عبدالکریم سروش و فلاسفه

Forwarded from عبدالکریم سروش و فلاسفه

🔴◾️ #دانش_و_ارزش [۱]

✍ #عبدالکریم_سروش

بخش اول
#اخلاق_تکاملی

💠 #دکتر_سروش در این کتاب و در فصل اول آن بر آنست تا در کارزار "باید" و "نباید" و خوب و بد، نقش و حق علم را تعیین کند. و به ما بشناساند که فونکسیون و کارکرد جهان خارج و قوانین جاری آن تا به کجاست. و آیا میتوان اساسا از علم به اخلاق پلی زد و از یکی به دیگری رسید؟


دستاوردهای علمی و صنعتی بشر در قرون اخیر، کلمه #علم را چنان تقدس و والایی بخشیده که اگر بخواهیم برای آن معادلی در فرهنگ قریم بجوئیم، این معادل چیزی حز "خدا" نخواهد بود.
علم در فرهنگ جدید بمنزله ایمان، و برای بشر جدید جانشین معبودهای گذشته اوست. نخستین بار #اگوست_کنت پیامبر علم ستای فرانسوی بود که بانسانها آموخت که مذهب آینده آنان "علم" خواهد بود.
اینک علم، شرک بزرگ روزگار ما، کعبه ایست که همه بسوی آن نماز میبرند و توانای مطلقی است که همه کس و همه چیز از او کسب نیرو و طلب قدرت میکنند. مومن و کافر، مذهبی و بی مذهب در فرهنگ قدیم، به "علم گرا" و "ضد علم" در فرهنگ نوین، تغییر نام داده اند. هر چه در دایره علم بگنجد، مقدس است و محبوب، و هر چه بیرون از آن ماند، منفور است و مغضوب.
بت شدن علم تنها از این راه است که بشر جدید آن را تا حد پرستش، ستایش میکند و در محراب عبادتش به خضوع و تسلیم سجود میبرد. بلکه مهمتر و آفت آفرین تر از آن، اینکه علم در روزگار حاضر خدای خودکامه و انحصارجو و رقیب ناپسندی شده است که هر ناز و رازی را باید در آستان معبد او قربانی کرد.
نه دین، نه فلسفه، نه طبیعت و نه ماوراء طبیعت، هیچکدام تا مهر تایید و تصویب علم را بر چهره نداشته باشند، پذیرفتنی نخواهند بود.
و نه اخلاق، نه ایدئولوژی و نه مکتب، تا از دست برکت گستر علم، کسب برکت نکرده باشند، قداست و والایب نخواهند داشت.
#اخلاق_علمی نیز خود از فرزندان این بینش نوین شرک آمیز علم پرستانه است. وقتی دست همه چیز را از همه جا کوتاه کردند، لاجرم باید در علم، پناه و صلاحی جست. اخلاق وه روزگاری پشتوانه مینوی و الهی داشت، امروز از دیدگاه بسیاری اگر در پناه علم نخزد و از حمایت او برخوردار نباشد،چیزیست در ردیف هیات بطلمیوسی و یا مزاج های چهارگانه جالینوسی که می باید آنرا همراه سایر ترهات کهن، به مزبله فراموشی فرو ریخت.
اگر روزگاری فرمانهای خداوندان و یا هوس های جباران تاریخ، اخلاق ساز و قانون آفرین بود، امروز تنها در صلاحیت علم است که اخلاق بیافریند. و بشر را به #باید و #نباید خود رهنمون باشد. و اخلاقی وه از قوانین علمی تغدیه نکند و بر معرفت صحیح جهان متکی نباشد، بقول فوریه [Fourier] ؛ "چیزیست که همچون چرخ پنجم ماشین به هیچ کار نمی آید."

مثلا وقتی دانستیم که تشعشعات رادیواکتیو سرطان زا هستند [علم]، آنگاه نیدانیم که باید از آنها حذر کنیم [اخلاق].
و نمونه های بسیاری از این دست نشان میدهد که علم است که اخلاق را میزاید. و دانش است که ارزش را می آفریند. و شناخت است که تعهد می آورد.

سخنان فوق تقریر دقیق طرز تفکر علم گرایانه مدرن در باب اخلاق است. و اگر چه این مسئله ریشه کهن دارد، اما در این روزگار چنان به آب و رنگ علمی آمیخته شده است که مسئله ای نو مینماید.
از نسبیت #آینشتاین، نسبیت اخلاق را استنباط میکنند. و از تکامل عمومی جهان [نظریه هربرت اسپنسر] قدم تهادن در راه توامل را توصیه میکنند.
و از اصل تضاد در طبیعت، مبارزه با استعمار را بیرون میکشند.

در بخش بعد به تفصیل در باب شناخت علم و اخلاق از منظر دکتر سروش خواهیم پرداخت.


ادامه دارد ...


