🌍آثار پای هومینیدها در کرت می‌تواند نظریه‌ی تکامل را برای همیشه تغییر دهد!


در سال ۲۰۰۲، گرهارد گیرلینسکی، زمین‌شناس لهستانی، هنگام تعطیلات در جزیره‌ی کرت یونان، به‌طور تصادفی با ردپاهایی باستانی مواجه شد. این ردپاها که در ساحل تراچیلو قرار دارند، پس از بررسی مشخص شد مربوط به ۵/۶ میلیون سال پیش هستند؛ بسیار قدیمی‌تر از ردپاهای کشف‌شده در آفریقا (۳/۶۶ میلیون سال پیش در اتیوپی)!


❗ تزلزل در نظریه‌ی سنتی:
این کشف، نظریه‌ی پذیرفته‌شده‌ی منشأ انسانی از آفریقا را به چالش کشید و با مقاومت شدید جامعه‌ی علمی روبه‌رو شد.
با وجود انتشار مقاله‌ای از سوی پر آلبرگ (دانشگاه اوپسالا) و متیو بنت (دانشگاه بورنموث)، آن‌ها بیش از شش سال فشار و مخالفت را تحمل کردند.



🧬 حمایت از فرضیه‌ی اروپایی:
- دانشمندانی مانند مادلین بومه از دانشگاه توبینگن، از این یافته‌ها حمایت کردند.
- آن‌ها روی گونه‌ای از انسان‌نماها به‌نام گریکوپیتکوس تحقیق می‌کنند که در یونان و بلغارستان کشف شده‌اند.
- این شواهد ممکن است نشان دهند که انسان‌های اولیه، صرفاً از آفریقا نیامده‌اند، بلکه اروپا نیز نقش مهمی ایفا کرده است.



⏳ پژوهش‌های آینده:
- تیم آلبرگ قصد دارد تاریخ‌گذاری دقیق‌تری روی ردپاها انجام دهد.
- محققانی مانند دیوید بگون از دانشگاه تورنتو نیز شواهد جدیدی درباره‌ی نخستین انسان‌نماهای اروپا ارائه کرده‌اند.



نویسنده: علی اسلامی ✍🏻
گردآورنده: ملیکا شیاسی📚

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

⭕️ وبینار رایگان معرفی رویداد Cancer Biotalent🎗️

🔺با توجه به خلاقانه و نو بودن رویداد بایوتلنت، سوالات بسیاری در خصوص روند برگزاری، فرآیند داوری، اهمیت شرکت در رویداد و مهم‌تر از همه اتفاقاتی که در این رویداد رقم خواهد خورد، برای بیشتر شما مخاطبان عزیز پیش آمده است.

🔻به همین منظور، این وبینار با حضور ارکان برگزار کننده رویداد ملی Cancer Biotalent، تدارک دیده شد تا سوالات شما پیرامون این رویداد ملی، پاسخ داده شود.

🌐 جهت ثبت‌نام وبینار، روی لینک زیر کلیک کنید.👇🏻

📲 ثبت‌نام وبینار

اینستاگرام | تلگرام | لینکدین | درباره ما

┏━━━━━━ 
     🆔 @UIBiologists🌱💡 
┗━━━━━━

📚فقط ۲ روز تا دوره کنترل کیفی محصولات آرایشی بهداشتی و شوینده‌ها باقی مانده🔬

📌ظرفیت ۱۱ نفر

📖سرفصل ها:

🔹️آشنایی با استاندارد ۹۸۹۹
الزامات کلی و راهنما برای آزمون‌های میکروبیولوژی

🔹️آشنایی با استاندارد ۲۰۱۱۱
حدود مجاز میکروب‌ها در فرآورده‌های آرایشی-بهداشتی

📚ویژگی‌های دوره:

🔸️کارآموزی همراه حقوق + بیمه
🔸️تدریس توسط متخصصان هدلینگ پاکشو
🔸️دسترسی مادام‌العمر به فایل‌های ضبط شده جلسات
🔸️دریافت جزوه تایپ شده تمامی جلسات

