غلوپژوهی

غلوپژوهی

⚠️ خبر نه ربیع (4) 🔺ادعای تأثیر گسترده مصادر متقدم فریقین از جعل در مورد تاریخ مرگ عمر نمونه ای از مصادر شیعه و سنی قرن2، 3 و 4 که نه تنها در آن چیزی درباره نهم ربیع نیامده، بلکه مرگ خلیفه را در اواخر ذی الحجة دانسته است: مسارّ الشیعة في مختصر تواريخ الشريعة،…

⚠️ خبر نه ربیع (7)

🔍ردّ دلیل محاسباتی بر تاریخ قتل خلیفه در نه ربیع

آقای ابوالحسین خوئینی در کتاب فصل الخطاب (چاپ هیئة خدام المهدی، ص92 -108) و به مانند ايشان جناب آقاي جعفر مرتضي عاملي کوشیده‌اند با محاسبه ثابت کنند که خلیفه در روز نهم ربیع از دنیا رفته است. خلاصه دلائل ایشان چنین است:

1. وفات رسول خدا صلّی الله علیه و آله به اتّفاق یا در پایان صفر بوده یا در آغاز ربیع الاوّل.
2. بنا بر روایات عامّه مدّت حکومت خلیفه اول دو سال و شش ماه بوده است.
3. بنا بر نقل عامّه مدّت حکومت خلیفه دوم ده سال و شش ماه و چند روز بوده است.
نتیجه: خلیفه دوم سیزده سال و چند روز پس از وفات رسول خدا صلّی الله علیه و آله در ماه صفر از دنیا رفته است که ممکن نیست در ذی الحجة باشد و با نهم ربیع سازگار است.»

پاسخ:
1- به عنوان مقدّمه می گوییم: تعیین مدّت حکومت بر مبنای محاسبه است نه حسّ. و در روایت، اصالت با حسّ است نه محاسبه. تاریخ مرگ خلیفه امری حسّی بوده که بر اساس آن مدّت حکومتش را سنجیده اند، بنابراین احتمال خطا و اختلاف نظر در تعیین مدّت حکومت بیشتر است تا تاریخ مرگ. ضمن این که در بیان مدّت حکومت، احتمال تسامح و تقریب، زیاد است امّا در بیان زمان مرگ، این احتمال اندک است. به عبارت دیگر گزارش نسبت نیازمند دو داده (دانستن تاریخ صحیح دو واقعه) و یک محاسبه (فاصله دو واقعه) است. و هر سه در معرض خطا. بر خلاف گزارش ذکر تاریخ که فقط یک داده است، و احتمال خطا در آن نسبت به سه مورد کمتر است.

2- هم چنین آقای خوئینی در بیان مقدّمات استدلال، دچار مغالطه شده است.
ایشان در صص97-99 هشت سند از سنیان می آورد تا ثابت کند مدّت خلافت ابوبکر دو سال و شش ماه بوده است و وانمود می کند که این قول مشهور و قویِ بزرگان اهل سنّت است. در صص 121 و 122 اشاره مختصری به روایات مخالف کرده و وانمود کرده آنها را مورخان متأخر مانند ابن عساکر از سر ستیز با شیعه جعل کرده اند!!

این مقدّمه دو اشکال عمده دارد:
1. قول قوی و مشهور بین متقدّمین و متأخرین عامه و شیعه، خلاف قولی است که آقای خوئینی آورده است.
2. همه روایاتی که آقای خوئینی آورده در مقام تقریب بوده است نه دقّت و از این رو با نظر مشهور قابل جمع است.

