tgoop.com/SAMLS_GMU/2936
Last Update:
#ایمونولوژی
گیرنده‌های Toll-Like (TLRها) 🌟
گیرنده‌های Toll-Like (TLRها) یکی از مهم‌ترین مولکول‌های سیستم ایمنی ذاتی هستند که وظیفه‌ی شناسایی مولکول‌های خاص پاتوژن‌ها (مثل باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها) را برعهده دارند. این گیرنده‌ها به عنوان «اولین خط دفاعی» عمل می‌کنند و با شناسایی سریع عوامل بیماری‌زا، پاسخ التهابی و ایمنی را فعال می‌کنند. شناسایی دقیق توسط TLRها باعث می‌شود سیستم ایمنی بتواند واکنش هدفمند و مؤثری را شروع کند.
۱. دسته‌بندی TLRها 🧬
در بدن انسان حداقل ۱۰ نوع گیرنده TLR شناسایی شده که هر کدام نوع خاصی از ساختارهای میکروبی را تشخیص می‌دهند. این گیرنده‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
گیرنده‌های سطح سلولی (Plasma Membrane TLRs):
این گیرنده‌ها روی سطح سلول‌های ایمنی قرار دارند و مولکول‌های سطحی پاتوژن‌ها را شناسایی می‌کنند.
TLR1: شناسایی لیپوپروتئین‌های باکتریایی (مخصوصاً از باکتری‌های گرم مثبت) و تشکیل کمپلکس با TLR2 برای شناسایی بهتر.
TLR2: شناسایی طیف وسیعی از لیگاندهای میکروبی مثل لیپوپروتئین‌ها، لیپوپلی‌ساکاریدهای غیر معمول و پروتئین‌های سطح قارچ‌ها.
TLR4: شناسایی لیپوپلی‌ساکارید (LPS) باکتری‌های گرم منفی که یک مولکول قوی محرک التهاب است.
TLR5: شناسایی پروتئین فلاژلین که در ساختار مژک باکتری‌ها وجود دارد.
TLR6: شناسایی لیگاندهایی که به صورت کمپلکس با TLR2 فعال می‌شوند و بیشتر شامل لیپوپروتئین‌ها هستند.
گیرنده‌های وزیکولی (Endosomal TLRs):
این گیرنده‌ها درون اندوزوم‌ها یا وزیکول‌های داخل سلول جای دارند و مولکول‌های نوکلئیک اسید مانند RNA و DNA را می‌گیرند که معمولاً نشانه‌های عفونت ویروسی یا باکتریایی هستند.
TLR3: شناسایی RNA دو رشته‌ای (dsRNA) ویروس‌ها که در مراحل تکثیر ویروسی ظاهر می‌شود.
TLR7 و TLR8: شناسایی RNA تک رشته‌ای (ssRNA) ویروس‌ها.
TLR9: شناسایی DNA فاقد متیلاسیون CpG که در DNA باکتری‌ها و ویروس‌ها رایج است.
۲. ساختار گیرنده‌های TLR 🏗️
هر گیرنده TLR ساختار مشابهی دارد و از سه قسمت اصلی تشکیل شده است:
دامنه خارج سلولی (Extracellular Domain):
این قسمت دارای تکرارهای لوسین‌دار (Leucine-Rich Repeats - LRR) است که مسئول شناسایی مستقیم لیگاند پاتوژن‌ها می‌باشد. هر گیرنده بسته به نوع لیگاند، شکل خاصی از این دامنه را دارد که باعث حساسیت و اختصاصی بودن شناسایی می‌شود.
دامنه غشایی (Transmembrane Domain):
این بخش گیرنده را در غشای سلولی قرار می‌دهد و اتصال بین خارج و داخل سلول را برقرار می‌کند.
دامنه داخل سلولی (Toll/IL-1 Receptor (TIR) Domain):
مهم‌ترین بخش برای انتقال سیگنال است. این دامنه بعد از شناسایی لیگاند به پروتئین‌های سیگنال‌دهنده داخل سلول مثل MyD88 و TRIF متصل می‌شود و مسیرهای سیگنال‌دهی را فعال می‌کند.
۳. محل قرارگیری TLRها 📍
TLRهای سطح سلولی:
روی غشای پلاسمایی سلول‌های ایمنی مانند ماکروفاژها و دندریتیک‌ها قرار دارند. این مکان مناسب است چون این گیرنده‌ها مولکول‌های سطحی باکتری‌ها و قارچ‌ها را می‌بینند.
TLRهای وزیکولی (اندوزومی):
داخل وزیکول‌ها و اندوزوم‌های سلولی قرار گرفته‌اند تا RNA یا DNA آزاد شده از ویروس‌ها و باکتری‌های فاگوسیتوز شده را شناسایی کنند. این محل استقرار کمک می‌کند سیستم ایمنی مولکول‌های نوکلئیک اسید بیگانه را از خود بدن تشخیص دهد.
۴. مسیرهای سیگنال‌دهی TLRها 🚦
پس از اتصال لیگاند به گیرنده، TLRها مسیرهای سیگنال‌دهی پیچیده‌ای را درون سلول فعال می‌کنند که منجر به پاسخ ایمنی می‌شود. مسیرهای اصلی به شرح زیرند:
مسیر MyD88-وابسته 🔥
اکثر TLRها (به جز TLR3) از این مسیر استفاده می‌کنند.
اتصال لیگاند باعث جذب پروتئین آداپتور MyD88 به دامنه TIR گیرنده می‌شود.
این اتصال به فعال شدن مجموعه‌ای از کینازها (مثل IRAKها و TRAF6) منجر شده و نهایتاً مسیرهای NF-κB و MAPK را فعال می‌کند.
نتیجه‌ی این فعال‌سازی تولید و ترشح سیتوکین‌های التهابی مانند TNF-α، IL-6، IL-12 و دیگر مولکول‌های واسطه است که التهاب و تقویت پاسخ ایمنی را به همراه دارد.
مسیر TRIF-وابسته ❄️
تنها توسط TLR3 و بخش‌هایی از TLR4 فعال می‌شود.
آداپتور TRIF به دامنه TIR متصل شده و مسیرهای سیگنال‌دهی متفاوتی را آغاز می‌کند.
این مسیر منجر به فعال شدن فاکتورهای رونویسی مثل IRF3 و تولید اینترفرون نوع اول (IFN-β) می‌شود که برای مقابله با عفونت‌های ویروسی حیاتی است.
مسیر دوگانه TLR4 ⚡
TLR4 توانایی فعال‌سازی هر دو مسیر MyD88 و TRIF را دارد:
ابتدا مسیر MyD88 باعث پاسخ التهابی سریع می‌شود.
سپس مسیر TRIF پاسخ ضدویروسی را راه‌اندازی می‌کند.
این ترکیب باعث می‌شود پاسخ ایمنی نسبت به باکتری‌های گرم منفی بسیار قوی و موثر باشد.
https://www.tgoop.com/SAMLS_GMU
BY انجمن علمی علوم آزمایشگاهی گناباد
Share with your friend now:
tgoop.com/SAMLS_GMU/2936