4. Ferritin | فریتین
چی هست؟
نشان‌دهنده‌ی ذخایر آهن در بدن.
بهترین و پایدارترین شاخص برای تشخیص کم‌خونی فقر آهن.

رنج نرمال:
زنان: 11 – 307 ng/mL
مردان: 24 – 336 ng/mL
(بسته به آزمایشگاه ممکنه کمی متفاوت باشه)

تفسیر:
پایین: کم‌خونی فقر آهن (اولین شاخصی که افت می‌کنه)
بالا: التهاب مزمن، بیماری‌های کبدی، سرطان، هموکروماتوز
(در شرایط التهابی ممکنه کاذباً بالا باشه حتی با کمبود آهن)

#آزمایش_آهن #فریتین #تفسیر_آزمایش #آموزش_علوم_آزمایشگاهی #آهن_بدن #کم_خونی #آزمایش_خون #labtafsir #آموزش_آزمایشگاه

@labtafsir

آزمایش‌های تشخیصی تب مالت (Brucellosis) 🧪🐄

🔍 ۱. رایت تست (Wright Test):
تست سرولوژیکی اولیه برای بررسی آنتی‌بادی علیه بروسلا
✅ مثبت وقتی که: تیتر ≥ 1/80 یا 1/160 (بسته به منطقه بومی)

🧬 ۲. تست 2ME (2-Mercaptoethanol):
برای بررسی عفونت فعال یا مزمن
تشخیص آنتی‌بادی‌های IgG
🔴 مثبت بودن = نشونه‌ای از عفونت پایدار

🔬 ۳. کومبس رایت (Coombs Wright Test):
وقتی که Wright منفیه ولی هنوز به تب مالت مشکوکیم
🔎 حساس‌تره و آنتی‌بادی‌های غیرفعال رو هم شناسایی می‌کنه


در ادامه تخصصی تر به این ازمایش ها میپردازیم.

#تب_مالت #بروسلوز #Brucellosis #بیماری_زئونوز  #آزمایش_تب_مالت #تست_رایت #تست_۲ME #تست_Coombs #بیماری_مشترک_بین_انسان_و_دام #آموزش_آزمایشگاهی #آموزش_پاتوبیولوژی
#labtafsir #تفسیر_آزمایش #آزمایش_خون

@lab_tafsir

۱. رایت تست (Wright Test) 🧪

چی هست؟
تست سرولوژیکی اولیه برای تشخیص آنتی‌بادی‌های ضد باکتری بروسلا.
در واقع سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونت، آنتی‌بادی تولید می‌کنه و این تست اونا رو شناسایی می‌کنه.

تیتر مثبت:
در مناطق بومی مثل ایران، تیتر ≥ 1/80 یا 1/160 به‌عنوان مثبت در نظر گرفته میشه.
در مناطق غیر بومی، تیترهای پایین‌تر هم اهمیت دارن.

تفسیر:

مثبت: عفونت فعلی یا قبلی با بروسلا
منفی: یا فرد سالمه، یا هنوز آنتی‌بادی تولید نشده (ابتدای بیماری)

#رایت_تست #WrightTest #تب_مالت #بروسلوز #Brucellosis #آزمایش_سرولوژی #labtafsir #تفسیر_آزمایش #بیماری_زئونوز

@lab_tafsir

. تست 2ME (2-Mercaptoethanol) 🔬

چی هست؟
تستی برای افتراق بین آنتی‌بادی‌های IgM و IgG. چون 2ME، IgM رو غیرفعال می‌کنه، فقط IgG باقی می‌مونه.
از این تست برای بررسی عفونت مزمن یا پایدار استفاده می‌شه.

تیتر مثبت:
≥ 1/40 نشان‌دهنده عفونت فعال یا مزمنه.