🔹مستندات آقای خوئینی:

1. روایت ابن ابی شیبة: « ... ولي أبو بكر الصديق سنتين ونصف وتوفي من مهاجر النبي صلى الله عليه و سلم في ثنتي عشرة و ولي عمر بن الخطاب عشر سنين ونصف وقتل سنة ثلاث وعشرين من مهاجر النبي صلى الله عليه و سلم وولي عثمان بن عفان ثنتي عشرة سنة وقتل سنة خمس وثلاثين في ذي الحجة وولي علي خمس سنين وقتل في سنة أربعين من مهاجر النبي صلى الله عليه و سلم في شهر رمضان في ليلة إحدى وعشرون يوم جمعة ...» (مصنف ابن ابي شيبه، ج7، ص19)

چنان که می بینیم ابن ابی شیبه در مقام بیان تقریبی است نه دقیق؛ زیرا قتل عثمان را در ذی الحجه سال 35 و شهادت امام علی ع را در ماه رمضان سال 40 دانسته است و با این حال مدّت حکومت ایشان را 5 سال ذکر کرده که معلوم است دقیق نیست و چند ماه بیشتر از عدد واقعی است. به همین ترتیب اشکالی ندارد که مدّت خلافت ابی بکر را نیز تقریبی بیان کرده باشد.

2. روایت بخاری در التاريخ الصغير (ش373) : «حدثني محمود ثنا وهب ثنا أبي قال سمعت قتادة ولي أبو بكر سنتين و ستة أشهر و ولي عمر عشر سنين و ستة أشهر و ثمانية عشر يوما و ولي عثمان ثنتي عشرة سنة غير اثنتي عشر يوما و كانت الفتنة خمس سنين و ولى معاوية عشرين سنة ...»

در این جا هم علاوه بر اشکال پیش گفته یعنی عدم دقّت، اشکال دیگری هم هست و آن این که بخاری این را به عنوان تنها قول و نظر صحیح روایت نکرده است، چرا که خلاف آن را نیز آورده است: «قال أبو نعيم توفى أبو بكر لثمان ليال بقين من جمادي الآخرة سنة ثلاث عشرة» (التاریخ الصغیر، ج1، ص32) روشن است که اگر وفات ابوبکر در آخر جمادی الآخرة بوده باشد –چنان که مشهور همین است- حکومت ابوبکر «یک سال و شش ماه» نبوده بلکه حدود دو سال و چهار ماه یا اندکی کمتر بوده است.

@gholow2

www.tgoop.com/gholow2/1377

2.38K viewsedited  Nov 17, 2018 at 15:13

⚠️ خبر نه ربیع (7)

🔍ردّ دلیل محاسباتی بر تاریخ قتل خلیفه در نه ربیع

آقای ابوالحسین خوئینی در کتاب فصل الخطاب (چاپ هیئة خدام المهدی، ص92 -108) و به مانند ايشان جناب آقاي جعفر مرتضي عاملي کوشیده‌اند با محاسبه ثابت کنند که خلیفه در روز نهم ربیع از دنیا رفته است. خلاصه دلائل ایشان چنین است:

1. وفات رسول خدا صلّی الله علیه و آله به اتّفاق یا در پایان صفر بوده یا در آغاز ربیع الاوّل.
2. بنا بر روایات عامّه مدّت حکومت خلیفه اول دو سال و شش ماه بوده است.
3. بنا بر نقل عامّه مدّت حکومت خلیفه دوم ده سال و شش ماه و چند روز بوده است.
نتیجه: خلیفه دوم سیزده سال و چند روز پس از وفات رسول خدا صلّی الله علیه و آله در ماه صفر از دنیا رفته است که ممکن نیست در ذی الحجة باشد و با نهم ربیع سازگار است.»

پاسخ:
1- به عنوان مقدّمه می گوییم: تعیین مدّت حکومت بر مبنای محاسبه است نه حسّ. و در روایت، اصالت با حسّ است نه محاسبه. تاریخ مرگ خلیفه امری حسّی بوده که بر اساس آن مدّت حکومتش را سنجیده اند، بنابراین احتمال خطا و اختلاف نظر در تعیین مدّت حکومت بیشتر است تا تاریخ مرگ. ضمن این که در بیان مدّت حکومت، احتمال تسامح و تقریب، زیاد است امّا در بیان زمان مرگ، این احتمال اندک است. به عبارت دیگر گزارش نسبت نیازمند دو داده (دانستن تاریخ صحیح دو واقعه) و یک محاسبه (فاصله دو واقعه) است. و هر سه در معرض خطا. بر خلاف گزارش ذکر تاریخ که فقط یک داده است، و احتمال خطا در آن نسبت به سه مورد کمتر است.

