقلانی نیست، بلکه عبارت است از: «احساس وابستگی مطلق یا خودآگاهی از وجود مطلقاً وابسته که معادل با وجود مرتبط و وابسته به خداست».


💠 دیگر متفکر مهم این جنبش، #آلبرشت_ریچل بر جنبه اجتماعی مسیحیت تأکید می‌کرد و بر این باور بود که گزاره‌های الهیاتی را باید بر اساس ارزش‌ها ارزیابی کرد و این گزاره‌ها از نظر منطقی قابل اثبات نیستند. او می‌گفت: نمی‌توان خدا را با تجربه دینی با استدلال عقلی یافت؛ تصور وجود خدا برای توجیه وجود قدرت تشخیص ارزش‌ها در انسان‌ها لازم است. او باور داشت که پدران کلیسا با وارد ساختن فلسفه یونانی به کالبد مسیحیت، آن را فاسد کرده‌اند. پیروان ریچل در ادامه این ادعای او، دین و فرهنگ را یکسان می‌دانستند. به همین دلیل منتقدانِ تفکر ریچلی با اعتقاد به اینکه این اندیشه بیش از حد به معیارهای فرهنگی وابسته است، آن را «آیین پروتستان فرهنگی» نامیدند.

شلایرماخر عقیده داشت:«مبنای دیانت، نه تعالیم وحیانی است چنان که در سنت گرایی مطرح است، نه عقل معرفت آموز، چنان که در الهیات طبیعی [عقلی] مطرح است، نه حتی اراده اخلاقی چنان که در نظام فلسفی #کانت مطرح است؛ بلکه در انتباه دینی[یان باربور، علم و دین، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، ص ۱۳۲-۱۳۱] است که با همه آنها فرق دارد. دیانت، موضوع تجربه زنده است نه عقاید رسمی مرده. و قابل تحویل به اخلاق یا حکمت عملی یا حکمت نظری نیست؛ بلکه باید با خودش سنجیده شود و بر وفق معیارهای خودش فهمیده شود... الهیات را باید از بازاندیشی تجربه دینی برآورد.»
[سید حسن حسینی، #پلورالیسم_دینی، پلورالیزم در دین، انتشارات سروش،ص۲۷]

تلاش شلایرماخر و به دنبال آن رواج نظریه تجربه دینی، یکی از خاستگاههای مهم حوزه معرفت و شناخت در رابطه با بحث پلورالیسم دینی است.



@Soroush_Philosoher

BY عبدالکریم سروش و فلاسفه