✅برای ثبت‌نام به آیدی زیر پیام دهید.
➡️@ir_microacademy

𓂃◌𓈒𓐍𓂃◌𓈒𓐍𓂃◌𓈒𓐍𓂃◌𓈒𓐍𓂃◌𓈒𓐍

💠 Community / Instagram / ZiLink

╭─────•⊰𓐍⊱•──────╮
 🦠@ir_micro_academy🧪
╰─────•⊰𓐍⊱•──────╯

📚فقط ۲۴ ساعت تا دوره کنترل کیفی محصولات آرایشی بهداشتی و شوینده‌ها باقی مانده🔬

📌ظرفیت ۷ نفر

📖سرفصل‌ها:

🔹️آشنایی با استاندارد ۹۸۹۹
الزامات کلی و راهنما برای آزمون‌های میکروبیولوژی

🔹️آشنایی با استاندارد ۲۰۱۱۱
حدود مجاز میکروب‌ها در فرآورده‌های آرایشی-بهداشتی

📚ویژگی‌های دوره:

🔸️کارآموزی همراه حقوق + بیمه
🔸️تدریس توسط متخصصان هدلینگ پاکشو
🔸️دسترسی مادام‌العمر به فایل‌های ضبط‌شده جلسات
🔸️دریافت جزوه تایپ‌شده تمامی جلسات

✅برای ثبت‌نام به آیدی زیر پیام دهید.
➡️@ir_microacademy


╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

🪨 آیا انسان‌تباران اولیه بدون ساخت ابزار هم می‌توانستند از سنگ‌ها استفاده کنند؟

در منطقه ملکا کونتوره اتیوپی، پژوهشگران گوی‌های طبیعی سنگی پیدا کرده‌اند که بین ۶۰۰ هزار تا ۱.۷ میلیون سال قدمت دارند. جالب اینکه این سنگ‌ها هیچ تغییری توسط انسان نداشته‌اند، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد به‌صورت هدفمند انتخاب و استفاده می‌شده‌اند.

اما چرا؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که نوع سخت‌تر این گوی‌ها احتمالاً برای ضربه زدن به ابزارهای دیگر و نوع نرم‌تر برای ساییدن گیاهان یا پوست حیوانات به‌ کار می‌رفته‌اند.

این کشف نشان می‌دهد که انسان‌تباران اولیه پیش از ساخت ابزارهای پیچیده، از اشکال طبیعی محیط برای کارهای مختلف بهره می‌برده‌اند — چیزی که ما آن را ابزارهای à posteriori می‌نامیم؛ یعنی ابزارهایی که کاربردشان از آثار استفاده روی آن‌ها مشخص می‌شود.

این یافته دریچه‌ای تازه به فهم رفتارهای هوشمندانه‌ی انسان اولیه باز می‌کند.

نویسنده: ملیکا شیاسی✍🏻
گردآورنده: نگین قره‌خانی🔍

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

​​🦂 آیا عقرب‌های باستانی می‌توانستند شکارچیان رأس زنجیره غذایی باشند؟

در کشفی جالب، دانشمندان گونه‌ای جدید از عقرب‌های منقرض‌شده به نام Jeholia longchengi را در شمال شرقی چین و از سازند ییشیان شناسایی کرده‌اند — عقربی که حدود ۱۲۵ میلیون سال پیش در دوران کرتاسه اولیه زندگی می‌کرد.

این کشف، به دلیل کمیابی فسیل‌های عقرب‌های مزوزوئیک و ویژگی‌های خاص این گونه، شناخت ما از تکامل بندپایان و اکوسیستم‌های کهن را گسترش می‌دهد.

چه چیزی این عقرب را خاص کرده است؟

🔹 طول ۱۰ سانتی‌متری آن، Jeholia را به یکی از بزرگ‌ترین عقرب‌های آن دوران تبدیل می‌کند.
🔹 دارای ویژگی‌های آناتومیکی منحصر به‌فردی است که آن را از دیگر عقرب‌ها متمایز می‌سازد.
🔹 احتمالاً شکارچی حشرات، قورباغه‌ها و خزندگان کوچک بوده است.
🔹 به دلیل جثه‌ بزرگش، ممکن است در رأس زنجیره غذایی برخی اکوسیستم‌های زمینی قرار داشته باشد.