تفسیر:
2ME مثبت: احتمال زیاد عفونت پایدار یا مزمن
2ME منفی: احتمال بیشتر بهبود یا عفونت خفیف

#2ME #تست_۲ME #تب_مالت_مزمن #آنتی_بادی #تست_تشخیصی #Brucella #labtafsir #تفسیر_آزمایش #ایمونولوژی

@lab_tafsir

کومبس رایت (Coombs Wright Test) چیه؟! 🧪🔍

وقتی تست رایت منفیه اما هنوز به تب مالت مشکوکیم، دست به دامن کومبس رایت می‌شیم!
این تست میاد با کمک آنتی‌گلوبولین‌ها، آنتی‌بادی‌های پنهون و ضعیف علیه بروسلا رو پیدا می‌کنه! 🧬

کاربرد:
✅ شناسایی عفونت مخفی یا مزمن بروسلوز
✅ تایید بیماری در بیماران مشکوک با تست‌های منفی قبلی

تفسیر سریع:
کمتر از 1:80 ➡️ منفی
1:80 یا بیشتر ➡️ مثبت (بروسلا اینجاست!)

نکته طلایی:
حتی وقتی رایت ساده چیزی نشون نمی‌ده، کومبس رایت میتونه حقیقت رو فاش کنه! ⚡

#کومبس_رایت #تب_مالت #بروسلوز #Brucellosis #آزمایش_تب_مالت
#آزمایشگاهی #تفسیر_آزمایش

@lab_tafsir

آزمایش‌های خون مهم برای ریزش مو

✳️آزمایش CBC | بررسی کم‌خونی
✳️ فریتین و آهن سرم | چک ذخیره آهن بدن
✳️ آزمایشTSH، T3، T4 | بررسی عملکرد تیروئید
✳️ ویتامین D | کمبودش عامل پنهان ریزش مو
✳️ هورمون‌های جنسی (تستوسترون، DHEA-S، پرولاکتین) | نقش تعادل هورمونی
✳️ آزمایش ANA | بررسی بیماری‌های خودایمنی

اگه موهات کم‌پشت شده یا دسته‌دسته میریزه، این تست‌ها میتونن دلیلشو روشن کنن!

#ریزش_مو #آزمایش_خون #سلامت_مو #آهن #تیروئید #ویتامینD #هورمون #کم_خونی #تست_آزمایشگاهی #آزمایشگاه


@lab_tafsir

📍پرولاکتین (Prolactin)

پرولاکتین هورمونی است که عمدتاً توسط غده‌ی هیپوفیز (بخش قدامی) ترشح می‌شود و وظیفه‌ی اصلی آن تحریک تولید شیر در زنان پس از زایمان است.
البته سطح پرولاکتین در مردان و زنان غیر باردار هم وجود دارد و نقش‌هایی در تنظیم سیستم ایمنی و تعادل هورمونی ایفا می‌کند.


رنج نرمال:
🙍‍♀زنان: ۴–۲۳ ng/mL
🙎‍♂مردان: ۳–۱۵ ng/mL

تفسیر:
🔺بالا بودن = پرولاکتوما، هیپوتیروئیدی، استرس
🔻پایین بودن = نادر، معمولاً مشکل بالینی خاصی ندارد

#آزمایش_پرولاکتین
#هورمون_پرولاکتین
#تفسیر_آزمایش
#تفسیر_آزمایشگاهی

@lab_tafsir

شرایط قبل از نمونه‌گیری پرولاکتین🩸💉

🔻نمونه خون باید صبح زود (ترجیحاً قبل از ساعت ۱۰ صبح) گرفته شود چون پرولاکتین یک ریتم شبانه‌روزی دارد و صبح‌ها کمی بالاتر است.

🔻حداقل ۱۵–۳۰ دقیقه قبل از نمونه‌گیری استراحت داشته باشد (نشسته یا درازکش)، چون استرس، اضطراب یا فعالیت بدنی می‌تواند سطح پرولاکتین را کاذباً بالا ببرد.

🔻شب قبل از آزمایش از رابطه جنسی و ورزش شدید پرهیز شود، زیرا این عوامل هم باعث افزایش سطح پرولاکتین می‌شوند.

🔻در صورت مصرف داروهایی مانند ضد افسردگی‌ها، داروهای ضدروان‌پریشی، متوکلوپرامید و ضدتهوع‌ها، حتماً پزشک یا آزمایشگاه را مطلع کنید.

