به مناسبت چهلم مرحوم دعایی

✍️به مناسبت چهلم مرحوم دعایی

[این یادداشت که برای چهلم درگذشت مرحوم سیدمحمود دعایی تنظیم شده بود با قدری تاخیر منتشر می شود]

سلوک شخصیِ وارسته و درویش مسلکِ مرحوم سید محمود دعایی باعث شد تا طیف وسیعی از دوستداران ایشان به مناسبت درگذشت این انسان ارزشمند انبوهی از خاطرات خوب مرتبط با محاسنِ فردی او را برشمرند. ولی این امر دلیلی نمی شود که به نقد عملکرد ایشان پرداخته نشود. لذا وقتی در یادداشت قبل به بحث ضعف عملکرد مرحوم دعایی در «مدیریت اطلاعات» پرداخته شد، دوستان زیادی گلایه کردند که ارزیابی صحیحی از عملکرد دعایی صورت نپذیرفته است. توضیحی در این بحث «ضروری» است چرا که جامعه ایرانی شدیدا دوستدار افرادی با تیپولوژی و مختصات مرحوم دعایی است و این علاقه، ناشی از ملاحظاتی است که در ذیل بر شمرده می شود:

۱- هواپیمایی ایران (هما) و کیفیت حضور منطقه ای
شاید مثال ایران ایر (هما) در این بحث به ما کمک کند. شکل‌گیری ایرلاین ایرانی، به زمانی بر می گردد که قطر حتی فرودگاه نداشت. ولی امروز، هما هیچ نقش جدی ای در نقل و انتقال مسافر/بار در منطقه ندارد. کل سود خالص ایران ایر در سال گذشته به 100 میلیون دلار هم نمی رسد. اینکه مدیرعامل هما فرد خوب و درویش مسلکی است یک بحث است، و اینکه هما در «چه جایگاه بین المللی» قرار دارد یک بحث دیگر.

ممکن است گفته شود مدیرعامل هما نمی‌تواند به تنهایی هواپیمایی ایران را در برابر امارات/قطر/ترکیه و... بالنده کند چون که رسیدن به سطح خطوط هواپیمایی بین المللی صرفا در دستان مدیرعامل هما نیست و به پارامترهایی حتی فراتر از وزیر راه، یا حتی دولت بر می گردد .
این گزاره صحیح است.

۲- هما آری؛ ولی رسانه خیر
با اوصاف بالا ما نمی توانیم در خصوص‌ توانمند بودن/خنثی/ضعیف بودن مدیرعامل هواپیمایی ایران ایر بحث کنیم. اما درباره «رسانه» می توانیم. به این دلایل توجیه ناکامی در عرصه رسانه منطقی نیست:

✔️سخت افزار کار رسانه ای (مثل ساختمان، انتشارات، امکانات فیزیکی) نقش اول را ندارد. مثل ایرلاین نیست که اول باید هواپیما داشته باشیم، دوم سیاستهای حضور منطقه ای، سوم تجهیزات مدرن و...

✔️ در کار رسانه نقش اول به عهدۀ مغزافراز و ذهن است. هزاران چاپخانه را هم که در اختیار یک نفر بگذاری، تا جوهرۀ مرحوم کیومرث صابری فومنی را نداشته باشد از دل چاپخانه ها «گل آقا» در نمی‌آید. شاغلام و غضنفری در‌گوشۀ آبدارخانه «خلق» نمی‌شود.
اتفاقِ اول، در ذهن است (نرم افزار). اتفاق دوم، سخت افزاری است. (خرید دستگاه چاپ و اجاره ساختمان و…)

✔️بدیهی‌ است که در کار رسانه هم «اهمیتِ» نقش سخت افراز و منابع مالی مهم است. ولی این اهمیت درجه اول نیست. درجه دوم است.

۳- هواپیمایی هما و کانال تلگرام سهند ایرانمهر یا محمد فاضلی
چند هزار استاد در دانشگاه شهید بهشتی استخدام شده بودند، ولی فقط یک نفر پیدا شد که با یک کانال تلگرامی «دغدغه ایران» (در خصوص مسایلی مانند کمبود آب، مشکلات اجتماعی و…) به طور منظم با جامعه ایران سخن گفت. کاری که محمد فاضلی کرد، به لحاظ «سخت افزاری» نیازمند یک گوشی موبایل بود و یک کامپیوتر .
اما مهمتر از موبایل و لپ تاپ، همّت در مطالعه و «نظم شخصی در نگارش».
مغزافزارِ ماجرا، اولویت اول است و نه داشتنِ بودجه های میلیاردی.

چند هزار استاد دانشگاه در اصفهان، مشهد و شیراز از سهم نفت و مالیاتِ مملکت، حقوق گرفتند، ولی یک محسن رنانی پیدا شد که متنهای مطولش در خصوص دغدغه های زیستی در فلات ایران، به شکل میلیونی خوانده شود. (آنهم در جامعه ای که عموما حوصله خواندنِ یک متن ده صفحه ای نیست)

مثالهای دیگری بر این امر می توان بر شمرد. مثل نقش رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتگو با «مردم» در مقایسه با نقش کانال سهند ایرانمهر در خلاصه کردن متون فلسفی و اجتماعی و نشر در میان کسانی که علاقمند به مسایل فلسفی و اجتماعی «نیستند» !