این اولین عقرب کشف‌شده از این منطقه است و نشان می‌دهد که تنوع بندپایان در بیوتای «جهول» بیشتر از چیزی‌ست که قبلاً تصور می‌شد.

چطور ممکن است چنین فسیلی حفظ شده باشد؟
فسیل عقرب‌ها بسیار نادرند چون ساختار ظریف بدن‌شان معمولاً در طول زمان تجزیه می‌شود. با این حال، این نمونه جزئیات آناتومیکی شگفت‌انگیزی را حفظ کرده است.


نویسنده: ستاره غفاری‌پور ✍🏻
گردآورنده: نگین قره‌خانی🔍

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

آیا می‌توانیم با نهنگ‌ها صحبت کنیم؟ 🐋🗣️

زبان‌های شناخته‌شده انسانی الگوی شگفت‌انگیزی را نشان می‌دهند: پرتکرارترین واژه دو برابر پرتکرارترین واژه دوم و سه برابر پرتکرارترین واژه سوم است. به این الگو، قانون زیف (Zipf's law) گفته می‌شود. 📊

کشف الگو در آواز نهنگ‌ها 🎶🐳

در پژوهش جدیدی، تیمی از متخصصان هشت سال داده‌های ضبط‌شده از آواز نهنگ‌های گوژپشت را تحلیل کردند و دریافتند که......
برای مشاهده ی ادامه متن، لینک زیر را لمس کنید.

نویسنده: نرگس شمایلی✍🏻

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

🔴 تنها ۲۴ساعت مانده تا…

وبینار رایگان معرفی رویداد Cancer Biotalent🎗️

پاسخ به سوالات شما پیرامون رویداد ملی Cancer Biotalent با حضور ارکان برگزارکننده این رویداد.

🌐 جهت ثبت‌نام وبینار، روی لینک زیر کلیک کنید.👇🏻

📲 ثبت‌نام وبینار


اینستاگرام | تلگرام | لینکدین | درباره ما

┏━━━━━━ 
     🆔 @UIBiologists🌱💡 
┗━━━━━━

آیا نخستین فسیل سیکادا (زنجره) در گودال مِسل کشف شده است؟

📌برای اولین‌بار، دانشمندان موفق به شناسایی و توصیف یک فسیل زنجره واقعی از رسوبات گودال مِسل در آلمان شدند. این زنجره با نام علمی Eoplatypleura messelensis یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته‌شده از زنجره‌های امروزی در اوراسیاست و قدیمی‌ترین عضو شناخته‌شده از زیرخانواده Cicadinae در جهان به‌شمار می‌رود.

📌این فسیل متعلق به حدود ۴۷ میلیون سال پیش است، بدن این زنجره ماده تقریباً به طور کامل حفظ شده و دارای بال‌هایی بزرگ با نقش‌ونگارهایی چشم‌گیر است؛ ویژگی‌ای که احتمالاً همانند زنجره‌های امروزی برای استتار در پوشش گیاهی نیمه‌گرمسیری در آن زمان کاربرد داشته است.

📌محققان می‌گویند خانواده زنجره‌ها یکی از متنوع‌ترین گروه‌های حشرات امروزی هستند، اما فسیل‌های آن‌ها بسیار نادرند. کشف این زنجره، خلأ مهمی را در تاریخچه فسیلی این حشرات پر می‌کند و می‌تواند به عنوان مرجع زمانی برای مطالعات دگرگشت در آینده استفاده شود.

نویسنده: علی اسلامی
گردآورنده: نگین قره خانی
ویراستار: سحر مرتضی‌نژاد

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

🦋کشف گونه‌ای جدید از پروانه‌های در خطر انقراض در کوهستان‌های کانادا


🔍مطالعه‌ای جدید از پژوهشگران دانشگاه‌های آمریکا و کانادا، با استفاده از فناوری ژنومیک و مدل‌سازی زیست‌محیطی، به شناسایی گونه‌ای تازه از پروانه‌های نادر منجر شد.


