نکته‌هایی از تذکرة الأولیای مُصحّح استاد شفیعی کدکنی.
@masnavisirjan

در این گفتگو اشاراتی هم به سیرجان و نیشابور و تذکره الاولیاء و البیاض و السواد شده است.

تاریخ وفات مرحومه مغفوره جنت مکان مه‌لقا بنت خسروآقا [بیچا]قچی سنه ۱۱۳۵.
@sirjanname

سکهٔ شاهرخ تیموری ضرب سیرجان

روی سکّه
السلطان الأعظم شاهرخ خلّد الله سلطانه، ضرب سیرجان.
پشت سکه
در وسط: لااله الا الله محمد رسول الله.
اطراف: [ابوبکر] عمر عثمان [علی]

🔹تاریخ ضرب سکه محو شده است، آقای محسن اسدی زیدآبادی کاشف و مالک آن حدس می‌زنند که محتملاً ضرب این سکه در همان سفر شاهرخ به سیرجان باشد که ذکر آن در کتاب «مطلع سعدین و مجمع بحرین» آمده است. اگر چنین باشد این سکه ضرب سال ۸۱۸ هـ. است. توضیح آنکه در کتاب نامبرده ضمن حوادث سال ۸۱۸ از سفر شاهرخ، پسر و جانشین امیر تیمور گورکانی به سیرجان و زیارت مزار شاه‌شجاعِ کرمانی یاد شده است:
«اعلامِ ظفر پيكر و چترِ فرّخ اختر از دارالمُلك شيراز در اهتزاز آمده به نواحىِ سيرجان رسيد و آن حضرت (شاهرخ) به زيارتِ مرقدِ منوّر و مشهدِ معطّرِ شاهِ شجاع كرمانى، كه جلوه‌گاه طاووسانِ بساتينِ اُنس و تٙذروانِ رياضِ قُدس است فرموده، شرايط زيارت بجاى آورد» *

توضیحاً عرض می‌کنم آرامگاه شاهِ شجاعِ کرمانی در جوار مزار خواجه علیِ حسن سیرجانی در مکی آباد سیرجان واقع است. دو حکیم و عارف بزرگِ قرون سوم و پنجم هجری.

در پایان یادآور می‌شوم که آقای اسدی زیدآبادی اظهار داشتند که این سکه را به موزهٔ سیرجان هدیه می‌کنند، از ایشان که قبلا نیز آثاری از جمله سکهٔ ضرب سیرجان به تاریخ ۸۰۷ را به موزهٔ سیرجان هدیه کرده‌اند، سپاسگزار هستیم.
..................
*مطلع سعدین و مجمع بحرین، به اهتمام عبدالحسین نوایی، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی، چاپ اول ۱۳۸۳، ص ۲۲۹.

https://www.tgoop.com/sirjanname

روی سکهٔ شاهرخ تیموری، ضرب سیرجان.
@sirjanname

پشت سکهٔ شاهرخ تیموری، ضرب سیرجان.
@sirjanname

گفتاری کوتاه در شب بَلوَرد:
(غزل حافظ و چهارگنبد، شاه شجاع مظفری در منطقهٔ بلورد، ریشهٔ نام خواجویی) ۹۸/۵/۲۳
@sirjanname

خواجویی

اگر سیرجان را «نمایشگاه قوم‌ها» بنامیم سخنی به گزاف نگفته‌ایم. اغلب اقوام مهمی را که در ایران زندگی می‌کنند در سیرجان داریم. این گروه‌های نژادی در گسترهٔ زمان و به اشکال متفاوت به سیرجان آمده و ماندگار شده‌اند.
یکی از این اقوام که نسبت جمعیتی بالایی در سیرجان دارند عرب‌ها هستند. جمعیت زیادی از سیرجانیانِ امروز اصالت عربی دارند. این اعراب می‌توانند پیش یا پس از اسلام به این منطقه آمده باشند. آثاری از حضور زبان عربی در سیرجان -به شکل نام کوه‌ها و روستاها- هنوز باقیست و نیز نشان‌هایی بر سنگ مزارها.

خواجویی‌های سیرجان هم اصالتاً عرب هستند. برخلاف کثیری از عرب‌تبارهای سیرجان، خواجویی‌ها اصالت عربی خود را همچنان در خاطر دارند و بعضاً خود را از نسل جعفر ابن ابیطالب (جعفر طیّار) می‌دانند.
خواجویی‌ها در دوره‌های اخیر بیشتر در دو منطقه ملک‌آباد و کوهستان موسوم به گدار زندگی عشایری داشته‌اند اما در اعصار کهن‌تر در کوهستان‌های دیگر اطراف سیرجان از جمله «بام‌دهان» هم حضور پررنگی داشته‌اند. در این منطقه سنگ قبرهای بسیاری از این طایفه هست. نکته حائز اهمیت آنکه در بعضی از این سنگ‌ها، متوفّی از طایفه خَفاجه معرفی شده است. این نام راهنما است به اینکه خواجویی‌ها اصالتاً از اعراب خَفاجه هستند.‌ طبق قواعد زبان عربی اسمِ نسبت از خفاجه، خَفاجَوی است و طبیعی است که با توجه به قاعدهٔ «اقتصادِ زبان» این نام در طول زمان خَوَاجوی و خواجویی شده باشد:

خَفاجه← خَفاجَوی← خَوَاجوی← خواجویی.

