▫️حال در آخرین لحظات از ایام نوروز، شاید به یک معنا بهترین زمان برای تبریک و یادآوری نوروز باشد. چرا که دقیقاً در همین لحظات است که اکثر ما با بیرون آمدن از حال و هوای نوروزی به چرخۀ پرآسیب،‌ تکراری و ملا‌ل‌آور زندگی بازمی‌گردیم و ایدۀ نوروز از یاد می‌رود.

در تمام دنیا سال عوض می‌شود. اما در کشورهای اندکی سال با فرا رسیدن بهار عوض می‌شود و تنها در برخی کشورهای حوزه ایران فرهنگی و نوروزستان است که سال، درست در اعتدال بهاری و لحظه‌ای که روز و شب با هم برابر شده‌اند، عوض می‌شود.

اما این تنها مزیت نوروز نسبت به دیگر آیین‌های سال نو در جهان نیست. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های نوروز، تأکید بر نو شدن درونی‌ همراه با نوزایی طبیعت و رسیدن به تعادل ذهن همگام با اعتدال بهاری است؛ نوعی پیوند جهان درون با جهان بیرون:
همان‌گونه که شمس تبریز می‌گوید:
«ایام مبارک باد از شما. مبارک شمایید! ایام می‌آید تا به شما مبارک شود.»

و ما در نیایش لحظه تحویل سال، خواهان تغییر حال خود به بهترین حال‌هاییم.

همان‌گونه که در شاهنامه تأکید زیادی بر زدودن کینه از دل در نوروز و بهار می‌شود.
سر سال نو هرمز فروردین
برآسوده از رنج، تن، دل زکین
و از زبان کیخسرو:
ز دلها همه کینه بیرون کنید
به مهر اندر این کشور افسون کنید
بکوشید و خوبی به کار آورید
چو دیدید سرما بهار آورید

کینه یعنی ماندن در گذشته همراه با بغض، دشمنی و غرض، یعنی درست در نقطه مقابل نوروز. کمتر چیزی مانند غرض، حجاب دیده می‌شود:
چون غرض آمد هنر پوشیده شد
صد حجاب از دل به سوی دیده شد
و حجاب در پیش دیده، پرده، غبار و مانعی‌ست میان «مشاهده‌‌کننده» و «مشاهده‌شونده» و ندیدن کیفیات و تغییرات مشاهده‌شونده و چسبیدن به تصویر ذهنی خود از آن و حاصل این است که:
هر نفس نو می‌شود دنیا و ما
بی‌خبر از نو شدن اندر بقا

کینه یعنی سوگیری‌ خصمانه و نوروز و بهار یعنی کینه‌زدایی چون بدون آن نمی‌توان نو شد و نمی‌توان به تعادل ذهن رسید و نمی‌توان نو دید و نو شدن را فهمید.

نوروز نام بسیار بامعنایی‌ست. در عین حال که اشاره به زمان مشخصی دارد اما در واقع یک نام عام است. چرا که هر روز زندگی ما روز نویی‌‌ست. یا در واقع باید روز نویی باشد. اما ما در چرخۀ پرملال زندگی این حقیقت را فراموش می‌کنیم. هنگامی‌که در شادباش نوروز می‌گوییم: «هر روزتان نوروز» در واقع اشاره به همین حقیقت بدیهی ولی فراموش‌شده دارد. در واقع نوروز نوعی یادآوری این حقیقت است که اگرچه باید از گذشته آموخت و باید خطاهای گذشته را جبران کرد و داد را ستاند و اجازۀ تکرار آسیب‌ها و ظلم‌های گذشته را نداد (در واقع تعادل را حفظ کرد و از آن سوی بام نیفتاد و چشم بر گذشته نبست) اما نباید با بغض در گذشته ماند و رو به جلو نرفت و با کین‌توزی نسبت به دیگر افراد به خود آسیب رساند و زندگی را به کام خود چون زهر کرد.