🦋در یکی از یافته‌های مهم حوزه بوم‌شناسی و حفاظت از گونه‌های در حال انقراض، دانشمندان موفق به شناسایی گونه‌ای جدید از پروانه‌های گروه Satyrium در منطقه‌ی «واترتون لیکس» در آلبرتای کانادا شدند. این پروانه که اکنون با نام علمی Satyrium curiosolus معرفی شده است، تفاوت‌های چشمگیر ژنومی، زیست‌محیطی و رفتاری میان جمعیت «واترتون» و سایر جمعیت‌های این گروه در استان بریتیش کلمبیا و ایالت مونتانا در ایالات متحده، محققان را بر آن داشت تا این جمعیت را به‌عنوان یک گونه‌ی مجزا معرفی کنند. ویژگی متمایز این گونه، پراکندگی کاملاً جدا افتاده و عدم وجود هرگونه جریان ژنی با سایر جمعیت‌ها برای حداقل ۴۰ هزار سال گذشته است.

🦋پروانه Satyrium curiosolus تنها در ناحیه‌ای کوچک به مساحت ۳۰۰ هکتار در منطقه‌ی Blakiston Fan در پارک ملی واترتون زندگی می‌کند. این زیستگاه با زیستگاه‌های مرسوم دیگر گونه های شبیه، تفاوت‌های بارزی دارد؛ در حالی که نزدیک ترین گونه‌ در زیستگاه‌های خشک رشد می‌کند، این پروانه در چمنزارهای مرطوب‌تر و در کنار گیاه بومی به نام لوبیای نقره‌ای زندگی می‌کند و تنها از همین گونه گیاهی تغذیه می‌کند.

🐜 از دیگر ویژگی‌های جالب این پروانه، رابطه‌ی همزیستی خاص آن با مورچه‌های گونه‌ی Lasius ponderosae است. لاروهای این پروانه توسط مورچه‌ها محافظت شده و حتی در هنگام خطر، به داخل لانه‌ی مورچه‌ها پناه می‌برند؛ رفتاری که در سایر جمعیت‌های مشاهده نشده است.

📚مطالعه‌ای بر پایه فناوری‌های نوین ژنومیک
تیم پژوهشی برای اثبات تمایز ژنتیکی این گونه، از توالی‌یابی کل ژنوم استفاده کرد و بالغ بر ۲۱ هزار جهش تک‌ نوکلئوتیدی (SNP) را شناسایی کردند که میان این گونه و نزدیک‌ترین خویشاوندانش کاملاً متمایز است. همچنین، شاخص‌های تنوع ژنتیکی نشان‌دهنده‌ی جمعیت بسیار کوچک و پایداری بلندمدت ژنتیکی این گونه هستند—وضعیتی که آن را در برابر تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی آسیب‌پذیر می‌کند.

🔍پیشنهادات حفاظتی و چشم‌انداز آینده
پژوهشگران تأکید کرده‌اند که با توجه به انزوای شدید، اندازه کوچک جمعیت و یکنواختی ژنتیکی، این گونه باید همچنان به عنوان یک گونه‌ی در خطر انقراض شناخته شود و اقدامات حفاظتی اختصاصی برای آن طراحی گردد.
آن‌ها همچنین هشدار داده‌اند که برنامه‌های رایج نجات ژنتیکی (مانند انتقال فرد از جمعیت‌های دیگر) ممکن است به دلیل خطرات «افزایش‌زایی برون‌تبار» برای این گونه مضر باشد.

📎با این حال، در صورت تغییرات اقلیمی جدی و تهدید بقا، ممکن است در آینده رویکردهای ترکیبی، از جمله هم‌آمیزی ژنتیکی کنترل‌ شده، به‌ عنوان راهکاری قابل بررسی مطرح شود.


نویسنده: نرگس شمایلی✍🏻

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

🦿راز تنوع اسکلتی مهره‌داران با منشأ سلولی متفاوت

در مهره‌داران، اسکلت نواحی مختلف بدن از سلول‌های پیش‌ساز متفاوتی نشأت می‌گیرد. پژوهشگران اکنون کشف کرده‌اند که این سلول‌های اسکلتی نه تنها در منشأ تکوینی خود متفاوت هستند، بلکه در تنظیم ژن‌هایشان نیز تفاوت دارند که ممکن است کلیدی برای داستان موفقیت دگرگشتی مهره‌داران باشد.