#عبدالکریم_سروش
#دانش_و_ارزش
#روشنفکری_دینی
#فلسفه_دین #فلسفه_علم
#فلسفه_تحلیلی
#سروش #دکتر_سروش


https://www.tgoop.com/Soroush_Philosopher

Telegram

عبدالکریم سروش و فلاسفه

کانالی برای آن ها که می اندیشند...
اندیشه ها و آرای دکتر عبدالکریم سروش و بزرگان عرفان و فلسفه
کانال رسمی دکتر سروش : @DrSoroush

www.tgoop.com/Soroush_Philosopher/5609

438 viewsJun 12, 2020 at 23:24

🔴◾️ #دانش_و_ارزش [۱]

✍ #عبدالکریم_سروش

بخش اول
#اخلاق_تکاملی

💠 #دکتر_سروش در این کتاب و در فصل اول آن بر آنست تا در کارزار "باید" و "نباید" و خوب و بد، نقش و حق علم را تعیین کند. و به ما بشناساند که فونکسیون و کارکرد جهان خارج و قوانین جاری آن تا به کجاست. و آیا میتوان اساسا از علم به اخلاق پلی زد و از یکی به دیگری رسید؟


دستاوردهای علمی و صنعتی بشر در قرون اخیر، کلمه #علم را چنان تقدس و والایی بخشیده که اگر بخواهیم برای آن معادلی در فرهنگ قریم بجوئیم، این معادل چیزی حز "خدا" نخواهد بود.
علم در فرهنگ جدید بمنزله ایمان، و برای بشر جدید جانشین معبودهای گذشته اوست. نخستین بار #اگوست_کنت پیامبر علم ستای فرانسوی بود که بانسانها آموخت که مذهب آینده آنان "علم" خواهد بود.
اینک علم، شرک بزرگ روزگار ما، کعبه ایست که همه بسوی آن نماز میبرند و توانای مطلقی است که همه کس و همه چیز از او کسب نیرو و طلب قدرت میکنند. مومن و کافر، مذهبی و بی مذهب در فرهنگ قدیم، به "علم گرا" و "ضد علم" در فرهنگ نوین، تغییر نام داده اند. هر چه در دایره علم بگنجد، مقدس است و محبوب، و هر چه بیرون از آن ماند، منفور است و مغضوب.
بت شدن علم تنها از این راه است که بشر جدید آن را تا حد پرستش، ستایش میکند و در محراب عبادتش به خضوع و تسلیم سجود میبرد. بلکه مهمتر و آفت آفرین تر از آن، اینکه علم در روزگار حاضر خدای خودکامه و انحصارجو و رقیب ناپسندی شده است که هر ناز و رازی را باید در آستان معبد او قربانی کرد.
نه دین، نه فلسفه، نه طبیعت و نه ماوراء طبیعت، هیچکدام تا مهر تایید و تصویب علم را بر چهره نداشته باشند، پذیرفتنی نخواهند بود.
و نه اخلاق، نه ایدئولوژی و نه مکتب، تا از دست برکت گستر علم، کسب برکت نکرده باشند، قداست و والایب نخواهند داشت.
#اخلاق_علمی نیز خود از فرزندان این بینش نوین شرک آمیز علم پرستانه است. وقتی دست همه چیز را از همه جا کوتاه کردند، لاجرم باید در علم، پناه و صلاحی جست. اخلاق وه روزگاری پشتوانه مینوی و الهی داشت، امروز از دیدگاه بسیاری اگر در پناه علم نخزد و از حمایت او برخوردار نباشد،چیزیست در ردیف هیات بطلمیوسی و یا مزاج های چهارگانه جالینوسی که می باید آنرا همراه سایر ترهات کهن، به مزبله فراموشی فرو ریخت.
اگر روزگاری فرمانهای خداوندان و یا هوس های جباران تاریخ، اخلاق ساز و قانون آفرین بود، امروز تنها در صلاحیت علم است که اخلاق بیافریند. و بشر را به #باید و #نباید خود رهنمون باشد. و اخلاقی وه از قوانین علمی تغدیه نکند و بر معرفت صحیح جهان متکی نباشد، بقول فوریه [Fourier] ؛ "چیزیست که همچون چرخ پنجم ماشین به هیچ کار نمی آید."

مثلا وقتی دانستیم که تشعشعات رادیواکتیو سرطان زا هستند [علم]، آنگاه نیدانیم که باید از آنها حذر کنیم [اخلاق].
و نمونه های بسیاری از این دست نشان میدهد که علم است که اخلاق را میزاید. و دانش است که ارزش را می آفریند. و شناخت است که تعهد می آورد.

سخنان فوق تقریر دقیق طرز تفکر علم گرایانه مدرن در باب اخلاق است. و اگر چه این مسئله ریشه کهن دارد، اما در این روزگار چنان به آب و رنگ علمی آمیخته شده است که مسئله ای نو مینماید.
از نسبیت #آینشتاین، نسبیت اخلاق را استنباط میکنند. و از تکامل عمومی جهان [نظریه هربرت اسپنسر] قدم تهادن در راه توامل را توصیه میکنند.
و از اصل تضاد در طبیعت، مبارزه با استعمار را بیرون میکشند.

در بخش بعد به تفصیل در باب شناخت علم و اخلاق از منظر دکتر سروش خواهیم پرداخت.


ادامه دارد ...


#عبدالکریم_سروش
#دانش_و_ارزش
#روشنفکری_دینی
#فلسفه_دین #فلسفه_علم
#فلسفه_تحلیلی
#سروش #دکتر_سروش


https://www.tgoop.com/Soroush_Philosopher

BY عبدالکریم سروش و فلاسفه