با آرزوی زدودن کینه‌ها از دل و غبارها از دیده، کنار زدن پرده‌های عادات کهنه و فهم نو بودن هر روز و هر لحظه.
زندگی کوتاه است و زمستان، نزدیک، با آرزوی آن‌که در سال پیش رو خود نو شویم و «بهار آوریم».
سال نو مبارک!

✍🏼 #کاوه_گرایلی
🔗 منبع
#مقالات_جریان #نوروز
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

▪️سخنان #بهرام_بیضایی دربارهٔ #احسان_یارشاطر (بنیانگذار دانشنامه ایرانیکا):
«و این سرزمین نمانده است مگر به این جنبش‌های یک‌تنه در هر عصری، و گردآوردن جنبش‌های یک‌تنه.
ما مردم زمانه می‌توانیم فتیله چراغی را که روشنی می‌بخشد بالا بکشیم تا روشنی‌اش همه را برسد، و یا آن‌قدر پایین بکشیم که پاک بیفسرد و خاموش شود.
و راستی خوشا آنان که تا واپسین دم روشنی بخشیده‌اند. یارشاطر، سپاس همت تو، که از تو باز این چراغ روشن شد.»

🔺شهریور سال ۹۷، دانشگاه استنفورد آمریکا
#خویشکاری
#تو_یکی_نهی_هزاری_تو_چراغ_خود_برافروز
@Jaryaann

شوک شدیدی که اولین‌بار از شنیدن این آهنگ در سالن کنسرت به من دست داد، هنوز با من است. به زحمت از بین کلمات خواننده این ترجیع‌بند را شکار کردم: سانسون کی مالا په.
پس از جستجو متوجه شدم ترجیع‌بند شعری است از میرابای، شاعره‌ی هندی، که برای کرشنه، خدای هندو گفته و در آن هر نفسی که برمی‌آید به دانه‌ی تسبیحی تشبیه شده که در ستایش این خدا فرومی‌افتد.

البته صحت انتساب اشعار میرابای مانند ابوسعید ابوالخیر چندان مشخص نیست. ظاهراً بیشتر اشعار منسوب به او را علاقمندانش در طی قرون پس از مرگ او گفته و به او نسبت داده‌اند. چیزی که در دوران ما، با این عطش عجیب به انگ‌سازی شخصی (Personal Branding) و برای آدم‌هایی که حتی سر محتوای مهمل صفحات شخصی خود در شبکه‌های اجتماعی دعوا می‌کنند و غیرتی می‌شوند غیرقابل‌هضم است.

#نصرت_فتح‌علی_خان، خواننده‌ی افسانه‌ای #قوالی، این #موسیقی افسونگر و خلسه‌آور را بر اساس این شعر سروده و فرصت دیگری به من داده برای تشکر از پدرم که در سال‌های کودکی مرا با موسیقی او آشنا کرد.

نمونه درخشان دیگری از موسیقی پنجاب را اینجا بشنوید.

✍🏼 #سپاس_ریوندی
#در_حضرت_امر_حسی
🔗 آذر بُرزین‌مهر
@Jaryaann

سالگرد درگذشت مردِ پیشگام!

در چنین روزی #صادق_هدایت از بزرگ‌ترین نویسندگان معاصر ایران و از نخستین کسانی که متونی از پارسی میانه را به فارسی امروزین برگرداند، به زندگی خود پایان داد.

یاد و نامش گرامی.
🔗 منبع: @nimruz_ir
@Jaryaann

💠 خون است دلم برای ایران
جان و تن من فدای ایران

شعر از زنده‌یاد دکتر #منوچهر_ستوده
محقق، مورخ و ایران‌شناس سرشناس
۲۸ تیرماه ۱۲۹۲ - ۲۰ فروردین ۱۳۹۵

از ایشان حدود ۶۰ کتاب و نزدیک ۳۰۰ مقاله بر جای مانده که مأخذی‌ست برای پژوهشگران #ایران‌شناسی در تمام دنیا.

