LED (ብርሃን አመንጪ ዳዮድ) ብርሃን አፈጣጠር ሂደት

LED ብርሃንን የሚፈጥረው "ኤሌክትሮላይሚንሴንስ" (Electroluminescence) በተባለ ልዩ የፊዚክስ መርህ ነው። ከተለመደው አምፖል (Incandescent bulb) በተቃራኒ LED ብርሃንን ለማመንጨት ክር ማሞቅ ወይም ጋዝ መጠቀም አያስፈልገውም። ይልቁንም የሚሠራው በሴሚኮንዳክተር ቁሶች (እንደ ጋሊየም ናይትራይድ ያሉ) ሲሆን እነዚህም በውስጣቸው ሁለት ንብርብሮች አሏቸው። የመጀመሪያው ንብርብር N-ታይፕ ተብሎ የሚጠራ ሲሆን በውስጡ ብዙ ኤሌክትሮኖች ይዟል። ሁለተኛው ንብርብር ደግሞ P-ታይፕ ሲሆን በውስጡ ሆሎች (ኤሌክትሮኖች የጎደሉበት ቦታ ይዟል። እነዚህ ሁለት ንብርብሮች በሚገናኙበት ቦታ የፒ-ኤን መጋጠሚያ (p-n Junction) ይፈጠራል ይህ ቦታ የ LED ብርሃን አመንጪ ማዕከላዊ ክፍል ነው።

ከኤሌክትሪክ ወደ ፎቶን
ብርሃን እንዲፈጠር የኤሌክትሪክ ፍሰት በ LED በኩል በትክክለኛው አቅጣጫ ሲያልፍ (Forward Bias)፣ የኤሌክትሮኖች እና የሆሎች ሚዛን ይዛባል። ከ N-ታይፕ የሚመጡት ኤሌክትሮኖች ወደ P-ታይፕ መጋጠሚያ ይገፋሉ እና በተመሳሳይ ጊዜ ሆሎች በተቃራኒው ይንቀሳቀሳሉ። በመጋጠሚያው ቦታ ኤሌክትሮኖቹ ከሆሎች ጋር ይዋሃዳሉ (Recombine)። አንድ ኤሌክትሮን ሆል ውስጥ ለመግባት ሲል ከፍ ባለ የኃይል ደረጃ ወደ ዝቅተኛ ደረጃ ይወርዳል። ይህ የኃይል ልዩነት በመደበኛ ዳዮዶች ውስጥ በ ሙቀት የሚባክን ቢሆንም በ LED ውስጥ ባለው ልዩ የቁስ ስብጥር ምክንያት በቀጥታ በሚታይ ብርሃን ቅንጣት (Photon) መልክ ይለቀቃል።

በዚህ መንገድ ኤሌክትሪክ በቀጥታ ወደ ብርሃን ኃይል ስለሚቀየር LEDዎች ከተለመዱ አምፖሎች እጅግ የላቀ ኃይል ቆጣቢነት አላቸው።

የብርሃኑ ቀለም የሚወሰነው ኤሌክትሮኖቹ በሚወርዱበት የኃይል ደረጃ ልዩነት ነው። ይህ የኃይል መጠን በ LED ቺፕ ውስጥ በተጠቀሙት የሴሚኮንዳክተር ቁሶች የኬሚካል ስብጥር (Band Gap Energy) ይወሰናል። ለምሳሌ ኢንዲየም ጋሊየም ናይትራይድ ሰማያዊ ወይም አረንጓዴ ብርሃን ሊፈጥር ይችላል በጋሊየም አርሰናይድ ላይ የተመሠረቱ ቁሶች ደግሞ ቀይ ብርሃን ሊፈጥሩ ይችላሉ።

ነጭ ብርሃን ግን ውስብስብ ነው። አብዛኛውን ጊዜ የሚፈጠረው ሰማያዊ ብርሃን በሚያመነጭ ቺፕ ላይ ፎስፎር (Phosphor) የሚባል ቢጫማ ሽፋን በመጨመር ነው። ሰማያዊው ብርሃን ፎስፎሩን ሲያበራው ፎስፎሩ ብርሃኑን በከፊል ወደ ቢጫነት ይለውጠዋል፤ የቢጫው እና የሰማያዊው ብርሃን ድብልቅ ለዓይናችን ነጭ ሆኖ ይታያል።