#آزمایش_پرولاکتین
#هورمون_پرولاکتین
#تفسیر_آزمایش
#تفسیر_آزمایشگاهی


@lab_tafsir

LH(هورمون لوتئینیزه‌کننده)

🧬 آزمایش LH برای تشخیص مشکلات مرتبط با باروری و عملکرد هورمونی در زنان و مردان انجام می‌ شود. معمولا این آزمایش همراه با آزمایش‌ های دیگری مانند FSH، تستوسترون، استرادیول و پروژسترون مورد استفاده می شود تا علت ناباروری، اختلالات غده هیپوفیز یا مشکلات مربوط به عملکرد تخمدان‌ ها و بیضه‌ ها شناسایی شود

رنج نرمال:
👨‍⚕️ مردان: ۱–۸ IU/L
👩‍⚕️ زنان (اواسط سیکل): ۲۰–۹۰ IU/L

تفسیر:
🔺 بالا بودن = تخمک‌گذاری، PCOS، یائسگی، سندرم ترنر
🔻 پایین بودن = اختلال در هیپوفیز، عدم تخمک‌گذاری

#آزمایش_LH
#هورمون_LH
#تفسیر_آزمایش
#تفسیر_آزمایشگاهی
#هورمون_های_جنسی
@lab_tafsir

🔸FSH (هورمون محرک فولیکول)

رنج نرمال:
مردان: ۱–۱۲ IU/L
زنان (فاز فولیکولار): ۳–۱۰ IU/L

تفسیر:
بالا بودن = نارسایی تخمدان یا بیضه
پایین بودن = مشکل هیپوفیز یا هیپوتالاموس


🔸Testosterone (تستوسترون)

رنج نرمال:
مردان: ۳۰۰–۱۰۰۰ ng/dL
زنان: ۱۵–۷۰ ng/dL

تفسیر:
بالا بودن در زنان = PCOS، تومور تخمدان
پایین بودن در مردان = هیپوگنادیسم


#آزمایش_FSH
#آزمایش_تستوسترون
#هورمون_های_جنسی
#تفسیر_آزمایش
#ناباروری
#تست_هورمون
@lab_tafsir

⚠️نکات مهم قبل از آزمایش خون💉🩸


خیلی از افراد بدون رعایت شرایط درست، آزمایش می‌دن و بعد از دیدن نتایج، یا الکی می‌ترسن یا فکر می‌کنن مشکلی ندارن❗

📌درحالی‌که نتیجه‌ی آزمایش می‌تونه با چند عامل ساده کاذباً بالا یا پایین نشون داده بشه.

🔴نمونه‌هایی از مداخلات مؤثر بر آزمایش‌ها:

🔻ورزش شدید قبل از آزمایش: بالا رفتن آنزیم‌های کبدی، CPK و لاکتات
🔻استرس: افزایش پرولاکتین، کورتیزول، گلوکز
نمونه‌گیری در ساعات مختلف روز: نوسان در تستوسترون، پرولاکتین، آهن و کورتیزول
🔻رژیم غذایی شب قبل: مخصوصاً در آزمایش قند و چربی (مثلاً خوردن فست‌فود!)
🔻داروها و مکمل‌ها: مثل بیوتین، فروس سولفات، کورتون‌ها
🔻تداخل با قاعدگی یا بارداری: تغییر در سطح LH، FSH، پرولاکتین، CRP و...

پس چی کار کنیم؟
هر آزمایش شرایط خاص خودش رو داره!
به‌زودی توی کانال براتون یک سری آموزشی می‌ذارم با عنوان:
"قبل از آزمایش چی بدونیم؟"

که همه این نکات رو به‌زبون ساده توضیح می‌دیم

#نمونه_گیری
#آمادگی_قبل_از_آزمایش
#تفسیر_درست
#خطا_آزمایشگاهی

@lab_tafsir

قبل از آزمایش خون، این نکات رو بدون!🩸
(مخصوصاً اگه می‌خوای جواب دقیق‌تری بگیری)

🔸ناشتا بودن یا نبودن؟
بعضی آزمایش‌ها مثل قند خون، چربی، تست‌های کبدی و… نیاز به ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتایی دارن.
یادت باشه آب اشکالی نداره، ولی چای، قهوه، سیگار و آدامس ممنوعه!