از جمجمه گرفته تا کوچک‌ترین استخوان انگشت کوچک پا، اسکلت به عنوان داربست داخلی عمل می‌کند تا به بدن استحکام ببخشد و غلاف‌های محافظی در اطراف اندام‌های مهم تشکیل دهد.

با وجود ساختار مشابهشان، همه استخوان‌ها یکسان خلق نشده‌اند. در مهره‌داران (از جمله انسان)، بخش‌های مختلف اسکلت در طول تکوین جنینی از گروه‌های مختلف سلول‌های پیش‌ساز به وجود می‌آیند.

در طی این فرآیند، هر گروه مجموعه پروتئین‌های تنظیم‌کننده خاص خود را تولید می‌کند و برنامه تکوینی خاص خود را برای تولید غضروف و استخوان طی می‌کند.

۱) استخوان‌های جمجمه و صورت از سلول‌هایی به نام تاج عصبی منشأ می‌گیرند که در پشت جنین تولید می‌شوند و از نظر تکوینی به سلول‌های سیستم عصبی مرکزی نزدیک‌تر هستند.

۲) سلول‌های پیش‌ساز ستون فقرات و دنده‌ها، سلول‌های مزودرم سومیتی هستند که از طرفین پشت جنین منشأ می‌گیرند و علاوه بر استخوان‌ها، عضلات و بخش‌هایی از پوست را نیز تشکیل می‌دهند.

۳) گروه سوم از مزودرم صفحه جانبی در پهلوهای جنین منشأ می‌گیرد و اسکلت بازوها و پاها را به همراه بخش‌هایی از قفسه سینه تشکیل می‌دهد.

تیم تحقیقاتی با انجام تجزیه و تحلیل‌های مبتنی بر تک‌ سلول در جنین‌های مرغ، کشف کرد که هر سه گروه سلولی از مکانیسم‌های تنظیمی متفاوتی برای پیشبرد برنامه تکوینی که سلول‌های اسکلتی را ایجاد می‌کند، استفاده می‌کنند.

یکی از دو نویسنده اصلی این مطالعه، که متخصص بیوانفورماتیک است، می‌گوید: «از این نتایج، ما نتیجه می‌گیریم که سلول‌های اسکلتی در نواحی مختلف بدن در واقع آنقدرها هم که قبلاً تصور می‌شد شبیه نیستند.»

و نویسنده اصلی دوم و متخصص زیست‌شناسی تکوینی، معتقد است: «به نظر می‌رسد که آن‌ها انواع سلولی متفاوتی هستند که در تولید یک بافت مشابه نقش دارند.»

آنچه در نگاه اول بی‌جهت پیچیده به نظر می‌رسد، ممکن است در واقع یکی از کلیدهای موفقیت دگرگشتی مهره‌داران باشد. یکی از محققان می‌گوید: «اگر اسکلت نواحی مختلف بدن توسط نقشه‌های متفاوتی تعیین شود، این بخش‌های اسکلت می‌توانند به طور مستقل از یکدیگر تغییر کنند. این ممکن است توضیح دهد که چرا مهره‌داران این همه انواع مختلف اسکلت را دگرگشت داده‌اند.»


نویسنده: نرگس شمایلی✍🏻

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

🐱 چگونه گربه‌های خانگی وارد چین شدند؟

آیا می‌دانید گربه‌های خانگی ۱۴۰۰ سال پیش از طریق جاده ابریشم وارد چین شدند؟ چه عواملی باعث شدند این حیوانات به‌سرعت در میان اشراف چینی محبوب شوند؟

اینکه چگونه و چه زمانی گربه‌های خانگی وارد چین شدند، مدت‌ها یک راز باقی مانده بود. حالا تجزیه و تحلیل جدیدی از DNA گربه‌ها نشان می‌دهد که...

برای مشاهده‌ی ادامه‌ی مطلب، لینک زیر را لمس کنید.