۴- عملکرد مرحوم دعایی
نقش رسانه در دنیای ده سال اخیر، کاملا متفاوت با نقش رسانه در بیست/سی/چهل سال گذشته است. مثلا امروز صفحه اینستاگرام بی بی سی فارسی (یا کانال تلگرام بی بی سی) بسیار مهمتر از رادیو بی بی سی است. اگر به گذشته بی بی سی (فارسی) نگاه کنیم، نقش «رادیو» در منطقه خاورمیانه پررنگ بوده . اصالت به «رادیو» بوده ولی «امروز» بار اصلی به دوش وب سایت، صفحه اینستاگرام و کانال تلگرام است.

این مثال، در تکمیل مثال هما، نشان می دهد که عملکرد مرحوم دعایی در حوزه رسانه چقدر ضعیف بوده است. ده سال کلیدی و طلایی سپری شده، ولی اطلاعات به هیچ یک از «ابزار جدید رسانه» مسلح نشده.

اطلاعات، در قالبِ یک عملکرد کاملا سنتی، هیچ مخاطبی در میان میلیاردها نفر اعضای اینستاگرام نداشته (چه به فارسی و چه انگلیسی). هیچ حضور جدی در میان میلیونها ایرانیِ استفاده کننده از تلگرام نداشته.

ادامه 👇👇
http://solsnevis.blogfa.com/post/202

《ژاپن قبل و بعد از شینز‌و آبه》
گفتگوی دکتر آیت حسینی عضو هیات علمی زبان و ادبیات ژاپنی دانشگاه تهران با محمدرضا اسلامی درباره چالشهای شینزو آبه طی سالهای نخست وزیری؛ انتشار بزودی در اکو ایران.

@ecoiran_webtv
@solseghalam

📹چه چیزی ژاپن را ژاپن کرد؟

▫️نسخه صوتی

▫️قتل شینزو آبه، نخست‌وزیر سابق ژاپن، واکنش‌های فراوانی در ایران داشت.

▫️تحلیل‌گران بسیاری هم در ایران و هم در سطح جهان نقش آبه را در موفقیت‌های صنایع سنگین ژاپن و به طور کلی توسعه اقتصادی این کشور پررنگ می‌دانند.

▫️چرا ترور شینزو آبه تا این حد در ایران بعد رسانه‌ای پیدا کرد؟

▫️چه تفاوتی بین نگاه غربی و ژاپنی در خصوص امر توسعه وجود دارد؟

▫️ژاپن چگونه از کشوری بدون منابع طبیعی به یکی از صادرکنندگان فولاد تبدیل شد؟

▫️به همراه دکتر «محمدرضا اسلامی»، دانش آموخته کوبه ژاپن و مدرس دانشگاه پلی‌تکنیک کالیفرنیا و دکتر «سید آیت حسینی»، استاد زبان و ادبیات ژاپنی دانشگاه تهران، به بررسی موضوع پرداخته‌ایم.


📺 @ecoiran_webtv

انتخابهای محمدرضا شجریان از سایه 🔻🔻

✍️بیت و غزلِ سایه که شجریان به ما آموخت
(چند کلامی برای خالقِ «تو ای پری کجایی»)

🖊محمدرضا اسلامی

🔷 سایه از میان ایرانیان رفت. او شاعری پرکار نبود ولی حضوری بسیار پررنگ در میان ایرانیان داشت و سروده هایش سینه به سینه گشت و در حافظۀ جمعیِ ایران زمین باقی خواهد ماند.

سایه با وجود آنکه کم گوی و گزیده گوی بود ولی در میان ایران «زمزمه» شد و سروده هایش در ذهنها ماندگار شد. دلایل مختلفی بر این امر مترتب است ولی یکی از مهمترینِ دلایل برای این امر «محمدرضا شجریان» است. سایه، این اقبال و بخت را داشت که با شجریان همعصر و همزمان شد. اما خیر! این ما بودیم که خوش اقبال و برخوردار بودیم که با «سایه و شجریان» همزمان بودیم! ما این خوش اقبالی را داشتیم که سایه را از طریق فریدون شهبازیان، به کوشش ذهنِ زیبای همایون خرم، به سرپنجه محمدرضا لطفی و با کمانچه کیهان کلهر شناختیم. شجریان همراه با این عزیزان، سایه را به نسل ما شناساندند.

🔷 انتخابهای شجریان از سایه (بهتر بگوئیم: حُسنِ انتخابهای شجریان از سایه) باعث شد تا سایه در میانِ آحاد مردم و نسلِ جوان ایرانیان نیک شناخته شود. شجریان دو دسته از آثار سایه را برایمان خواند:
✔️آثاری که از غرور ملّی و شُکوهِ ایران می گوید (مثلا: ای ایران ای سرای امید – اجرای محمدرضا شجریان: لینک؛ اجرای شهرام ناظری: لینک؛ اجرای محمد معتمدی:لینک)
✔️آثاری که پیچیده در حزن و اندوه است (مثلا به یاد عارف: لینک)

شاید بتوان گفت اوجِ شاهکار شجریان در تحریر سروده هایِ سایه، آلبوم «به یاد عارف» است؛ آلبومی که تمامِ سروده هایش از سایه است! نهایتِ هنرمندی در این اثر به هم پیچیده شده است. «ایران» سرزمینی است توام با روزهای روشن و همچنین روزهای تلخ و پر اندوه، و شگفت اینکه شخصیت «عارف قزوینی» (و زندگی او) یکی از نمادهایِ تمام عیارِ شوربختی محسوب می شود. شجریان در این اثر از سروده های سایه (و به یاد عارف) می خواند تا می رسد به این بیت و بیداد می کند زیبایی و لطافتِ خوانش این بیت:

✔️به دورِ ما که همه خونِ دل به ساغرهاست/
ز چشمِ ساقیِ غمگین که بوسه خواهد چید؟!