استاد ستوده در مقدمهٔ مجموعۀ ده جلدی «از آستارا تا اِستارآباد» که حاصل سفرهای تحقیقاتی و پررنج برای شناسایی جغرافیای روستا‌ها، رود‌ها، جای‌ها، نام‌ها و اصطلاحات، گذر‌ها و گریوه‌ها، تاریخ شفاهی، گوسفند‌سراها، آداب، رسوم و فرهنگِ پهنهٔ وسیع آستارا تا استار‌آباد گرگان است، نوشته: «از آستارا تا خلیج حسینقلی در استارباد بیست‌و‌اندی سال طول کشید و تمام کوه و دشت این منطقه را بررسی کردم. البته آن وقت‌ها ماشینی نبود، پیاده یا با قاطر از محلی به محل دیگر می‌رفتم با دو دوربین عکاسی و سایر وسایل به کول.»

🎥 بخش‌هایی از #مستند «خون است دلم برای ایران» ساختهٔ سیدجواد میرهاشمی درباره استاد ستوده به همراه صحبت‌های استاد #محمدرضا_شفیعی_کدکنی درباره ایشان

یادداشت کوتاه میلاد عظیمی درباره بخشی از فیلم

#ایران‌دوستی #هنر_ایرانی #ایران_فرهنگی
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

✨ صفحهٔ «فلات ایران» در توئیتر در سلسه پرسش‌هایی در مورد خاطرات کاربران از شهرهای گوناگون ایران از آن‌ها پرسیده است: «چه خاطره‌ای از شهر سنندج دارید؟» و یک کاربر پاسخ داده است:

یه وسیله‌ای از دیوار تو سنندج دیدیم و به توافق رسیدیم و رفتیم برای خرید. جدا از استقبال گرم، موقع برگشت زنگ زد، ما گفتیم لابد مشکلی پیش آمده. گفت: خواستم ببینم به سلامت رسیدید یا نه!
‏بعد از یک سال به پولش نیاز داشتیم آگهیش کردیم دیوار، همون فرد زنگ زد! پرسید: جنس من مشکلی داره؟ گفتیم: نه. فقط به پولش نیاز داریم!
‏گفت: من تو همین کارم به خودم بفروشید!
‏گفتیم: نه این چه حرفیه؟ زحمت شما نمی‌دیم
‏گفت: برای خودم، میام میبرم.
‏پول رو واریز کرد، زنگ زدیم،‌پرسیدیم وسیله رو چیکار کنیم؟
‏گفت: بمونه استفاده کنید هر وقت فروختم میان ازتون می‌برن!
‏تا چند ماه بود و بالاخره با اصرار ما برد!

زیر این روایت پر است از خاطرات مشابه از کاربران دیگر از جمله یک کاربر دیگر نوشته:

مریوان ماشینم تسمه دینام پاره کرد، یک آقایی با تویوتا آمد بکسل کرد تا دم مکانیکی؛ بعدش هم با مکانیک کردی صحبت کرد و موند تا ماشین درست بشه. مکانیک که پول نگرفت، اون آقا هم اصراراصرار که الا و بلا شب بیاید بریم خانه من.

‏آقای ادحم اسدی هر جا هستی خدا پشت و پناهت. 🌺🌺🌺😘😘

🔗 منبع
#خرده‌روایت‌هایی_از_سویه‌های_روشن_مردم_ایران
@Jaryaann

🍷در دفاع از وطن‌دوستی

سخنرانی در خانه اندیشمندان علوم انسانی ۱۹ فروردین ۱۴۰۴ به مناسبت جشن فروردین‌گان که به همت انجمن زروان و موسسه فرهنگی خورشید راگا برگزار شد.