2- هم چنین آقای خوئینی در بیان مقدّمات استدلال، دچار مغالطه شده است.
ایشان در صص97-99 هشت سند از سنیان می آورد تا ثابت کند مدّت خلافت ابوبکر دو سال و شش ماه بوده است و وانمود می کند که این قول مشهور و قویِ بزرگان اهل سنّت است. در صص 121 و 122 اشاره مختصری به روایات مخالف کرده و وانمود کرده آنها را مورخان متأخر مانند ابن عساکر از سر ستیز با شیعه جعل کرده اند!!

این مقدّمه دو اشکال عمده دارد:
1. قول قوی و مشهور بین متقدّمین و متأخرین عامه و شیعه، خلاف قولی است که آقای خوئینی آورده است.
2. همه روایاتی که آقای خوئینی آورده در مقام تقریب بوده است نه دقّت و از این رو با نظر مشهور قابل جمع است.

🔹مستندات آقای خوئینی:

1. روایت ابن ابی شیبة: « ... ولي أبو بكر الصديق سنتين ونصف وتوفي من مهاجر النبي صلى الله عليه و سلم في ثنتي عشرة و ولي عمر بن الخطاب عشر سنين ونصف وقتل سنة ثلاث وعشرين من مهاجر النبي صلى الله عليه و سلم وولي عثمان بن عفان ثنتي عشرة سنة وقتل سنة خمس وثلاثين في ذي الحجة وولي علي خمس سنين وقتل في سنة أربعين من مهاجر النبي صلى الله عليه و سلم في شهر رمضان في ليلة إحدى وعشرون يوم جمعة ...» (مصنف ابن ابي شيبه، ج7، ص19)

چنان که می بینیم ابن ابی شیبه در مقام بیان تقریبی است نه دقیق؛ زیرا قتل عثمان را در ذی الحجه سال 35 و شهادت امام علی ع را در ماه رمضان سال 40 دانسته است و با این حال مدّت حکومت ایشان را 5 سال ذکر کرده که معلوم است دقیق نیست و چند ماه بیشتر از عدد واقعی است. به همین ترتیب اشکالی ندارد که مدّت خلافت ابی بکر را نیز تقریبی بیان کرده باشد.

2. روایت بخاری در التاريخ الصغير (ش373) : «حدثني محمود ثنا وهب ثنا أبي قال سمعت قتادة ولي أبو بكر سنتين و ستة أشهر و ولي عمر عشر سنين و ستة أشهر و ثمانية عشر يوما و ولي عثمان ثنتي عشرة سنة غير اثنتي عشر يوما و كانت الفتنة خمس سنين و ولى معاوية عشرين سنة ...»

در این جا هم علاوه بر اشکال پیش گفته یعنی عدم دقّت، اشکال دیگری هم هست و آن این که بخاری این را به عنوان تنها قول و نظر صحیح روایت نکرده است، چرا که خلاف آن را نیز آورده است: «قال أبو نعيم توفى أبو بكر لثمان ليال بقين من جمادي الآخرة سنة ثلاث عشرة» (التاریخ الصغیر، ج1، ص32) روشن است که اگر وفات ابوبکر در آخر جمادی الآخرة بوده باشد –چنان که مشهور همین است- حکومت ابوبکر «یک سال و شش ماه» نبوده بلکه حدود دو سال و چهار ماه یا اندکی کمتر بوده است.

@gholow2

BY غلوپژوهی