دشوار است شرحِ زیبایی و هنرمندیِ سِحر انگیزی که شجریان در تحریرِ این بیت بکار برده است. (اینجا با هدفون بشنویم)

🔷سایه و عاشقانه های دوران دانشجویی!
سایه باعث شد تا دوران جوانی و عاشقی (چنان که افتد و دانی) زبانِ لطیف و عاشقانه در نجوایِ عاشقان همراه شود. به بیان دیگر، سایه عاشقان را برخوردار کرد! سایه دستان پسرها و دخترهای جوان را پُر کرد برای ابراز مهر (در روزگار خشن)، با سروده هایی همچون:

✔️تا تو با منی زمانه با من است (لینک)

✔️نشود فاش کسی آنچه میان من و توست (لینک)

✔️ای عشق همه بهانه از توست (لینک)

✔️مژده بده، مژده بده یار پسندید مرا! (لینک)


🔷سایه و طول عمر
هنرمندان عموما بدخوابند. خوابِ بی نظمِ شب و همچنین سیگارِ زیاد، حتی از کسی مانند زها حدید هم عمر را کوتاه می کند.
زندگیِ بدخواب و پرسیگارِ هنرمندانه امر مبارکی نیست اما سایه را عمر چنان نشد که به سالخوردگی نرسد و باز این از خوش اقبالیِ ما بود که «سایه» دولتِ مستعجل نبود. سایه شاید به واسطه نظم در زیست یا شاید به واسطه سلامت روح (و آرامش در رفتار)، به عمرِ بلند رسید و از بخت شکر داریم و از روزگار هم.


🔷 سایه و پرخاشگری
سایه به سالخوردگی رسید و حبذا! از معدود افرادی که دیدیم که به کهن سالی رسید ولی به پرخاشگری نرسید! سایه نه تنها به پرخاشگری یا ریزپرخاشگری (که بسیاری در سالخوردگی به آن مبتلا می شوند) نرسید، بلکه از هشتاد سالگی تا نود و چهارسالگی لحن طنز و طنازی هم در کلامش بود.
لحنِ کلام سایه ساده بود. سلیس و روان و خودمانی. نه چنان ادبیانه و لفظ قلم صحبت می کرد که گمان کنی استاد کزازی است و نه درباره مسایل سیاسی از سرِ کینه و نفرت سخن می گفت. بیانش حتی در سالهای سالخوردگی، جوانمردانه بود و دوست داشتی. راستی! بعضی «دوست داشتنی» هستند بدون مشّاطه. لطیفه ای ست «نهانی» که عشق از آن خیزد! آری سایه به شکل نهانی دلنشین بود و امروز شاهدیم که چقدر در جامعۀ ایرانی دوست داشتنی است.

🔷 سایه و معیشت
کلام آخر درباره سایه این سوالِ همیشه ماندگار است که: معیشت سایه در اواخر عمر از چه طریق بود؟ آیا گذرانِ امورِ هنرمند «از انتشار آثارش» به خوبی و روانی انجام می شد؟ خیر، متاسفانه حتی نامِ بزرگی مانند سایه هم، گذرانِ امورش از طریقِ انتشار آثار نبود. این سوال باقی است که در مملکتی که غزل و قلم و کتابت عمری دیرینه دارد، چه زمان و چه باید بشود که گذرانِ امور نویسنده از طریق آثارش میسر شود؟

خدایش رحمت کناد و در نسلِ شاعرانِ جوان مشابه اش را زیاد کناد!

شُکوهِ جام جهان بین شکست ای ساقی
نماند جز من و چشم تو مست، ای ساقی

چه خون که می رود اینجا ز پای خسته هنوز
مگو که مردِ رهی نیست، هست ای ساقی

▪️
خبرآنلاین
www.tgoop.com/solseghalam

شرکت دولتی یعنی …
بسیار خب! اما شرکت خصوصی یعنی چه؟
🔻🔻
@solseghalam

✍️فولاد مبارکه، فولاد در ژاپن، فولاد در آمریکا یا فولاد در چین؟
(تاملی درباره صنعت فولاد)

🖊محمدرضا اسلامی

🔷 پیش از پرداختن به بحث #فولاد_مبارکه ضروری است که نگاهی داشته باشیم به اینکه اساسا جایگاه ایران در صنعت فولاد دنیا در کجاست؟ و کشور در چه جایگاه جهانی قرار می گیرد؟

🔴 ایران در فولاد کجاست؟ و مبارکه کجاست؟

فولاد، یک محصول اساسی در توسعه کشورها محسوب می شود و هر کشوری برای قرارگیری در مسیر توسعه، نیاز جدی به فولاد در صنایع مختلف و طرحهای زیربنایی دارد.

صنعت فولاد جزء "صنایع مادر" محسوب می شود . امروز در جهان میزان تولید فولادِ یک کشور ارتباط مستقیمی با توسعه داشته و بسیاری از صنایع کشورها وابستگی شدید به فولاد دارند.

انجمن جهانی فولاد در بروسل بلژیک قرار دارد و همه ساله گزارش تولید کشورها را منتشر می کند.
🔷گزارش زیر مربوط به تولیدات سال گذشته است:
(واحد برآورد تولید فولاد، «میلیون تُن در سال» است)

✳️ تولید فولاد در سال 2021:
✔️ایران: 28 میلیون تن
✔️ آمریکا: 85 میلیون تن
✔️ ژاپن: حدود 100 میلیون تن
✔️چین: کمی بیش از 1000 میلیون تن!