🎙 #عبدالحمید_ضیایی

🔗 درد جاودانگی
#نقد_وطن‌گرایی #دفاع_از_میهنگرایی #میهن‌دوستی #ایران‌دوستی
@Jaryaann

✨ مراسم «شبِ علی رضاقلی»
به همت مجله بخارا در ۲۳ فروردین ۱۳۹۸، دو سال پیش از درگذشت او

یک کاربر توئیتر در توصیف این صحنه نوشته است:
«علی رضاقلی را هیچ وقت با چشم گریان ندیدم، جز این صحنه ... برای ایرانش»

#علی_رضاقلی در آغاز سخنانش در این نشست #شب‌های_بخارا پس از آن‌که توضیح می‌دهد که تنها انگیزه او از درس خواندن علاقه‌اش به ایران بوده که قلب‌اش به مهر آن می‌تپیده، در ادامه می‌گوید که می‌خواسته در حد توان خود در ایران از رنج مردم بکاهد و آجری روی آجر بگذارد.

🔗 منبع ویدئو: بخارا
⬅️ شنیدن سخنرانی کامل علی رضاقلی
#ایران‌دوستی #ساختن
#تو_یکی_نهی_هزاری_تو_چراغ_خود_برافروز
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🎶 آهنگ «آق ننه» با صدای سارا علیزاده
🔗 منبع
#موسیقی⁩⁧ #مازندران⁩ ⁧ #للوا⁩
@Jaryaann

🔈 سخنرانی «اخلاق سعدی»
🎙استاد #مصطفی_ملکیان
🗓 فروردین ۹۷،شیراز
🔗 منبع: کانال مصطفی ملکیان
#اخلاق #سعدی
@Jaryaann

بخشی از فیلم #سعدی شیرازی
ساخته کشور #تاجیکستان
‌ @Jaryaann

اول اردیبهشت، سال‌روز درگذشت #سهراب_سپهری (۱۳۰۷- ۱۳۵۹)


🔗 منبع: کانال فرهنگستان زبان و ادب فارسی
@Jaryaann

⚫️ همه شهر ایران جگرخسته‌اند.

در سوگ فاجعهٔ #بندرعباس و هم‌وطنانی که #جان_شیرین خود را از دست دادند.

@Jaryaann

🔺نام خلیج پارس بر نقشه‌ سنگی دو هزار ساله‌ بدست آمده از روم باستان

❗️پاسداشت روز ملی #خلیج_فارس (۱۰ اردیبهشت‌ماه) نه پافشاری روی یک نام و نه بهانه‌ای برای توهین به اعراب خلیج فارس یا عرب‌ستیزی، که در واقع مقابله با جعل تاریخ و تحریف واقعیت و در واقع مراقبت از راستی و حقیقت است.

دولت‌های حاشیه خلیج فارس که میلیون‌ها و چه بسا میلیاردها دلار برای تاریخ‌سازی در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و رسانه‌های دنیا هزینه می‌کنند، می‌دانند که برای ساختن جایگاهی در «آینده» باید معنا و هویتی قدرت‌مند در «گذشته» برای خود جعل کنند. این‌جاست که این کشورهای تازه‌تأسیس (در قیاس با ایران) در جنگ روایت‌ها اقدام به تحریف تاریخ می‌کنند. این مسیر از تغییر نام خلیج فارس آغاز شده و در این سال‌ها به ثبت مالکیت آثار هنری و فرهنگی ایران‌زمین در موزه‌های دنیا به نام خود رسیده است. بر ما ایرانیان است که آگاهانه و به دور از هر گونه پرخاش،‌ دگرستیزی و حتی ماندن در افتخارات این سرزمین، در برابر چنین پروژه‌های مبتنی بر جعل و دست‌کاری تاریخ و جغرافیا و میراث فرهنگی بایستیم.