🔸داروهاتو بگو!
اگه دارو مصرف می‌کنی، حتماً به آزمایشگاه اطلاع بده. بعضی داروها نتیجه آزمایشو تغییر میدن.
🔸ورزش نکن!
چند ساعت قبل از نمونه‌گیری ورزش سنگین نکن چون می‌تونه روی آنزیم‌ها و هورمون‌ها تأثیر بذاره.

🔸استرس و خواب ناکافی؟
استرس شدید یا بی‌خوابی می‌تونه روی نتیجه CBC و هورمون‌ها اثر بذاره.

🔸ساعت انجام آزمایش مهمه!
بعضی تست‌ها مثل کورتیزول یا آهن باید در ساعت خاصی از روز (معمولاً صبح) گرفته بشن.

🔸خانم‌ها و قاعدگی:
اگه پریودی هستی، بعضی آزمایش‌ها مثل CBC ممکنه تحت‌تأثیر قرار بگیرن. بهتره آزمایشو عقب بندازی یا به آزمایشگاه اطلاع بدی.

🔸رژیم غذایی رو رعایت کن!
شب قبل از آزمایش غذای چرب و سنگین نخور. چربی بالا ممکنه آزمایشو با مشکل مواجه کنه.

#آزمایش_خون
#نکات_قبل_از_آزمایش
#تفسیر_آزمایش
#آزمایشگاه
#آزمایش_دقیق
#آموزش_آزمایشگاهی

@lab_tafsir

آزمایش دی‌ دایمر (D-dimer) چیه و چی رو اندازه می‌گیره؟

🩸 دی‌ دایمر یه قطعه پروتئینیه که وقتی لخته خون تو بدن تشکیل و بعدش تجزیه میشه، وارد جریان خون میشه.
یعنی این آزمایش داره بررسی می‌کنه که:
آیا بدن درگیر لخته‌سازی و لخته‌برداری هست یا نه؟

چرا مهمه؟
اگه لخته‌ای تو بدن در حال تشکیل یا تجزیه باشه، دی‌ دایمر بالا میره.

برای بررسی موارد زیر خیلی کاربردیه:
⚠️ ترومبوز ورید عمقی (DVT)
⚠️ آمبولی ریه (PE)
⚠️ درگیری شدید کرونا
⚠️ عوارض بعد از جراحی یا آسیب

تفسیر آزمایش:
✅ نرمال یا پایین: یعنی احتمال وجود لخته فعال خیلی کمه.
⬆️ بالا: ممکنه نشون بده که لخته‌ای وجود داره، ولی در خیلی از شرایط دیگه هم ممکنه بالا بره (مثل بارداری، عفونت، سرطان، آسیب، جراحی).
رنج نرمال:
کمتر از 500 ng/mL FEU (بسته به روش آزمایشگاهی ممکنه متفاوت باشه)

نکته طلایی:
دی‌ دایمر برای رد کردن لخته است، نه تأیید قطعی اون!

#D_dimer #دی_دایمر #تفسیر_آزمایش #آزمایش_خون #آزمایشگاه #آمبولی_ریه #ترومبوز #lab_tafsir #آموزش_پزشکی #علوم_آزمایشگاهی

@lab_tafsir

اهمیت آزمایش مارکرهای توموری (Tumor Markers):🧬🩸

📌مارکرهای توموری مواد شیمیایی‌ای هستن که معمولاً توسط سلول‌های سرطانی یا در پاسخ بدن به تومور تولید می‌شن. این مارکرها در خون، ادرار یا بافت قابل اندازه‌گیری هستن و می‌تونن در موارد زیر کاربرد داشته باشن:
🔸کمک به تشخیص زودهنگام سرطان
🔸️ارزیابی اثربخشی درمان
🔸️پایش عود بیماری

⚠️توجه: مارکرها به‌تنهایی برای تشخیص کافی نیستن و باید در کنار علائم بالینی و تصویر‌برداری بررسی بشن.

