عبدالکریم سروش و فلاسفه

Forwarded from اتچ بات

‍ امروز روضه و روضه‌خوانی در جماعت شیعه، صرفاً به معنای ذکر مصائب و رنج‌های امامان نیست، به معنای محبت به خاندان اهل بیت پیامبر هم نیست، به معنای مدح و ستایش اولیا و پیشوایان دینی هم نیست. که اگر اینها بود، شاید ضرری هم نداشت و حساسیت روی آن هم چندان روا نبود. اما درد و مصیبت فراتر از این است. واقعیت آن است که روضه و روضه‌خوانی امروز با خرافه و خرافه‌پروری عجین شده است، حتی با خشونت‌گرایی همراه شده است و یاوه‌گویی امر رایج و متداول در آن. روضه‌خوانی گویا بدل به محفل و سنتی گشته برای رشد خرافات و نشر لاطائلات و دفاع از خشونت و دشمنی با خرد و خردگرایی، و همچنین توجیه تفسیر رسمی و حکومتی از دیانت. دینی که از این روضه و روضه‌خوانی‌ها بیرون می‌آید، دینی است سراسر خرافی و عقل‌ستیز، دینی است زمخت و خشک. خدایی که در این مراسم‌ها حاضر است، خدایی است شکنجه‌گر، ترسناک و خشن و شیعه‌ای هم که در آنها غالب است، شیعه‌ی غالی است نه علوی. شیعه‌‌ای‌ست که از امامان خدا ساخته است. این وضعیت اغلب روضه‌های ماست.

روشنفکری دینی، یکی از اهدافش خرافه‌ستیزی و خرافه‌زدایی است و از این حیث، نمی‌تواند با روضه‌خوانی و هر سنت خرافه‌گرای دیگری، مهربان باشد. دینِ انسانی و بهداشتی، دین اقلی و فروتن، دینی که داوری عقل را می‌پذیرد و راه را برای معرفت باز می‌کند، با آموزه‌ها و باورهایی که در این محافل و مجالس تبلیغ و ترویج می‌شوند، سازگاری و همراهی ندارد. رفرم بنیادین دین می‌تواند و باید سنت‌ها و آیین‌هایی را که خرافه‌پروری می‌کنند، به‌شدت و درشتی نقد کند و اندیشه‌ی دینی را از امر خردستیز خالی کند. این نقد و پالایش، برای دفاع از عقلانیت و خردگرایی و حتی حمایت از دموکراسی و آزادی، واجب و ضروری است.

مصیبت بزرگتر اما این است که ما با جماعت و مذهبی روبرو هستیم که در آن روضه‌ و روضه‌خوانی‌ای که آمیخته‌ی خرافات و اباطیل است، افتخار است و امتیاز، و اندیشه و تفکر ننگ و عار. از ترویج و تقویت خرافات و ضدیت و جدال با عقلانیت و اندیشه و ستایش خشونت و وحشی‌گری، مفتخرند نه شرمنده. راه خود را نیز تنها راه حق و مستقیم می‌پندارند و هر راه دیگری را، ناحق و منحرف، راه خود را مجاز و آزاد و هر راه دیگری را نامجاز و ممنوع می‌دانند.

@shahrvand_sabz

Telegram

attach 📎

www.tgoop.com/Soroush_Philosopher/5656

483 viewsJun 24, 2020 at 20:30

‍ امروز روضه و روضه‌خوانی در جماعت شیعه، صرفاً به معنای ذکر مصائب و رنج‌های امامان نیست، به معنای محبت به خاندان اهل بیت پیامبر هم نیست، به معنای مدح و ستایش اولیا و پیشوایان دینی هم نیست. که اگر اینها بود، شاید ضرری هم نداشت و حساسیت روی آن هم چندان روا نبود. اما درد و مصیبت فراتر از این است. واقعیت آن است که روضه و روضه‌خوانی امروز با خرافه و خرافه‌پروری عجین شده است، حتی با خشونت‌گرایی همراه شده است و یاوه‌گویی امر رایج و متداول در آن. روضه‌خوانی گویا بدل به محفل و سنتی گشته برای رشد خرافات و نشر لاطائلات و دفاع از خشونت و دشمنی با خرد و خردگرایی، و همچنین توجیه تفسیر رسمی و حکومتی از دیانت. دینی که از این روضه و روضه‌خوانی‌ها بیرون می‌آید، دینی است سراسر خرافی و عقل‌ستیز، دینی است زمخت و خشک. خدایی که در این مراسم‌ها حاضر است، خدایی است شکنجه‌گر، ترسناک و خشن و شیعه‌ای هم که در آنها غالب است، شیعه‌ی غالی است نه علوی. شیعه‌‌ای‌ست که از امامان خدا ساخته است. این وضعیت اغلب روضه‌های ماست.

روشنفکری دینی، یکی از اهدافش خرافه‌ستیزی و خرافه‌زدایی است و از این حیث، نمی‌تواند با روضه‌خوانی و هر سنت خرافه‌گرای دیگری، مهربان باشد. دینِ انسانی و بهداشتی، دین اقلی و فروتن، دینی که داوری عقل را می‌پذیرد و راه را برای معرفت باز می‌کند، با آموزه‌ها و باورهایی که در این محافل و مجالس تبلیغ و ترویج می‌شوند، سازگاری و همراهی ندارد. رفرم بنیادین دین می‌تواند و باید سنت‌ها و آیین‌هایی را که خرافه‌پروری می‌کنند، به‌شدت و درشتی نقد کند و اندیشه‌ی دینی را از امر خردستیز خالی کند. این نقد و پالایش، برای دفاع از عقلانیت و خردگرایی و حتی حمایت از دموکراسی و آزادی، واجب و ضروری است.

مصیبت بزرگتر اما این است که ما با جماعت و مذهبی روبرو هستیم که در آن روضه‌ و روضه‌خوانی‌ای که آمیخته‌ی خرافات و اباطیل است، افتخار است و امتیاز، و اندیشه و تفکر ننگ و عار. از ترویج و تقویت خرافات و ضدیت و جدال با عقلانیت و اندیشه و ستایش خشونت و وحشی‌گری، مفتخرند نه شرمنده. راه خود را نیز تنها راه حق و مستقیم می‌پندارند و هر راه دیگری را، ناحق و منحرف، راه خود را مجاز و آزاد و هر راه دیگری را نامجاز و ممنوع می‌دانند.

@shahrvand_sabz

BY عبدالکریم سروش و فلاسفه