نویسنده: نرگس شمایلی
╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

۵۹ ثانیه با دگرگشت انسان

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

🔆 رویداد Cancer BioTalent برنامه‌ای علمی-رقابتی در حوزه سرطان  با هدف شناسایی استعدادهای جوان و حمایت از ایده‌های نوآورانه

✅ این رویداد با حضور سرمایه‌گذاران، اساتید و متخصصان، فرصتی برای ارائه ایده، جذب حمایت و یادگیری اصول کارآفرینی را فراهم می‌کند.

⁉️ در این کاتالوگ با موارد زیر آشنا خواهید شد:
۱. اهداف بایوتلنت
۲. بایوتلنت‌های برگزارشده
۳.مهم‌ترین آورده‌های این رویداد
۴.چگونگی ثبت ایده
۵.نحوه ثبت‌نام حضور در این رویداد


🗓مهلت ثبت طرح و ایده: فقط تا ۱۵ خردادماه
ظرفیت باقی‌مانده حضور در رویداد: فقط و فقط ۲۰۰نفر

📌 برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت ایده و ثبت‌نام حضور در بایوتلنت کاتالوگ را مطالعه کنید.

🌐ثبت‌‌نام و ثبت ایده ازطریق:
🔅 biotalentevent.ir

🔔 پشتیبانی:
@biocan_supportt

اینستاگرام | تلگرام | لینکدین | درباره ما

┏━━━━━━ 
     🆔 @UIBiologists🌱💡 
┗━━━━━━

‍ کشف شگفت‌انگیز یک شکارچی فراموش‌شده!


💠کشف فسیل‌هایی شش‌ میلیون‌ساله در جمهوری دومینیکن، نگاه دانشمندان را به گذشته‌ی زیستی کارائیب دگرگون کرد.

💠پژوهشگران موزه تاریخ طبیعی فلوریدا با بررسی دندان و مهره‌های فسیل‌شده، موفق به شناسایی گونه‌ای نادر از شکارچیان خشکی‌زی شدند که به گروه سبسیدها(sebecid) تعلق دارد؛ کروکودیل‌سانانی که برخلاف بستگان امروزی خود، زندگی زمینی داشته و همچون دایناسورهای گوشت‌خوار رفتار می‌کردند.

💠سبسیدها(sebecid) بازماندگان یک شاخه فراموش‌شده از کروکودیل‌سانان به نام نوتوسوکیان‌ها بودند که پس از انقراض دایناسورها در آمریکای جنوبی به بالاترین جایگاه در زنجیره غذایی رسیدند.

💠این شکارچیان عظیم‌الجثه، با چهار اندام بلند، سریع و مجهز به دندان‌های دندانه‌دار، به شکلی ترسناک بر طعمه‌های خود می‌تاختند.


💠یافته‌های تازه، نظریه‌ای به نام فرضیه «گارلاندیا» را نیز تقویت می‌کند؛ این ایده که در گذشته، پل‌های زمینی یا زنجیره‌ای از جزایر، امکان مهاجرت جانوران خشکی‌زی از آمریکای جنوبی به کارائیب را فراهم کرده است. بررسی فسیل‌هایی از کوبا و پورتوریکو نیز نشان می‌دهد که سبسیدها احتمالا در سراسر منطقه پراکنده بوده‌اند.

💠امروزه هیچ نشانی از این شکارچیان بزرگ در کارائیب وجود ندارد و جای خالی آن‌ها را شکارچیان کوچک‌تری چون پرندگان و مارها پر کرده‌اند.

💠 دیدن ردپای چنین موجوداتی در گذشته، تصویری کاملاً متفاوت از اکوسیستم کارائیب ارائه می‌دهد.




نویسنده: ملیکا شیاسی✍🏻
ویراستار: سحر مرتضی‌نژاد 🔍


•منبع•

╔══════════════════╗
║ 🦍@ir_academy_evolution
╚══════════════════╝

👶کودکی طولانی از کجا آمده است؟

🦷فسیل دندانی یک نوجوان از ۱/۷۷ میلیون سال پیش نشان می‌دهد که کودکی طولانی شاید نه برای مغز بزرگ‌تر، بلکه برای دل‌بستگی بیشتر به خانواده و یادگیری از نسل‌های قبلی به وجود آمده باشد.


نویسنده و گردآورنده: ملیکا شیاسی ✍🏻
ویراستار: سحر مرتضی‌نژاد 🔍