”خفاجه نام قبیله‌ای است از عرب که پیش از اسلام در جنوب شرقی مدینه می‌زیستند و پس از اسلام به شامات و عراق آمده‌اند. اعراب بنی کعب خوزستان بنابر مشهور، تیره‌ای از خفاجه‌ی عراق بوده‌اند و شهر سوسنگرد را در گذشته خفاجیه می‌نامیدند.“۱
از اینکه اعراب خفاجه‌ کی به سیرجان آمده‌اند اطلاعی نداریم اما سنگ قبوری که از آنها در منطقه باقی مانده حکایت از شأن و شوکت آنها در عصر صفویه دارد.
ظاهراً خفاجه‌های این منطقه قلمرو وسیعی را در اختیار داشته‌اند، ژنرال سایکس از حضور ایل خفاجه در حدود رفسنجان یاد کرده۲ و گفتنی است که در رفسنجان عده‌ای همچنان نام خانوادگی خفاجه دارند.
...............................
۱. دایرة المعارف فارسی، ذیل خفاجه و خفاجیه.
۲. سفرنامه ژنرال سرپرسی سایکس ص ۱۰۷.
https://www.tgoop.com/sirjanname

تاریخ وفات جنت مکان فردوس آشیان ملاقربان ابن محب خواجویی فی شهر رجب؟ سنه ۱۰۴۰.
@sirjanname

تاریخ وفات مرحوم جنت مکان فردوس آشیان علی بیگ ابن عبید بیگ؟ منطایفه خفاجه سنه ۱۱۲۰؟.
@sirjanname

برای دیدن تصاویر مشابه، به پیج اینستاگرامی بالا مراجعه فرمایید. 👆

🌡قدیمی‌ترین داروساز كرمانی

(به مناسبت پنجم شهریور، روز داروسازی)

بنابر نقل معتبر خواجه عبدالله انصاری هروی، خواجه ابوالحسن علی بن حسن بن علی سیرجانی مشهور به خواجه علیِ حسن (درگذشتهٔ ۴۷۰ هـ.ق)، قدیمی‌ترین داروساز کرمانی است که می‌شناسیم:

[خواجه علیِ حسن•

شیخِ کرمان و پسینه‌ی مشایخ.

وی «داروخانه‌ای» داشت و کارِ به نظام و اوقافِ بسیار...]

طبقات الصوفیّه، خواجه عبدالله انصاری، تصحیح محمّد سرور مولایی، انتشارات توس، ص ۴۸۸.


@sirjanname

مزار خواجه ابوالحسن علی بن حسن سیرجانی، قدیمی‌ترین داروساز کرمانی و یکی از بزرگترین عرفای تاریخ ایران و مؤلف کتاب عظیم البیاض والسواد.

بر مزارِ ما غریبان نی چراغی نی گلی
نی پرِ پروانه سوزد نی نــــوای بلبلی

@sirjanname

سیرجان شهری مهم و کهن است. تاریخ دارد. ریشه دارد. یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخ سیرجان خواجه علی حسن سیرگانی است؛ عارف مشهور قرن پنجم و مؤلف کتاب البیاض و السواد که در شمار مهمترین آثار صوفیانه ایران و اسلام است. خواجه علی حسن فخر سیرجان و کرمان است و از عارفان معتبر ایران. بزرگانی چون ابوسعید ابالخیر و پیر هرات و هجویری و عطار او را ستوده‌اند. مدفن خواجه در سیرجان است.

امروز دوستم دکتر محسن پورمختار، مصحح سواد و بیاض، در اینستاگرامش عکسی از مزار خواجه سیرگانی گذاشته که اشکم را درآورد:
چه غریب ماندی ای دل نه غمی نه غمگساری
نه به انتظار یاری نه ز یار انتظاری

خدایا این چه غربتی است که مفاخر تاریخی ما به آن مبتلا شده‌اند؟ این چه بی‌مبالاتی‌است که ما به آن مبتلا شده‌ایم؟ مگر چند خواجه علی سیرگانی داریم؟ ملل دیگر مفاخر دیگران را می‌دزدند و برای خود تاریخ وتمدن دروغین می‌سازند آن وقت ما آنچه خود داریم را چنین لاابالی‌وار رها می‌کنیم؟ امیدوارم مردم سیرجان به‌جد از مسئولان بخواهند که هرچه زودترمقبره‌ای بنا کنند که درخور نام بلند خواجه سیرگانی و شایستۀ شأن والای مردم سیرجان باشد.

https://www.tgoop.com/n00re30yah

جلسات مثنوی خوانی در دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان.