tgoop.com/IsfahanPhysicsHouse/2554
Last Update:
🌀چرخه‌های علّی و علیّت وارون
(پیش درآمدی بر اکران فیلم #کد_منبع )
✅ در الگوی طبیعی سفر در زمان، مسافر زمان - به حکم منطق - نمی‌تواند گذشته را تغییر دهد، اما آیا او می‌تواند در سفر خود اطلاعاتی از رویدادهای آینده را به فرد یا افرادی در گذشته انتقال دهد؟ اگر پاسخ مثبت باشد، با پدیده‌ای به نام چرخه‌ی علّی روبه‌رو می‌شویم. چرخه‌ی علّی، زنجیره‌ی بسته‌ای از رویدادهاست که در آن، برخی پیوندهای علّی میان رویدادها در جهت طبیعی و برخی دیگر در جهت وارون هستند. نمونه‌ای از چنین چرخه‌ای را می‌توان در روایت زیر مشاهده کرد:
‼️ خسرو، مسافر زمان، در سال 1397 (خورشیدی) از یک کتاب‌فروشی یک جلد از رُمان «آوای جان»، چاپ 1389، را می‌خرد و با ماشین زمان آن را با خود به سال 1377می‌برد. خسرو نمی‌کوشد این کتاب را دوازده سال زودتر به نام خود چاپ کند، اما آن را از راه پُست به نشانی بهرام، نویسنده‌ی رُمان، میفرستد. کتاب به دست بهرام می‌رسد و او از دیدن آن شگفت‌زده می‌شود. بهرام نیز مانند خسرو، نمی‌کوشد کتاب را زودتر چاپ کند یا متن آن را تغییر دهد. کار او آسان است: همان سال یک کُپی از متن برمی‌دارد، سپس کتاب را می‌سوزاند و زمانی پیش از آغاز 1389، کپی یادشده را به ناشر کتاب می‌سپارد. مراحل چاپ به‌شیوه‌ی مرسوم صورت می‌گیرد و سرانجام در سال 1389، رُمان «آوای جان» رسما چاپ می‌‌گردد.
✅ در چرخه‌ی بالا، رویدادِ «خسرو کتاب آوای جان را به‌دست بهرام می‌رساند»، برای رویدادِ «بهرام متن کتاب آوای جان را کُپی می‌کند»، یک علت جزئی است، چنان‌که رویدادِ «بهرام کُپی رُمان آوای جان را به ناشر می‌سپارد»، نیز برای رویدادِ «ناشر، رُمان آوای جان را چاپ می‌کند»، یک علت جزئی است. در این دو مورد، توالی زمانی علت و معلول با علیت مرسومی که می‌شناسیم تطابق دارد، با وجود این، در این چرخه یک علیت وارون – یعنی تقدم زمانی معلول بر علت جزئی خود - هم به چشم می‌خورد: رویدادِ «خسرو کتاب آوای جان را در سال 1397 می‌خرد»، یک علت جزئی است برای رویداد «خسرو کتاب آوای جان را در سال 1377 به نشانی بهرام میفرستد».
از خواننده دعوت می‌کنم به سه پرسش زیر در این باب بیندیشد.
❓پرسش یک: تا پیش از سفر خسرو از مبدأ 1397به مقصد 1377، بهرام خالق کتاب آوای جان است. پس از سفر خسرو و ایجاد چرخه‌ی یادشده، خالق کتاب آوای جان کیست، خسرو، بهرام، هردو، هیچ‌کدام؟
❓پرسش دو: شاید علیت وارون و چرخه‌های علّی در جهان ما رخ ندهد، یا شاید وجود آنها در تضاد با قوانین طبیعت باشد، اما آیا وجود آنها مستلزم تناقض منطقی است؟
❓پرسش سه: آیا چرخه‌ها ی علّی در سفر به آینده هم رخ می‌دهند، با آنکه این چرخه‌ها تنها مختص به سفر به گذشته‌اند؟
✍رهام انصاری مهر
#آنچه_در_خانه_میگذرد
#تماشاخانه_فیزیک
شما می توانید پاسخ های خود به سه پرسش بالا را به آدرس زیر ارسال کنید:
📩 @javidastronomer
عضویت در کانال👇
☑️ @IsfahanPhysicsHouse
BY خانه فیزیک اصفهان
Share with your friend now:
tgoop.com/IsfahanPhysicsHouse/2554