tgoop.com/MPSCScience/12353
Last Update:
जे. जे. थॉमसन - अणुचे प्रतिरूप ⚛️
1.जे. जे. थॉमसन आणि अणुची रचना
➤ ब्रिटिश भौतिकशास्त्रज्ञ जे. जे. थॉमसन यांनी डाल्टनच्या अणुसिद्धांतात बदल सुचवले.
➤ त्यांनी अणूमधील सूक्ष्म ऋणप्रभारित कणांचे अस्तित्व शोधले.
➤ त्यांना "अणूच्या सर्वात लहान कणांचा शोधक" म्हणून ओळखले जाते.
2.थॉमसनचा अणुसिद्धांत (Plum Pudding Model) 🍮
➤ थॉमसनने अणूला कलिंगड/पुडिंग यांची उपमा दिली.
➤ त्यांच्या मते, अणूतील धनप्रभार संपूर्ण अणूत समान रीतीने पसरलेला असतो.
➤ या धनप्रभाराच्या सागरात ऋणप्रभारित इलेक्ट्रॉन जणू बिया किंवा मनुके याप्रमाणे बसलेले असतात.
➤ अणू एकंदरीत विद्युत उदासीन असतो कारण धनप्रभार आणि ऋणप्रभार समान असतो.
3.थॉमसनच्या सिद्धांतातील महत्त्वाचे मुद्दे
➤ अणू हा धनप्रभाराच्या गोळ्यासारखा आहे.
➤ ऋणप्रभारित इलेक्ट्रॉन त्यामध्ये रोवलेले असतात.
➤ यामुळे अणू स्थिर राहतो, असे मानले गेले.
4.इलेक्ट्रॉनचा शोध 🔬
➤ कॅथोड रे (Cathode Ray) च्या अभ्यासादरम्यान थॉमसन यांनी इलेक्ट्रॉनचा शोध लावला.
➤ त्यांनी इलेक्ट्रॉन हे ऋणभारित (Negative charge) कण आहेत, हे सिद्ध केले.
➤ 1906 साली त्यांना या शोधासाठी नोबेल पारितोषिक मिळाले.
5.थॉमसनच्या सिद्धांतातील त्रुटी ❌
➤ धनप्रभार अणूमध्ये सर्वत्र पसरलेला असतो, हे चुकीचे ठरले.
➤ रदरफोर्डच्या सुवर्णपत्रक प्रयोगातून असे दिसून आले की अणूचा बहुतांश भाग रिकामा असतो.
➤ अणूमधील धनप्रभार एका केंद्रकात केंद्रित असतो, हे रदरफोर्डने सिद्ध केले.
➤ त्यामुळे थॉमसनचे 'Plum Pudding Model' चुकीचे ठरले.
6.थॉमसनच्या शोधाचे महत्त्व 🌟
➤ डाल्टनचा "अणू अविभाज्य आहे" हा सिद्धांत खोटा ठरला.
➤ अणूमध्ये उपपरमाणवीय कण (Subatomic particles) असतात, हे प्रथमच सिद्ध झाले.
➤ अणुसंशोधनाला नवीन दिशा मिळाली.
➤ जरी त्यांचा सिद्धांत अचूक नव्हता, तरी त्यातून रदरफोर्ड, बोहर आणि पुढील शास्त्रज्ञांना अणूची खरी रचना शोधण्याची प्रेरणा मिळाली.
🔥जॉईन🔥 @MPSCScience
BY MPSC Science
Share with your friend now:
tgoop.com/MPSCScience/12353