1. PSA (Prostate-Specific Antigen)
کاربرد: غربالگری و پایش سرطان پروستات
رنج نرمال: کمتر از 4 ng/mL
تفسیر:
4-10: محدوده خاکستری؛ نیاز به بررسی بیشتر
بالای 10: احتمال بالاتر سرطان
افزایش PSA ممکنه در بزرگی خوش‌خیم پروستات (BPH) و التهاب هم دیده بشه.

2. β-hCG (Beta-Human Chorionic Gonadotropin)
کاربرد: تشخیص تومورهای سلول‌های زایای بیضه و تخمدان (مثل کوریوکارسینوما)
رنج نرمال:
در مردان و زنان غیرباردار: کمتر از 5 mIU/mL
تفسیر:
مقادیر بالا در مردان بسیار مشکوک به تومور بیضه‌ست
در زنان غیرباردار نشونه‌ی تومورهای خاص تخمدانه

3. Calcitonin
کاربرد: تشخیص و پایش سرطان مدولاری تیروئید (MTC)
رنج نرمال:
مردان: کمتر از 10–15 pg/mL
زنان: کمتر از 5–10 pg/mL
تفسیر:
افزایش شدید کالسیتونین یکی از نشانگرهای قوی سرطان MTC هست
در موارد نادری ممکنه در بیماری‌های خوش‌خیم تیروئید هم بالا بره

درادامه به بقیه مارکرها میپردازیم.

#مارکر_توموری #PSA #Calcitonin #BhCG #چکاپ_سرطان #تفسیر_آزمایش #labtafsir #آزمایشگاه_کلینیکال

@lab_tafsir

4. CEA (Carcinoembryonic Antigen)
کاربرد: سرطان کولون، ریه، پستان
رنج نرمال: کمتر از 3 ng/mL در غیرسیگاری‌ها
تفسیر: افزایش CEA می‌تونه نشونه‌ی سرطان باشه، ولی در سیگار و التهاب هم ممکنه بالا بره.

5. AFP (Alpha-Fetoprotein)
کاربرد: سرطان کبد (هپاتوسلولار) و تومورهای بیضه
رنج نرمال: کمتر از 10 ng/mL
تفسیر: افزایش زیاد AFP معمولاً با سرطان کبد مرتبطه

6. CA-125
کاربرد: سرطان تخمدان
رنج نرمال: کمتر از 35 U/mL
تفسیر: سطح بالا ممکنه نشونه سرطان تخمدان باشه، ولی در کیست‌ها، اندومتریوز و بارداری هم ممکنه بالا بره.

7. CA 19-9
کاربرد: سرطان پانکراس و گوارش
رنج نرمال: کمتر از 37 U/mL
تفسیر: افزایشش در سرطان پانکراس رایجه، ولی قطعی نیست.

#مارکر_توموری #چکاپ_سرطان #آزمایش_خون #تفسیر_آزمایش #سرطان #آموزش_آزمایشگاهی #labtafsir

@lab_tafsir

آزمایش‌های انعقادی خون 🩸

برای بررسی لخته‌سازی خون و سلامت سیستم انعقادی انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها به ما کمک می‌کنن تا بفهمیم آیا خون به درستی لخته میشه یا نه! 😷

PT (Prothrombin Time) ⏱️: بررسی زمان لخته‌شدن خون و عملکرد فاکتورهای انعقادی مسیر خارجی.

PTT (Partial Thromboplastin Time) ⏳: اندازه‌گیری زمان لخته‌شدن در مسیر داخلی و مشترک.

Fibrinogen 💉: اندازه‌گیری میزان فیبرینوژن، که برای تشکیل لخته ضروریه.

D-Dimer 🧬: نشان‌دهنده وجود لخته‌های تجزیه‌شده در بدن

TCT (Thrombin Clotting Time) 🧪: ارزیابی زمان لخته‌شدن خون بعد از افزودن ترومبین.

