Axborot asri o`tib ketdi. Hozir qayerdamiz?

Kompyuter tashqi qurilmalarini ko‘pchilik biladi. Hozirgi kunda keng tarqalgani tashqi SSD disklar bo‘lsa kerak. Ham hajmi katta, ham o‘lchami kichik.

ℹ️ Axborot asri

Keling tarixga nazar solsak. Axborot asri (Information Age) boshlarida, elektron ma’lumotlar qanday saqlangan? Hozir ham ishlatiladimi?

Quyida men bilgan ma’lumot saqlovchi qurilmalarni yozib o‘taman. Biladiganlar fikr qoldiring, to‘ldirib qo‘yamiz.

0. Tashqi SSD disk - 1GB ~ 30TB (2006-)
-1. Blu-ray disk - 25GB ~ 128GB (2006-)
-2. Flesh karta - 8mb ~ 1TB (2000-)
-3. DVD (DVD-R, DVD-RW) - 4.7GB ~ 17GB (1996)
-4. ZIP Drive - 100mb ~ 700mb (1995 - 2003)
-5. CD (CD-R, CD-RW) - 650mb ~ 870mb (1982-2019)
-6. Floppy disk 3.5in - 360kb ~ 1.44mb (1983-2011)
-7. Floppy disk 5.2in - 360kb ~ 1mb (1976-1995)
-8. Floppy disk 8in - 237kb ~ 1.2mb (1971-1985)
-9. Audio kaseta - 200kb - 1mb (1970-1999)
-10. Tashqi HDD disk - 4mb ~ 36TB (1960-)
-11. Magnit lenta - 11kb ~ 580TB (1951-)
-12. Perfo-karta 80byte (1890-1980yy.)
-13. Perfo-lenta - 1byte ~ (1846; 1944-1980yy.)

Bu maqolani yozishimga sabab, bir vaqtlar audio kassetaga dasturlarimni saqlab yurganim yodimga tushdi. Man perfo-kartalar vaqtida yashamaganman, lekin ungan keyingi disklarni deyarli hammasini ishlatib ko‘rganman. Hozirgi kunda saqlanib qolgan 3-4 ta disk turini hisobga olsak, buni sun’iy intellekt (SI) bilan solishtirsa bo‘ladi.

4️⃣ Toʻrtinchi sanoat inqilobi (4IR)

Axborot asri orda qoldi.

Sunʼiy intellekt (SI) , Internet buyumlar (IoT), Jismoniy va raqamli dunyolarning birlashishi, Toʻldirilgan va virtual reallik (AR/VR) asridamiz.

SI tizimlarni oddiy suhbat va file o‘qishdan boshladi. Keyin audio yordamchilar va agentlarga o‘tdi. Hozirgi kunda fikrlashish (brainstorming), o‘rganish (supporting) va ta’lim (education)ga juda keng yordam berib kelmoqda.

Bitta savol meni qiynagan edi:

- SI juda tez rivojlanib ketdi. Endi men ham SI oqimiga kira olamanmi?

O‘ylab qarasam, qo‘rqqan va boshlamagan odam albatta kirmay qolib ketar ekan. Hozir boriga qo‘shilib olaman degan odam esa, albatta oqim bilan hamnafas suzar ekan.

Orqaga qaramaymiz, hozirgi kunga moslashib, kirishib yashaymiz.

Ilm olishda to‘xtamang, SI ni esa kundalik hayotdagi yordamchi asbob deb qarang. Ishingizni osonlashtirsin. O‘rganing va o‘rganishga kirishing.

30.08.2025 London
@DrAlgorith