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

የኒውክሌር ኃይል ማመንጫ ምንድነው እና እንዴት ይሰራል?
የኒውክሌር ኃይል ማመንጫ ከፍተኛ መጠን ያለው ኤሌክትሪክ የሚያመነጭ ፋብሪካ ሲሆን፣ ይህንን ኃይል ለማግኘት የሚጠቀመው በሳይንስ ኒውክሌር ፊሽን (Nuclear Fission) ተብሎ የሚታወቀውን የአተም የመሰንጠቅ ሂደት ነው። በተግባር ይህ ፋብሪካ የሚሰራው የኒውክሌር ኃይልን ወደ ሙቀት፣ ሙቀቱን ደግሞ ወደ ሜካኒካል ኃይል በመቀየር በመጨረሻም ወደ ኤሌክትሪክ ኃይል በመለወጥ ነው።

ሂደቱ የሚጀምረው በኒውክሌር ኃይል ማዕከል ውስጥ ነው። እዚህ ጋር ዋናው ነዳጅ የሆነው ዩራኒየም-235 (\text{U-235}) በአንድ ኒውትሮን ሲመታ፣ አተሙ ተሰንጥቆ እጅግ ከፍተኛ የሆነ ሙቀት እና ተጨማሪ ኒውትሮኖች ያስለቅቃል። እነዚህ አዲስ የተለቀቁት ኒውትሮኖች በሰንሰለት ምላሽ (Chain Reaction) ሌሎችን የዩራኒየም አተሞች መሰንጠቅን ይቀጥላሉ። የዚህን ምላሽ ፍጥነት እና የሙቀት መጠን ለመቆጣጠር ደግሞ መቆጣጠሪያ ዘንጎች (Control Rods) በኒውክሌር ማዕከሉ ውስጥ ይገባሉ ወይም ይወጣሉ።

የመቆጣጠሪያው ሂደት ከተጠናቀቀ በኋላ፣ የሚመነጨው ከፍተኛ ሙቀት በቧንቧዎች ውስጥ የሚዘዋወረውን ውሃ (Coolant) ያሞቀዋል፣ ይህም ውሃ በከፍተኛ ግፊት ወደ እንፋሎት (Steam) ይቀየራል። ይህ ኃይለኛ እንፋሎት በመቀጠል ቱርባይን (Turbine) የተባለውን ግዙፍ ማሽን በከፍተኛ ፍጥነት ያሽከረክረዋል። ቱርባይኑ ደግሞ ከጀነሬተር (Generator) ጋር በቀጥታ የተገናኘ በመሆኑ፣ የቱርባይኑ መሽከርከር ጀነሬተሩ ኤሌክትሪክ ኃይል እንዲያመነጭ ያደርጋል። በመጨረሻም፣ ኤሌክትሪኩ በኃይል ማስተላለፊያ መስመሮች አማካኝነት ወደ ከተሞችና ቤቶች ይላካል። የኒውክሌር ኃይል ማመንጫዎች ከቅሪተ አካል ነዳጆች በተለየ መልኩ ካርቦን ዳይኦክሳይድ (\text{CO}_2) አያመነጩም፣ ይህም ለአካባቢ ተስማሚ እና ከፍተኛ የኃይል አቅርቦት የሚያረጋግጥ ዘመናዊ የኃይል ምንጭ ያደርጋቸዋል።

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

Rate This Channel With Reaction🙏

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

#Ethio_Techs_News📄

📌ቻት ጂፒቲን በሳምንት 800 ሚሊዮን ሰዎች🔥 እየተጠቀሙት መሆኑ ተነገረ

የኦፕን ኤ.አይ ዋና ስራ አስፈፃሚ ሳም አልትማን እንዳስታወቁት ሸማቾች፣ አበልጻጊዎች፣ ኢንተርፕራይዞችና መንግሥታት ቻት ጂፒቲን ከስራቸው ጋር በማዋሀድ እየተጠቀሙበት ነዉ፡፡

ሳም አልትማን በቻት ጂፒቲ ላይ አዳዲስ መተግበሪያዎች ለማካተት በተዘጋጀ መድረክ ላይ እንደተናገሩት በአሁኑ ጊዜ 4 ሚሊዮን አበልጻጊዎች ከኦፕን ኤ.አይ ጋር ይሰራሉ፡፡ ከ800 ሚሊዮን በላይ ሰዎችም በየሳምንቱ ቻት ጂፒቲን ይጠቀማሉ ብለዋል፡፡ እንዲሁም በደቂቃ ከ6 ቢሊዮን በላይ ጥያቄዎች ወደ ቻት ጂፒቲ እንደሚላኩም ጠቁመዋል፡፡

እ.ኤ.አ. በኖቬምበር 2022 ስራ የጀመረው ቻት ጂፒቲ ከዚህ በፊት ታይቶ በማይታወቅ ሁኔታ የተጠሚቃዎች ዕድገት እያሳየ ሲሆን ይህም ከሌሎች የኤ.አይ መተግበሪያዎች በበለጠ ፍጥነት እያደጉ ካሉ አገልግሎቶች አንዱ እንዲሆን አድርጎታል፡፡