🔗 منبع تصویر: کانال هیستوگرافی
#سند_تاریخی
در «جریان» باشید.
@Jaryaann

🌀 رقص به مثابه مقاومت و ترمیم زخم جمعی
به بهانه عزاداری در فستیوال کوچه

«رقصنده روح را می‌بیند»... مات و مبهوت مانده بودم در این عزای عمومی‌. دستم نمی‌رفت به استوری یک پیام تسلیت. دلم نمی‌خواست امید توخالی بدهم. از طرفی نمی‌خواستم آه و ناله‌ی بیهوده کنم. تا اینکه فیلم عزاداری در فستیوال کوچه را دیدم؛ رقص و سوگ. یاد بخشی از کتاب #پل_استالر، انسان‌شناس، افتادم که در آن از جنبش هوکا (Hauka) می‌گوید. جنبش مقاومت مردم نیجر در مقابل استعمار فرانسه؛ که پایه‌اش رقص بود. جالب اینکه سنت‌های سوگواری در جنوب ایران بسیار متاثر از آفریقا هستند.

رقصنده در یک فرایند تسخیر روح (sprit possession) به روح وصل می‌شود. مدتها مطالعات بر پایه دوگانه‌پنداری غربی روح/جسم، تفسیر اشتباهی از این سنت داشتند. اما مطالعات بدن‌مندانه اخیراً، روح را در مقابل جسم نمی‌گذارند. روح یک بدن‌مندی است.
وقتی عزیزی فوت می‌شود، با فقدان یک «ذهنیت» مواجهه نیستیم. ما بو، تصویر، لمس، صدا، ... و در واقع یک «بدن» را از دست داده‌ایم. وجود بیولوژیک که همان جسد است، هنوز تا چند ساعت تقریباً همان است که بود. اما بدن، مساوی جسد نیست. بدن یک موجودیت اجتماعی است.

کوچه، یک فستیوال موسیقی خالی نیست. کوچه جایی‌ست برای دیدار روح. جایی که ما بدن جمعی خود را باز می‌یابیم. کوچه مانند رحم، محل رقص جنین، محل بازخوانی روایت روح است. داستان اما روزی داستان شادی‌ست روزی عزا. وقتی بخشی از بدن در ماتم است، بخش دیگر نمی‌تواند بخندد. حتی اگر از نظر جغرافیایی جدا باشد. این است که امروز در هر کجای این بدن بزرگ، ایران، که باشیم بغض گلوی‌مان را می‌گیرد. کاش جایی بود ما هم باهم برقصیم.

در رقص جمعی، فرد برای لحظاتی از پوست خود بیرون می‌رود و موقتاً در یک پوست و بدن جمعی حل می‌شود. درد تقسیم می‌شود. دل، هم-دل پیدا می‌کند. زخم بدن‌مندی ترمیم می‌شود و رابطه جدیدی با متوفی ایجاد می‌شود (ادامه ارتباط در قالبی نو) و پیام سوگ [...] با ضرب سنج‌ها و طبل‌ها در بدن‌ها حک می‌شود تا هرگز فراموش نشود. در نهایت، این رقص جمعی، نوعی بازآفرینی زندگی‌ست. ایجاد حس دوباره زندگی در دل اندوه و درد.

استالر می‌گوید رقصنده روح را می‌بیند، نه اینکه فقط به یادآورد؛ «می‌بیند»... و رقص به مثابه «مقاومت» ظاهر می‌شود.

✍️ دکتر #مرتضی_کریمی، انسان‌شناس و تسهیلگر سوگ
پی‌نوشت:
کتاب Embodying colonial memories از Paul Stoller

کتاب مردم‌شناسانه #اهل_هوا #غلامحسین_ساعدی درباره تاثیر فرهنگ آفریقا بر موسیقی و عزاداری در جنوب ایران

🔗 منبع و متن کامل
#سوگ #سوگ_جمعی #بدن #رقص #موسیقی #مقاومت #استعمار
#انفجار_بندرعباس #فستیوال_کوچه #بندرعباس #بابازار #ماما_زار
@Jaryaann