این آزمایش‌ها برای تشخیص مشکلات خون و ارزیابی خطرات لخته‌سازی خیلی مهمن! ⚠️

#آزمایش_انعقادی #PT #PTT #INR #فیبرینوژن #D_Dimer #TCT #سلامت_خون

@lab_tafsir

تفسیر سریع آزمایش‌های PT و PTT ⏱🩸

1. PT (Prothrombin Time):
زمان لخته‌شدن خون از مسیر برون‌زاد
⏳ نرمال: 11–13.5 ثانیه
🔄 همراه با INR بررسی می‌شه (نرمال: 0.8–1.2)

2. PTT / aPTT (Partial Thromboplastin Time):
زمان لخته‌شدن از مسیر درون‌زاد
⏳ نرمال: 25–35 ثانیه

وقتی بالا می‌ره یعنی چی؟
🔺 PT / INR بالا:
مشکلات کبدی، کمبود فاکتورهای انعقادی، مصرف وارفارین
🔺 PTT بالا:
هموفیلی، کمبود فاکتور 8 یا 9، مصرف هپارین
🔺 هردو بالا:
DIC، نارسایی شدید کبدی یا مصرف همزمان داروهای ضدانعقاد

نکته طلایی:
بالا بودن PT یا PTT همیشه بد نیست!
در بیمارانِ تحت درمان با داروهای ضدانعقاد، این زمان‌ها باید کنترل‌شده بالا برن!

#آزمایش_PT 🧪
#آزمایش_PTT 🧬
#تفسیر_آزمایش
#آزمایشگاه
#هموفیلی
#داروهای_ضدانعقاد
#آموزش_پزشکی


@lab_tafsir

آزمایش فیبرینوژن (Fibrinogen) 🧬🩸

فیبرینوژن یک پروتئین مهم در پلاسماست که توسط کبد ساخته می‌شه و نقشی کلیدی در فرآیند لخته شدن خون داره.
وقتی فاکتورهای انعقادی فعال می‌شن، فیبرینوژن به فیبرین تبدیل می‌شه و شبکه‌ی لخته رو می‌سازه!
رنج نرمال:
200–400 mg/dL
(ممکنه بین آزمایشگاه‌ها کمی متفاوت باشه)

فیبرینوژن بالا 🔺:
عفونت یا التهاب فعال
بارداری
بیماری‌های قلبی‌عروقی
سرطان‌ها
(به عنوان پروتئین فاز حاد هم افزایش پیدا می‌کنه)
فیبرینوژن پایین 🔻:
DIC (انعقاد داخل عروقی منتشر)
بیماری شدید کبدی
فیبرینولیز بیش‌فعال
نارسایی‌های ارثی نادر

نکته:
فیبرینوژن هم در تشخیص اختلالات انعقادی کاربرد داره، هم در بررسی شدت التهاب!
#فیبرینوژن 🧪
#آزمایشگاه
#تفسیر_آزمایش
#پروتئین_فاز_حاد
#انعقاد_خون
#آموزش_پزشکی

@lab_tafsir

آزمایش ABG چیه؟

یه تست خیلی مهمه برای بررسی اسید و باز خون، عملکرد ریه‌ها و سطح اکسیژن‌رسانی!
(ویژه بیماران تنفسی، کلیوی، مراقبت‌های ویژه)

پارامترهای مهم + رنج نرمال:
🧪 pH: 7.35 – 7.45
↓ اسیدوز | ↑ آلکالوز
🌬️ PaCO₂: 35 – 45 mmHg
↑ اسیدوز تنفسی | ↓ آلکالوز تنفسی
🧫 HCO₃⁻: 22 – 26 mEq/L
↓ اسیدوز متابولیک | ↑ آلکالوز متابولیک
🫁 PaO₂: 80 – 100 mmHg
🧷 SaO₂: 95 – 100%

نکته طلایی تفسیر:
۱️⃣ اول pH رو چک کن!
۲️⃣ بعد PaCO₂ و HCO₃⁻ رو مقایسه کن تا بفهمی مشکل از ریه‌ست یا متابولیسم!
۳️⃣ به جبران (compensation) هم دقت کن!

#ABG #گاز_خون #آزمایشگاه #تفسیر_آزمایش #فیزیولوژی #آموزش_پزشکی #یادگیری_آسان

@lab_tafsir