እንደ ቴክ ክረንች ዘገባ በአሁኑ ጊዜ ኩባንያው 500 ቢሊዮን ዶላር ሀብት አለዉ፡፡

©INSA

                   🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

እናመሰግናለን 🙏🏽

በጥቅምት ወር ትኩረት ቢደረግባቸው የምትሏቸውን ጉዳዬች በዚህ ፖስት አስተያዬት መስጫ ስር ብታሰፍሩልን ደስ ይለናል 😊

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

የዋይፋይ ሬንጅ ኤክስቴንደር (Wi-Fi Range Extender) ወይም ዋይፋይ ሪፒተር (Repeater) ተብሎ የሚጠራው መሳሪያ ዋናው ራውተር የሚያሰራጨውን የዋይፋይ ሲግናል ሽፋንና ጥንካሬ ለማስፋት የሚያገለግል የኔትወርክ መሳሪያ ነው። ዋናው ራውተር ሲግናሉን በበቂ ሁኔታ ማዳረስ የማይችልበት ለምሳሌ የቤት ሩቅ ክፍሎች ፎቅ ወይም በጓሮ አካባቢዎች ደካማ የዋይፋይ ሽፋን ሲኖር ነው ይህ መሳሪያ አስፈላጊ የሚሆነው።

ኤክስቴንደሩ የሚሰራው በቀላሉ ከዋናው ራውተር የሚመጣውን ደካማ ሲግናል በመቀበል በማጠናከር እና እንደገና በማስተላለፍ (በመድገም) ነው። በዚህም ምክንያት ከዚህ ቀደም የኢንተርኔት አገልግሎት ማግኘት ይቸገር የነበረው ዲቫይስ አሁን ከአቅራቢያው ካለውና ጠንካራ ሲግናል ከሚያስተላልፈው ኤክስቴንደር ጋር ይገናኛል።

ዋይፋይ ኤክስቴንደር በዋናው ራውተር እና ዲቫይሶች መካከል እንደ ድልድይ ሆኖ ያገለግላል ይህም የዋይፋይህን ሽፋን በእጅጉ ለማስፋት ያስችላል።

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

"Myself"😳

                   🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

እንዴት ነው ሀከሮች የኔትዎርክ ሲስተምን ሰብረው የሚገቡት?

ጠላፊዎች (Hackers) የኔትወርክ ሲስተሞችን ሰብረው ለመግባት የሚጠቀሙባቸው ዘዴዎች በሦስት ዋና ዋና መንገዶች ይጠቃለላሉ። የመጀመሪያው እና በሰፊው ጥቅም ላይ የሚውለው መንገድ የሰውን ስህተት መጠቀም (Social Engineering) ነው። በዚህ ዘዴ ጠላፊዎች ቴክኖሎጂን ከመጥለፍ ይልቅ ሰዎችን በማታለል ሚስጥራዊ መረጃ እንዲሰጡ ያደርጋሉ። ለምሳሌ የታመነ ድርጅት መስለው ኢሜይል በመላክ (Phishing) ተቀባዩ አገናኝ (Link) እንዲጫን ወይም ተንኮል አዘል ፋይል እንዲከፍት ያበረታታሉ።
ሌላው ተያያዥ ዘዴ ደግሞ ራሳቸውን እንደ ሀላፊነት እንደተሰጠው የመንግሥት ተቋም በማስመሰል ተጎጂውን በማሳመን የይለፍ ቃል እንዲገልጽ ማድረግ ነው።

ሁለተኛው የመግቢያ መንገድ የቴክኒክ ድክመቶችን መበዝበዝ ሲሆን ይህም በሶፍትዌር ወይም በኮንፊንግሬሽን ላይ ያሉ ክፍተቶችን ማግኘት ነው። ጠላፊዎች ወደ ሲስተሙ ዘልቀው ለመግባት በመጀመሪያ ያልተዘመኑ ሶፍትዌሮች ላይ የሚታወቁ የደህንነት ክፍተቶችን ይፈልጋሉ። በተጨማሪም ደካማ የይለፍ ቃሎችን ለመስበር እንደ Brute Force ወይም Dictionary Attacks ያሉ ዘዴዎችን ይጠቀማሉ በዚህም ሲስተሙን በሺዎች በሚቆጠሩ የይለፍ ቃላት ጥምረቶች በመሞከር ትክክለኛውን ለማግኘት ይሞክራሉ። እንዲሁም ኔትወርክን በመቃኘት (Scanning) ክፍት የሆኑ አገልግሎት መስጫ ፖርቶችን (Open Ports) ወይም የተሳሳቱ የደህንነት ኮንፊግሬሽኖችን በማግኘት ወደ ሲስተሙ መግቢያ መንገድ ይፈጥራሉ።

