آثار کهن شیعه

قرائت شیعه از قرآن در پرتو کتاب الانتصار باقلانی

ابوبکر محمد بن طیب باقلانی، از متکلمان مشهور اشعری سده ی چهارم، عنایت فراوانی به مسأله ی امامت نشان داد و در کتب مختلفش به این مسأله پرداخت. (مطالعه ی این مقاله توصیه می شود: http://ansari.kateban.com/post/847)
از کتب مهم او کتاب الانتصار است که برای دفاع از قرآن و پاسخگویی به شبهات مختلف مربوط به تحریف و اختلافات قرائات و مشکلات مصحف عثمانی نوشته است.
یک هدف عمده ی کتاب الانتصار، ابطال نظرات شیعه و روایات آنان در زمینه ی تحریف قرآن است. وی در مقدمه نیز به اهتمامش به نقض شیعه اشاره میکند: «ونذكر ما يتعلق به من ادعاء نقصان القرآن وتغيير نظمه وتحريفه من الرويات الشاذة الباطلة عن عمر وعثمان وعلي وأبيّ وعبد الله بن مسعود، وما يرويه قومٌ من الرافضة في ذلك عن أهل البيت [علیهم السلام] خاصة، ونكشف عن كذب هذه الروايات»
البته همچنان که از یک متکلم اشعری انتظار می رود، در سراسر کتاب جانب انصاف رعایت نشده و اقوال ناروایی به شیعیان نسبت داده شده است. اما در عین حال کتاب الانتصار منبع متقدمی برای بررسی نگاه برون دینی به تشیع و باورهای شیعیان به شمار می رود، که طبعا بازتاب دهنده ی حداقل بخشی از عقائد متعارف شیعه در آن دوران نیز خواهد بود.
کتاب الانتصار سه بار منتشر شده است: یک بار با تحقیق دکتور محمد عصام القضاة در دو مجلد، و بار دیگر توسط عمر حسن القيام در دو مجلد، و نيز توسط محمد السيد عثمان. تحقيق اول بر اساس تنها يك نسخه خطي ناقص كه جزء اول كتاب را برداشته انجام گرفته، اما تحقيق سوم از نسخه خطي ديگري استفاده نموده كه چند باب از جزء دوم كتاب را هم داشته اما همچنان ناقص است. تحقيق مياني را نديده ام ولي ظاهرا مانند اولي باشد. گفته شده تحقيقي از كتاب بر اساس نسخه خطي كامل هر دو جزء نيز در حال انجام است.
همچنین ابو عبد الله محمد بن عبد الله الصیرفی کل کتاب را مختصر نموده که با نام (نکت الانتصار) منتشر شده است.
@kotob_sh

www.tgoop.com/kotob_sh/650

1.89K viewsJan 2, 2020 at 17:56

قرائت شیعه از قرآن در پرتو کتاب الانتصار باقلانی

ابوبکر محمد بن طیب باقلانی، از متکلمان مشهور اشعری سده ی چهارم، عنایت فراوانی به مسأله ی امامت نشان داد و در کتب مختلفش به این مسأله پرداخت. (مطالعه ی این مقاله توصیه می شود: http://ansari.kateban.com/post/847)
از کتب مهم او کتاب الانتصار است که برای دفاع از قرآن و پاسخگویی به شبهات مختلف مربوط به تحریف و اختلافات قرائات و مشکلات مصحف عثمانی نوشته است.
یک هدف عمده ی کتاب الانتصار، ابطال نظرات شیعه و روایات آنان در زمینه ی تحریف قرآن است. وی در مقدمه نیز به اهتمامش به نقض شیعه اشاره میکند: «ونذكر ما يتعلق به من ادعاء نقصان القرآن وتغيير نظمه وتحريفه من الرويات الشاذة الباطلة عن عمر وعثمان وعلي وأبيّ وعبد الله بن مسعود، وما يرويه قومٌ من الرافضة في ذلك عن أهل البيت [علیهم السلام] خاصة، ونكشف عن كذب هذه الروايات»
البته همچنان که از یک متکلم اشعری انتظار می رود، در سراسر کتاب جانب انصاف رعایت نشده و اقوال ناروایی به شیعیان نسبت داده شده است. اما در عین حال کتاب الانتصار منبع متقدمی برای بررسی نگاه برون دینی به تشیع و باورهای شیعیان به شمار می رود، که طبعا بازتاب دهنده ی حداقل بخشی از عقائد متعارف شیعه در آن دوران نیز خواهد بود.
کتاب الانتصار سه بار منتشر شده است: یک بار با تحقیق دکتور محمد عصام القضاة در دو مجلد، و بار دیگر توسط عمر حسن القيام در دو مجلد، و نيز توسط محمد السيد عثمان. تحقيق اول بر اساس تنها يك نسخه خطي ناقص كه جزء اول كتاب را برداشته انجام گرفته، اما تحقيق سوم از نسخه خطي ديگري استفاده نموده كه چند باب از جزء دوم كتاب را هم داشته اما همچنان ناقص است. تحقيق مياني را نديده ام ولي ظاهرا مانند اولي باشد. گفته شده تحقيقي از كتاب بر اساس نسخه خطي كامل هر دو جزء نيز در حال انجام است.
همچنین ابو عبد الله محمد بن عبد الله الصیرفی کل کتاب را مختصر نموده که با نام (نکت الانتصار) منتشر شده است.
@kotob_sh

BY آثار کهن شیعه