نکات گزارش:
▪️یعنی تولید فولاد ژاپن حدودا 4 برابر ایران است و تولید فولاد چین بیش از 10 برابر ژاپن است.
▪️نکته جالب دیگر در این گزارش اینکه تولید فولاد ترکیه حدودا برابر با تولید فولاد آلمان است (40 میلیون تن)
▪️در روزهای پایانی سال ۹۹ فولاد مبارکه به رکورد تولید بیش از ۱۰ میلیون تُن فولاد خام دست یافت.

🔵کمر فولاد را شکستیم
سوال اساسی اینجاست که چطور در ژاپن که نه منابع گاز هست و نه سنگ آهن (!) سالانه 100 میلیون تن فولاد تولید می شود؟ (این لینک) و سوال دیگر اینکه چطور در چین که 10 برابر ژاپن فولاد تولید می شود مسئله تخلفات مالی و اختلاس و... در چنین صنعت عظیمی کنترل می شود؟ چطور گزارشهایی مشابه گزارش اخیر #فولاد_مبارکه منتشر نمی شود؟

صنعت فولاد یک صنعت قدیمی در ایران محسوب می شود و از این لحاظ در کشور غیر صنعتی ایران، این صنعت «ریشه» و بُنیه دارد.

شرکت ملی فولاد ایران در سال ۱۳۳۸ به نام شرکت ملی ذوب آهن ایران تشکیل شد. یعنی یک صنعت 63 ساله.

با کشف و اثبات وجود ذخایر عظیم گاز طبیعی کشور و توسعه روش احیاء مستقیم در دنیا، ایجاد صنایع فولاد به روش احیاء مستقیم مورد توجه قرار گرفت و شرکت ملی صنایع فولاد ایران در سال ۱۳۵۱ با هدف ایجاد واحدهای فولاد سازی به روش احیاء مستقیم تأسیس گردید.

🔵 اینکه انتشار یک گزارش مانند گزارش اخیر، چه ضربه کاری و اساسی به کمر این صنعت وارد می کند نیاز به شرح و بسط ندارد.
در #چین که ده ها واحد تولید فولاد بزرگتر از فولاد مبارکه وجود دارد، قطعا اختلاف دیدگاه در برخی قراردادهای مالی/سیاستهای اداره کارخانه وجود دارد، ولی این اختلاف دیدگاهها و تخلفات از طریق کارشناسی بررسی می شود و ماجرا در «رسانه» و کفِ دست و در موبایلهای افکار عمومی حل نمی شود.

🔵امروز در افکار عمومی چنین نقش بسته که در فولاد مبارکه 92 هزار میلیارد تومان #اختلاس شده است. این تلقی عمومی وحشتناک است. ما با این کار کمرِ یکی از قدیمی ترین صنایع خود را شکستیم. سرمایه اجتماعی و آبروی ده ها مدیر و صدها مهندس ارشد یک شرکت را بردیم. کاری کردیم که یکی از موفقترین واحدهای صنعتی کشور، در افکار عمومی مترادف شود با «اختلاسگاه».

🔴مه آفرید خسروی
حال که بحث فولاد پیش آمده ضروری است که یادی کنیم از کسی که گروه ملی صنعتی فولاد ایران در #خوزستان را خرید و کارش به اعدام کشید.
مساله اساسی در کشور ما این است که میان «ادارۀ دولتی» بنگاههای بزرگ صنعتی یا «واگذاری» آنها به بخش خصوصی «بلاتکلیف» آویزان مانده ایم. ما بخش خصوصیِ قوی مانند ژاپن، آلمان نداریم؛ و وقتی که کارخانه فولاد را واگذار می کنیم حاصلش می شود مه آفرید. وقتی هم که واگذار نمی کنیم حاصلش می شود مبارکه.

نه واگذاری به «بخش خصوصی»(؟) با آن روش صحیح است و نه مفتضح کردنِ یک مجموعه دولتی به این شکل درست است.

اصلِ ماجرا این است: ما بلاتکلیفیم.

آقای طیب نیا راحت می گفت: سازمان دولتی یعنی رانت و... ولی نمی گفت که سازمانِ خصوصیِ واقعی را چطور شکل دهیم که انتهای کارش به مه آفرید ختم نشود؟

🔵برویم و بیاموزیم
مساله این نیست که «تکنولوژیِ تولید فولاد» را بلدیم. مساله اساسی این است که ما نمی دانیم «دیگران» برای ادارۀ بنگاههای بزرگ چه کرده اند؟ ما نه ژاپن را درست می شناسیم و نه چین را. نه حتی آلمان را. با آمریکا هم که قهریم.

ما باید اذعان کنیم به اینکه نیاز داریم بیاموزیم. همیشه به دنبالِ فن آوری بوده ایم، ولی باید برویم و تلمّذ کنیم و ببینیم که در واحد فولاد سومی تومو ژاپن یا در Baowu Group چین (که 11 برابر فولاد مبارکه است) چگونه به تخلفات رسیدگی می شود؟ و چگونه حیثیتِ یک واحد صنعتی عظیم با 300 برگه کاغذ آ-چهار نابود نمی شود؟

www.tgoop.com/solseghalam

تویوتا یا جنرال موتورز؟ تفاوت در دو نگرش ...
🔈فایل تصویری و صوتی
(مروری بر "عمر" بنگاههای بزرگ صنعتی-اقتصادی)

⭕️ خلاصه آنچه در این نشست مطرح شد:

✔️ (ضمن مروری بر تاریخچه تویوتا) درآمد مدیرعامل #تویوتا با درآمد مدیرعامل جنرال_موتورز مقایسه شده،