ሦስተኛው ዘዴ ደግሞ ተንኮል አዘል ሶፍትዌሮችን (Malware) ወደ ሲስተሙ ማስገባት ነው። ጠላፊዎች እንደ ትሮጃን ሆርስ (Trojan Horse) ያሉ ፕሮግራሞችን ይጠቀማሉ እነዚህም ምንም ጉዳት የሌላቸው መስለው በመታየት ተጠቃሚው እንዲጭናቸው ያበረታታሉ። አንዴ ከተጫኑ በኋላ ጠላፊዎች ስውር ግንኙነት (Backdoor) ፈጥረው ቁጥጥር ያገኛሉ።

ሌሎች ጎጂ ማልዌሮች ደግሞ ተጠቃሚው በኬይቦርድ ላይ የሚፅፈውን ሁሉ የሚመዘግቡ ኪይሎገሮች (Keyloggers) ወይም የኮምፒውተር ፋይሎችን በሙሉ ኢንክሪፕት በማድረግ ክፍያ የሚጠይቁ ራንሰምዌሮች (Ransomware) ናቸው። እነዚህ ሁሉ ዘዴዎች ጠላፊዎች የኔትወርክን ደህንነት በመጣስ መረጃ ለመስረቅ ወይም ጉዳት ለማድረስ የሚጠቀሙባቸው ናቸው።

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻

ፊሊፐር ዜሮ (Flipper Zero)

ፊሊፐር ዜሮ ተብሎ የሚታወቅ፣ በኪስ ውስጥ በቀላሉ መያዝ የሚችል ባለብዙ ተግባር መሳሪያ ሲሆን ዋና ዓላማው ሰዎች በዙሪያቸው ካሉ የዲጂታል ሲስተሞች ጋር እንዴት መስተጋብር መፍጠር እንደሚችሉ በተግባር እንዲማሩ ማስቻል ነው።

መሳሪያው እንደ ግቢ ሪሞት በር መክፈቻዎች እና የመኪና መቆጣጠሪያዎች ያሉ የሬድዮ ምልክቶችን መቅዳት እና መልቀቅ ዘመናዊ ሆቴሎች ላይ የምናገኘው ዲጂታል ቁልፍ መግቢያ ካርዶች ላይ ያሉ RFID እና NFC መረጃዎችን ማንበብ/መቅዳት እንዲሁም ኮምፒዩተሮችን የመቆጣጠር አቅም ያለው ባድ ዩኤስቢ ሆኖ መስራት ይችላል።

እነዚህ ሰፊ ተግባራት ፊሊፐር ዜሮን ለመማር፣ ለሙከራ እና ለፈጠራ በጣም ጠቃሚ ያደርጉታል።
ይህ መሳሪያ ለኢቲካል ሀከሮች (Ethical Hackers) እና የሳይበር ደህንነት ባለሙያዎች ወሳኝ የጥናት እና የምርመራ መሳሪያ ነው።

ባለሙያዎች በድርጅቶች አካላዊ ደህንነት እና ገመድ አልባ ስርዓቶች ላይ ያሉ ደካማ ጎኖችን (Vulnerabilities) ለመለየት እና የመከላከያ ስልቶችን ለመፈተሽ ይጠቀሙበታል። ይሁን እንጂ፣ የፊሊፐር ዜሮ የመጠቀም ቀላልነት እና አቅሙ ለአጥፊ ሀከሮች (Malicious Actors) እና ለጥቂት ልምድ ላላቸው 'script kiddies' ሳይቀር የደህንነት ስጋት ይፈጥራል።

የመግቢያ ካርዶችን በቀላሉ በመቅዳት ወደተጠበቁ ቦታዎች መግባት፣ የሰዎችን ስልክ በብሉቱዝ ስፓም ማጥቃት ወይም በአቅራቢያ ያሉ የኢንተርኔት ሲስተሞችን ማወክ የሚችልበት አቅም ስላለው፣ አጠቃቀሙ በህግና በሥነ ምግባር መመራት አለበት። ፊሊፐር ዜሮ ራሱ ሕገወጥ ባይሆንም፣ በሕገወጥ ተግባር ላይ መዋሉ ግን የደህንነት ስጋት የሚፈጥርበት ዋና ምክንያት ነው።

🦋#Share🦋
👩‍💻 @ethio_techs 👨‍💻 @ethio_techs 👩‍💻