در این ویدئو:

الف:بین «کل بزرگتر از جزء است» و «اصل لانه‌ی کبوتری» چه رابطه‌ای هست

ب:چگونه اگر «کل با جزء برابر باشد» تعریف بی‌نهایت به دست می‌آید

[کلمه‌ی "کل" اسم رمز متفکرانی بود که با فلسفه تحلیلی مخالف بودند و [لئو] گابریل* یکی از آنها بود، وقتی موریتس شلیک به بی‌معنا بودن جمله‌ی ارسطو که می‌گوید «کل بیشتر از مجموع اجزاء است» اشاره کرد، گابريل بسیار رنجیده‌خاطر شد، شلیک می‌گفت معنای عبارت مبهم "مجموع اجزاء" چیست؟]

[منبع]

*گابریل دوست نلبوک، قاتل شلیک*

ابن‌سینا گمان می‌کرده تصدیق به اینکه «کل بزرگتر از جزء است» جزء جبلیات ذات انسان هست:

[اما التصدیق بهذه القضیة{ان الکل اعظم من الجزء} فهو من الجبلة]
_النجاة، ص١٢٢

ولی همونطور که می‌بینیم این قضیه اثبات میشه.

ویتگنشتاین

[مردم بارها و بارها می‌گویند که فلسفه در حقیقت پیشرفت نکرده است، ما کماکان گرفتار همان مسائلی هستیم که ذهن یونانیان را مشغول داشته بود.
ولی کسانی که این حرف را می‌زنند نمی‌فهمند چرا چنین است؛
علت آن است که زبان ما همانی که بوده باقی‌مانده است و پیاپی ما را می‌فریبد که همان پرسش‌ها را تکرار کنیم]

[راسل بعدها گفت که او فقط شش نفر را می‌شناسد که کتابِ اصول ریاضیات را از سر تا ته خوانده‌اند: سه تنِ اینها در یهودکشی آلمانی‌ها از بین رفتند و سه تای دیگر در تگزاس‌اند.]

معمای زبانیِ دیگه در فلسفه اسلامی جمله‌ی «واجب الوجود موجود است» هست.
این عبارت در شرح فصوص الحکمه به تعلیقات ابن‌سینا نسبت داده شده، دوانی بدون ذکر کتاب جمله رو منسوب به ابن سینا دونسته و فارابی رو به عنوانِ موافق ذکر کرده:

قال الشيخ ابوعلي موافقا للشيخ ابي‌نصر اذا قيل واجب الوجود موجود فهو لفظ مجاز معناه انه واجب أن‌يكون موجودا لا أنه يجب الوجود لشيء موضوع فیه الوجود، أو یلحقه الوجود علی وجوب أو غیر وجوب
[شواکل الحور]

و ميرداماد جمله رو بدون ذکر منبع آورده.

این یکی از دشواری‌های اینهمان دونستن مفهومِ خدا با واجب‌الوجود هست.

الف-از واحد جز واحد صادر نمی‌شود(قاعده الواحد)

ب-موجود یا علت است یا معلول

فارغ از صحت، آیا بین الف و ب رابطه‌ای وجود داره؟

طبق یک قضيه‌ در نظریه مجموعه‌ها، رابطه‌ی خوش‌بنیانِ متعدی، معادل هست با ترتیب جزئی.

این قضیه رو اگر تطبیق بدیم بر قاعده‌ی الواحد و ترتيبِ علیت که جزئی هست، نتیجه‌ای که به دست میاد اینه که الف و ب با هم هم‌ارزاند.

اتفاق جالب اینجاست که خیلی از متفکرهای مسلمان اولی رو رد کردند، ولی دومی رو پذیرفتند!

در صورت استقبال یه ویدئو برای این مطلب تهیه می‌کنم و الا فلا.

با تشکر از دوستانی که لطف کردن و دلگرمی دادن👇

در این ویدئو:

الف-دو ورژنِ قاعده‌ی الواحد رو بیان کردم، ولی تفاوت این دو ورژن فقط آخر ویدئو کامل روشن میشه.

ب-معنای خوش‌بنیان، ترتیب خطی و ترتيبِ جزئی رو بیان کردم.

ج-در نهایت نشون داده شد ورژن 2 از قاعده‌ی الواحد با علیت معادل هست، ولی ورژن یک از علیت قدرتمندتر هست، علیت رو نتیجه میده ولی نمیشه از علیت نتیجه گرفتش.

پ. ن:
وجود خدا مفروض گرفته شده، و غرض اصلا اثبات وجود خدا نیست.

از جمله افرادی که به دشواریِ ترتیب خطی در ورژن 1 قاعده‌ی الواحد توجه کرده خواجه نصیرالدین طوسی هست.

او در این رساله می‌گوید:
«ان کان [القاعدة صادقا] وجب ان یکون معلولاته واحدا بعد واحد متسلسلة الى المعلول الأخير، و حینئذ لایمکن ان یوجد شیئا الا و یکون احدهما علة للآخر بتوسط او بغیر توسط»

این رساله توسط رشدی راشد تصحیح شده، جهت دانلود: اینجا

و من از وجود این رساله به لطف عبدالله الغزی آگاه شدم، پست مربوط در کانال ایشون: اینجا

مرحوم مهدی حائری در کتاب هرم هستی برهان صدیقین رو به زبان منطق صورت نوشتند.

اولا باید قدردان او بود که از بین فلاسفه به منطق عنایت ویژه داشت و کتاب هرم هستی پر از این توجه‌هاست.

دوما واقعا باید این تلاش ایشون رو ستایش کرد که اون چیزی که در ذهنشون بوده رو شفاف بیان کردند.

اما این تبیینِ ایشون اگر نخوایم بگیم کودکانه، باید بگیم بسیار سهل‌انگارانه ست.

در این ویدئو اشکالات استدلال مرحوم مهدی حائری یزدی رو توضیح دادم.

با این سطح از استدلال، بسیار طبیعی هست که به قول خود ایشون ملاصدرا راه چپ و راست رو بر انسان ببنده

اما مرحوم مهدی حائری ایده‌های خوب هم دارند.
یکی از این ایده‌ها تطبیق پارادوکس راسل بر جنس الاجناس هست، که متاسفانه با یه جواب ضعیف از این ایده و نتایجش گذشتند.

اگر پارادوکس راسل رو بر دو مفهوم «جنس الاجناس» و «نوع الانواع» تطبیق بدیم، نتیجه میشه که این دو مفهوم وجود ندارند.

1-از نبودن «جنس الاجناس» این نتیجه حاصل میشه که هر چیز تعریف‌شدنی‌ای در منطق ارسطویی قابل تعریف نیست.

2-از نبودن «نوع الانواع» نتیجه میشه هیچ فصل حقیقی‌ای وجود نداره، و در نتیجه هر چیزی که در منطق ارسطویی تعریف شده -به معیار خود ارسطو- تعریف حقیقی نیست.

سکانسی عمیق از فیلم بازی تقلید، (فیلمی که بخشی از زندگینامه‌ی آلن تورینگ رو به تصویر کشیده)

[ویتگنشتاین در کودکی نوعی رمزنویسی آموخته بود...و می‌توانست آن را به روانیِ زبان مادری‌اش بنویسد]منبع