✔️ رئیس هیات مدیره تویوتا (یا پدرِ پروژۀ «تویوتا پِریوس») معرفی شده
و در خصوص جایگاهِ او در تصمیمات صحبت شده،

✔️ درباره مکانیزمِ انتخابِ مدیرعاملِ فعلی تویوتا در جوانی (53 سالگی!) صحبت شد،

✔️دربارۀ «تفاوت نگاه به مدیر ارشد» در ژاپن و آمریکا گفتگو شده،

✔️ گزارش مالیِ سال گذشتۀ این دو هولدینگ صنعتی، با هم مقایسه شد:
تیراژ ۱۰ میلیون خودرو «ساخت تویوتا» و ۶میلیون و هشتصدهزار خودرو «ساخت جنرال موتورز»،

✔️ یادکردی از سرنوشتِ تلخ آقای کارلوس گون (مدیرعامل مغضوب #نیسان) در مقابل ایلان ماسک،

✔️‌ در خصوص نقش و «جایگاه هیات مدیره یک شرکت» در «عمر شرکت» صحبت شد،

✔️ داری به زمین می‌خوری‌کاپیتان!
درباره این جمله و نقش آن در ورشکستگی و زمین خوردنِ #توشیبا بحث شد (نحوۀ تعاملِ «مدیریتِ میانی با هیات مدیرۀ یک هلدینگ» و تجربه تلخ توشیبا)؛ و مثال مشابهِ آن: بحران نیروگاه هسته ای فوکوشیما،
…

▪️▪️▪️
لینک فایل تصویری در آپارات:
https://www.aparat.com/v/smt9f

لینک فایل صوتی در کست باکس:
https://castbox.fm/vb/520960181

▪️مدت زمان: یک ساعت و 4 دقیقه (پرسش و پاسخ: 39 دقیقه)
*با تشکر از زحمات جناب درستکار و همکاران ارجمندشان در برگزاری نشست - مرداد 1401

دیدی آن قهقهۀ کبکِ خرامان حافظ؟/
که ز سر پنجۀ شاهینِ قضا غافل بود
🌐 www.tgoop.com/solseghalam

…و چرا دوست داشتن؟
(لطیفه ای ست نهانی ‌که عشق از او خیزد!)

چرا برخی دوست داشتنی هستند؟ چرا برخی مِهر ها بر دل می نشیند؟
در دنیای امروز که برای بسیاری از ذهنها یک «تجارتخانه بزرگ» است و هر «رابطه ای» یک #فرصت برای «بیزینس» ، هنوز هستند انسا‌نهایی که زیستنشان، و رفتارشان، بوی معامله گری نمی دهد.
البته که مفهوم
Opportunity
را نیک درک می کنند ولی
Opportunist
نیستند. عاجز از تجارت نیستند ولی تاجر نشدند. اینها کم اند ولی هستند.

#ساعد_باقری دوست داشتنی‌ است نه فقط بخاطر تخصص، تسلط و اِشرافش بر حوزه کاری و نه بخاطر آنکه استاد ادب و غزل و متون کهن فرهنگ فارسی است، و نه حتی بخاطر حنجره گرمش، بلکه به واسطه زیگزاگی حرکت نکردنش.
دوست داشتنی است به دلیلِ خلوص در رفتار و یکرنگی در نوعِ بودن.

رشک برانگیز است برخی زیستن ها.

«خوب بودن» را بسیاری از انسانها (بواسطه فطرت) دوست دارند ولی «خوب ماندن» است که سخت است و دشوار.

ساعد باقری از آنهاست که خوب بود و خوب ماند!
ماند تا دلِ ما به ماتم ننشیند و سروده مولانا را نخواند! که:
گوشم شنید قصّه ی ایمان و مست شد/
کو قِسمِ چشم؟ صورتِ ایمانم آرزوست!

بله ما آرزو به دل (آنگونه که #مولانا می گوید) نمانده ایم که «قِسمِ چشم اند اینها».
اینها که می‌توانند به وسعتِ یک عمر، مستدام و خطی حرکت کنند.
نه زیگزاگی و جهشی.

*سالروز تولد استاد ساعد باقری


▪️▪️▪️
مِهر خوبان دل و دین از همه بی پروا برد/
رخِ شطرنج نبُرد آنچه رخ زیبا برد

تو مپندار که مجنون سرِ خود مجنون گشت/
از سمک تا به سهایش کششِ لیلا برد

بخش‌های مختلف خندوانه از سال‌های پیش را برای بچه هایم می گذارم که ببینند. حسب اتفاق این قسمت را می دیدیم که آقای سامان احتشامی پیانیست به ملودی ساری گلین اشاره می کند و می گوید که ترکی بلد نیستم بخوانم ولی به ترانه «خانه بر دوش» اشاره می کند که بر روی این ملودی قرار گرفته و [با تعبیر نازنین] از سراینده ترانه ذکر نام می کند و آن قطعه از آلبومِ هنگامه را می‌ خواند و ….

اینکه یک اهل موسیقی و پیانیست از میان آنهمه قطعه و “امکان انتخاب” ، خانه بر دوش را انتخاب کرد و خواند، جالب بود.

https://youtu.be/zNhwv9MV8uQ

اصل ترانه از آلبوم هنگامه در آپارات
https://www.aparat.com/v/6XCOs/خانه_بر_دوش_._علیرضا_افتخاری

لینک در ساندکلاود
https://on.soundcloud.com/uPN73z7SPVMsUJMv7

لینک در یوتیوب
https://youtu.be/XnkAZLXHDl0
▪️▪️▪️
اجرای شگفت و بیاد ماندنی حسین علیزاده و ژیوان گاسپاریان (لینک در آپارات)
https://www.aparat.com/v/Y0Xqc

لینک ساری گلین حسین علیزاده و ژیوان گاسپاریاندر ساندکلاود
https://on.soundcloud.com/ZftW6kiJcU4DwTEv6
▪️▪️▪️
اجرای حسین علیزاده با محمد معتمدی با حال و هوایی دیگر
https://youtu.be/GGn91AFQOnY

✍️آغاز ترم جدید

امروز سال تحصیلی و ترم جدید در دانشگاه آغاز شد. رئیس دانشکده مهندسی در مراسمی که امروز 10 تا 12 صبح برگزار شد درباره مسائل دانشکده سخنرانی کرد (و سپس همه برای مراسم ناهار به فضای باز روبروی دانشکده رفتند). خانم اِیمی فلیشر (Amy Fleischer) با قدرت و استحکام به سخنرانی مبسوطی درباره دستاوردهایش در سال گذشته و برنامه های سال آینده پرداخت. تُن صدا، نحوه ایستادن و زبان بدن خانم ایمی همه دلالت بر قدرت و از موضعِ قوّت سخن گفتن داشت. اینکه یک زن در ادارۀ دانشکده مهندسی اینگونه قوی برخورد می کند شاید چیز عجیب و غریبی در دنیای امروز ما نباشد، اما آمار و ارقامی را که او از حضور بانوان در هیات علمی دانشگاه ارایه کرد، نشان می داد که اساتید زن حدود 25% از اعضای هیات علمی هستند و هنوز 75% از اعضای هیات علمی دانشگاه مرد هستند.
(طی سالهای اخیر) به شکل کاملا جانبدارانه ای جذبِ اعضای هیات علمی زن در دانشگاههای آمریکا تسهیل شده است به نحوی که در رقابت میان دو کاندیدا با رزومه علمی خوب، ارجحیت به جذبِ استاد زن است. برخی معتقدند که سیستم تا حدودی از آن بر پشت بام افتاده، چون گاه کاندیدای دختر با رزومه علمی ضعیفتر (در مقایسه با کاندیدای هیات علمی پسر) انتخاب می شود. هدف از این ارجحیت دادن (Preference) این است که زمینۀ مشارکت فعال بانوان در عرصه های مختلف جامعه فراهم شود.

به گمانم این ماجرایِ از آن سوی پشت بام افتادن، قدری فراتر از چیزی است که گفته می شود. عملا سیاست گذاریِ فعلی در جامعه آمریکا به نحوی است که بها دادن به دختران و زنان باعث شده تا مسائل آنها بسیار پررنگ دیده/مطالبه شود و این بحثی مفصل است که جای گفتگوی جدی دارد.
جامعه ای که زنانِ تحقیرشده و مادرانِ ضعیف می پرود، نمی تواند انتظار داشته باشد که فرزندانِ این مادران با مفهوم قوت و قدرت آشنا باشند. اما در سوی دیگر، جامعه ای که توجهِ ویژه ای مصروف دختران و بانوان کرده، چطور می خواهد به مساله اعتدال بپردازد؟

این مسالۀ تبعیض میان پسر و دختر به گمانم حتی به سالهای نخستین دوره لیسانس/کارشناسی بر می گردد. برای مثال، طی چند سال گذشته، عموما بهترین نمرات در کلاسهایی که تدریس کرده ام را دختران گرفته اند. دختران در آن مقطع سنّی، امکان تمرکزِ ذهنی بیشتری را دارا هستند و برای مثال در درسی مثل مقاومت مصالح، به ندرت می شود که پسرهای کلاس نمره A را کسب کنند و حداقل در تجربه شخصی من عموما نمره A را دختران کلاس کسب می کنند.

به گذشته خانم ایمی نگاه می کنم. مهندسی مکانیک را در دانشگاه Villanova University (در پنسیلوانیا) در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد گذرانده (و به احتمال زیاد نمره درس مقاومت مصالح را A گرفته!). سپس برای دکترا به ایالت سرد مینسوتا در شمال کشور رفته و بعد از چند سال کار در صنعت، در همان دانشگاهی که لیسانس گرفته، به عنوان عضو هیات علمی جذب شده است. در همان دانشگاه، پروفسور شده و همانجا رئیس گروه مهندسی مکانیک شده (و بی گمان دانشگاه، مفتخر بوده که برای یکی از دختران خودش میدان را باز کرده).
سپس از ساحل شرقی به منتهی الیهِ ساحل غربی در کالیفرنیا آمده و در دانشگاه Cal Poly رئیس دانشکده مهندسی شده (از تابستان 2018 تا کنون). ایشان در یک فرایندِ رقابتی به عنوان رییس دانشکده مهندسی انتخاب شد که دهها پروفسور مرد و فارغ التحصیلانِ دانشگاههایِ صاحبنام آمریکا هم (به عنوان کاندیدا) حضور داشتند.

عملا مسیر رشد خانم ایمی توام با تلاش فردی بوده ولی نمی توان انکار کرد که در هر مرحله، سیستم بین او و کاندیدای با جنسیت مخالف، او را برگزیده. (رجحان قائل شده)

این چیزی است که هم اکنون به عنوان نقطۀ قوتِ سیاستگذاری در جامعه آمریکایی عنوان می شود ولی گمان می کنم بزودی گفتگوهای جدی درباره ایرادهای این سیستم (یا حداقل درباره عدم تعادلش) مطرح خواهد شد.

جامعه ای که دختر را ضعیف می خواهد، مادرانِ بیمار پرورش می دهد. اما جامعه ای که به دوپینگ دختران توجه و اهتمام می کند آیا نگرانِ بهم خوردن Equilibrium یا تعادل نیست؟

دخترِ ضعیف و پیچیده در ترس، مادری لرزان است که یا از سرِ ضعف سخن می گوید یا هرگاه که می خواهد قوی باشد پرخاشگری می کند؛ اما (در سمت مقابل) جامعه ای که همۀ ابزارهای رشد را در سرِ راهِ دختر قرار می دهد، آیا نگران نیست که در یک مقطع زمانی، شغلهای دستِ دوم را نصیب پسرانش کند؟

▪️▪️▪️

به گمانم بشر در حال آزمودن و آموختن است. در این میانه، آنچه روشن است اینکه هنوز تا تعادل فاصلۀ بسیار دارد.

▪️▪️▪️
*آمارهای دقیقتر درباره درصد نقش و حضور بانوان حوزه مهندسی در کل دانشگاهها: در این لینک یا این لینک

** ترم جاری، درسهای طراحی سازه های چوبی (Timber Design of Structures) و مقاومت مصالح 1و 2 (CE 208) را تدریس خواهم کرد و در این خصوص بیشتر گفتگو خواهیم کرد.

#آموزش
www.tgoop.com/solseghalam

۳ دقیقه برشی از گفتگوی با تلویزیون اکو ایران. البته با تیتر انتخابی در ابتدای تصویر موافق نیستم. صحبت این نبود که افراد در جامعه ژاپنی “بی اهمیت” هستند (بلکه ژاپن شدیدا به دنبال «منابع انسانی کیفی» است، و فردِ متخصص با اهمیت است)، بلکه صحبت این بود که در ژاپن «بِرندهای فردی» ساخته نمی شود. «چهره ها» مطرح نمی شوند. مثلا اگر از بسیاری از افراد بپرسید «مدیرعامل تویوتا» کیست؟ نمی دانند. چون اهتمام تویوتا بر تبلیغِ محصول است و نه برندسازی از مدیریت موفق. مدیرعامل فعلی پاناسونیک یا هوندا کیست؟ کسی نمی‌داند.
یا مثلا اگر الان بپرسید نخست وزیر فعلی ژاپن کیست؟! بسیاری از افراد نمی دانند.


در این ساختار، اما‌ شینزو آبه چهره متفاوتی بود. او با آنکه هرگز خلاف ساختار ژاپنی عمل‌نکرد (به دنبال مطرح کردن «خودش» نبود و حتی در مقطعی به شکل خودخواسته به دلیل کسالت جسمی از قدرت به آرامی کناره گیری کرد) ولی در دنیا و در کشور ما تبدیل شد به چهره ای شناخته شده.

خدایش رحمت کند.
دنیا برای صلح و استمرار رشد بشر، به امثال او نیاز دارد.

#شینزو_آبه
#ژاپن
www.tgoop.com/solseghalam

✍️مسئلۀ خیابان، از قاهره تا تهران
🖊محمدرضا اسلامی


با توجه به روند اتفاقات تلخ اخیر، پرداختن به «مسئله خیابان» ضرورت دارد. پیش از پرداختن به این موضوع، مروری بر اتفاقاتی که در مصر افتاد، حائز توجه است:

🔷 گاهشمار وقایع در مصر
۱- مجموعه ای از راهپیمائیها و اعتراضات از ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ (۵ بهمن ۱۳۸۹) در کشور #مصر آغاز شد.

۲- سه روز بعد #توئیتر در تاریخ ۲۸ ژانویه ۲۰۱۱ توسط دولت حسنی‌مبارک فیلتر شد.

(دولت مصر معتقد بود که مخالفین از طریق #شبکه_اجتماعی توئیتر دست به هماهنگی‌های بیشتر می‌زنند)

۳- یک روز از فیلتر شدن #توئیتر نگذشته بود که دولت مصر #اینترنت سراسری در مصر را قطع کرد.

۴- همان روز #جمال_مبارک، فرزند حسنی مبارک مصر را با ۱۰۰ چمدان به مقصد لندن ترک کرد.

۵- فردای آن روز در شهر دیگر مصر یعنی #اسکندریه معترضین توانستند شهر را در اختیار بگیرند.

۶- فردای آن روز سازمان بورس قاهره تعطیل شد.

۷- روز سه شنبه ۱۹ بهمن (۸ فوریه) مبارک از افزایش ۱۵ درصدی در حقوق کارمندان و بازنشستگان مصر خبر داد! (نوش دارو بعد از مرگ سهراب؟!)

۸- سرانجام هفده (17) روز بعد از شروع ناآرامیها و تظاهرات، روز جمعه ۲۲ بهمن ۱۳۸۹ (مصادف با ۱۱ فوریه ۲۰۱۱) مبارک مصر را به محل نامعلومی ترک کرد.

۹- همان روز، شورایعالی نیروهای مسلح (به ریاست وزیر دفاع) اداره کشور را بر عهده گرفت.

۱۰- چهار ماه بعد، اولین انتخابات ریاست جمهوری (بعد از حکومت مبارک) در تاریخ ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲ برگزار گردید، و #محمد_مرسی بر اساس آمار رسمی در رقابت با ژنرال #احمد_شفیق پیروز انتخابات شد.

۱۱- کمتر از یکسال پس از تحلیف #محمد_مرسی ، موج جدیدی از اعتراضات «در خیابان» و میدان التحریر، علیه رییس جمهورِ «جدید» آغاز شد.

۱۲- با ادامه درگیریهای خونین خیابانی علیه رییس جمهور جدید، در ۳ ژوئیه ۲۰۱۳ مارشال(!) عبدالفتاح سعید سیسی، که رییس ستاد مشترک نیروهای مسلح بود، #مداخله کرد و #محمد_مرسی رئیس‌جمهور وقت را برکنار کرد.

طی #کودتای آن روز، دولت مُرسی سقوط کرد و ارتش عدلی منصور، (رئیس #دادگاه_قانون_اساسی مصر) را به عنوان رئیس‌جمهور #موقت (!) تعیین کرد.

*مرسی تنها به مدت یکسال و دو روز رییس جمهور بود.

۱۳- برای اعتراض به آن تصمیم ارتش، مجددا هواداران مرسی به #خیابان آمدند و علیه تصمیم ارتش اعتراضات گسترده ای را در خیابانها شکل دادند.

۱۴- پس از سلسله زد و خوردهای شدید و خونین خیابانی میان طرفداران و مخالفانِ مرسی، سیسی در ۷ فروردین ۱۳۹۳، نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد و در یک انتخابات «بدون رقیب» با کسب ۹۶٪ آرا پیروز شد!

۱۵- دوره #افسردگی گسترده و عمومی در مصر آغاز شد.
و ژنرال سیسی هنوز رئیس جمهور است…
▪️▪️▪️

«خیابان» در مصر یک رئیس جمهور را از قدرت به پایین کشید و محمد مرسی را به صدر مصطبه نشاند. اما مجدداً همان «خیابان» (و زد و خوردهای خونین) «رئیس جمهورِ منتخب» را ظرف یکسال و 2روز، از بالا به پایین کشید.
پس از مرسی، مجددا خیابان، محلِ حل و فصلِ اختلافهایِ طرفداران مرسی با مخالفانش بود. در نهایت از دل خیابان و منازعه، یک دیکتاتور جدید جانشینِ دیکتاتور قبلی (مبارک) شد.

▪️▪️▪️
خیابان به عنوان «نهاد و ساختار» ، عملکردی ندارد. زمانی «حل و فصل امور» در کشوری به «خیابان» منتهی می شود که «قبل از خیابان»، «نهاد» ها و احزاب، نخبگان و تشکلهای مردمی، امکان گفتگو پیدا نکرده اند.
خیابان «رسانه» نیست (چون در دنیای مدرن، بشر رسانه های متعدّدی ابداع کرده)، ولی زمانی خیابان ابزارِ رساندنِ پیام (رسانه) می شود که مخالفین «رسانۀ دیگری» برای رساندن پیامِ مخالفتشان پیدا نکرده باشند.
▪️▪️▪️

قبل از رسیدن امور به کف خیابان، باید امکان گفتگو در یک کشور فراهم باشد. این روزها که صدا و سیما در برنامه «شیوه» شبکه چهار به بحث و گفتگو درباره حجاب و شیوۀ شهرآشوبی پرداخته، باید پرسید: آیا واقعا قبل از رسیدنِ این مساله به کفِ خیابان و شروعِ منازعه های خونین، فقط «امکان گفتگو» با محمدصالح هاشمی گلپایگانی بود؟
آیا اگر در گفتگوهایی یک طرفه، هاشمی گلپایگانی بنزین برروی امور نریخته بود، امروز شاهد اتفاقات تلخ گسترده در کف خیابان بودیم؟

▪️▪️▪️
آنها که گمان می کنند در «کف خیابان» می‌توانند تکلیف حجاب (یا حتی بی حجابی) را مشخص کنند، احتمالا گمان نمی کنند که از دل زد و خوردهای خیابانی هیچ روندِ مدنی شکل نمی گیرد.
از خیابان تنها دیکتاتوری بر می خیزد. خیابان نهاد نیست. و نهادساز هم نیست.

اما سوال اساسی اینجاست که چرا ماجراها به خیابان رسید؟


▪️▪️▪️
📌پی نوشت: در فایل ذیل دکتر محمد فاضلی به بحث غیبتِ نهادهای مدنی پرداخته است. سوال اینجاست که آیا پیش از این اتفاقات تلخ، کادر دوربین فقط باید به هاشمی گلپایگانی تعلق می داشت؟
https://www.youtube.com/watch?v=mNUN7W5Wzz0


#خیابان
#حجاب
#رسانه
#مهسا_امینی

www.tgoop.com/solseghalam

دوشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۱



[*ویدیو قدری سنگین شد برای اینترنت این روزها
لینک در اینستاگرام]
https://www.instagram.com/reel/Cjzm-K1gPgs/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

🔲⭕️چه شد که کار به این جا کشیده شد؟

کتاب چرا ایران عقب ماند؟ و چگونه پیشرفت کنیم؟
این کتاب بالاخره مجوز چاپ و نشر گرفت. تعداد محدودی نسخه کاغذی کتاب برای سفارش گذاری در دسترس است.
در این کتاب به صورت مستقیم و غیرمستقیم اندیشه های ۵۰ اندیشمند و دغدغه مند توسعه مورد برررسی قرار گرفته و در نهایت توضیح داده شده که چرا ایران در مسیر توسعه با سرعت به پیش نمی رود و چه می توان کرد؟

منافع فروش این کتاب صرف امور عام المنفعه و فرهنگی خواهد شد.

سفارش در تلگرام
@NashrShams
شماره تماس
۰۹۱۰۱۹۳۲۱۱۴
۰۲۱-۸۸۷۵۵۸۹۴