Telegram Web
Forwarded from Mehdi Nassaji
📝📝📝 حجاب، خودمختاری و اخلاق
 

✍🏻محمد سعید حنایی کاشانی

آیا ارزش انسان به این است که «به زور» از «شریعت» یا «قانون» پیروی کند یا «به اختیار»؟ آیا پیامبران از مردمان خواسته‌اند «ایمان بیاورند» یا «اطاعت کنند»؟ تفاوت «پیامبر» با «سردار کشورگشا» و «جبار» و «فرعون» و «شاه» چیست؟ آیا «اطاعت در دین بعد از ایمان و از روی ایمان است یا با زور است و از روی زور و پیش از ایمان»؟ «ایمان» چه جایی در دین دارد و برای چیست؟ بهشت و جهنم را خدا برای چه آفریده است؟ چرا خدا آدمیان را همچون دیگر حیوانات مجبور و بی‌عقل و بی‌اختیار نیافرید تا هرچه خود خواسته آنها نیز مانند دیگر جانداران و بی‌جانان انجام دهند؟

@fallosafahmshk
@MostafaTajzadeh
📝📝📝اکنون جمهوری اسلامی مانده و همان سرمایه اولیه، یعنی مردم. همه قوت‌ها و قدرت‌های بعدی، تمام شده است.

✍🏻محمدرضا جوادی یگانه

تنها راه بقای نظام، بازگشت به مردم است. برای اینکه جمهوری اسلامی مجددا در تله «هواداران بجای مردم» نیفتد، باید تصریح کرد که مردم یعنی نظر اکثریت مردم در پیمایش‌های معتبر. (در غیاب هر راه دیگری که نظر اکثریت مردم و بویژه جامعه دوم را نشان دهد، این راه، نزدیک‌ترین و سریعترین راه رسیدن به نظر مردم است، هر چند، با آن فاصله و تفاوت دارد.)

لذاست که اولویت نظام باید بر افزایش رضایت مردم باشد و بهبود معیشت‌شان، از هر طریق ممکن.

نمودار پیوست که از عصر ایران گرفته شده، سقوط سرانه تولید ناخالص داخلی سوریه از ۱۱۲۴ دلار در ۲۰۱۹ تا ۲۸۲ دلار در ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد، و همین نمودار برای سقوط سریع حکومت سریع کافی است، هر چند او برای جلب رضایت مردم هم هیچ کاری نکرده بود.

@MostafaTajzadeh
انجمن علمی روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌کند:

📍سیاست در سایه‌ی روان: نشست علمی-تخصصی روانشناسی سیاسی

🎙سخنرانان:
🔸دکتر ماندانا سجادی | ذهن جهانی، مغز محلی: تنوع شناختی در پرتو مطالعات کشورها

🔸محمد خادمی | از تعارض تا همبستگی؛ پناهندگان و علم شناختی جوامع پایدار

🔸دکتر کاوه قادری | کهتری و تسلط بر قاعده‌ی بازی: نگاهی روانکاوانه به تحقق خودِ همه‌توان در جنایتکاران جنگی

🔸دکتر مهدی نساجی | امنیت وجودی و دموکراسی مؤثر

📅 زمان برگزاری: شنبه یکم دی‌ماه، ساعت ۱٠ الی ۱۳

📌مکان: تالار سیمرغ دانشکده‌ی روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه شهید بهشتی

📎نوع دوره: حضوری، آنلاین و آفلاین

برای ثبت‌نام و کسب اطلاعات بیش‌تر به روابط عمومی انجمن روانشناسی پیام بدهید.

📱ارتباط با ما:
تلگرام | اینستاگرام | روابط عمومی انجمن
جناب رییس جمهور! بیشتر بگریید. «همینی که هست!»

گرچه اشکهای بی امان شما برای همسرتان بود، روانشناسان و خصوصا روانکاوان معتقدند، آنچه در ناهشیار آدمی است، گاهی چهره عوض می کند و در قالبی دیگر ظاهر می شود. من گمان می کنم اگر اوضاع مملکت خوب بود و شما احساس می کردید در مقام ریاست جمهوری توانسته اید مرهمی بر دردهای این مردم باشید، اشکهایتان را می توانستید کنترل کنید و جلسه را ادامه دهید.

گریه های شما، ناخودآگاه گریه بر همه دردهای ایران زمین بود، گریه هایی که چهره عوض کردند و در ظاهر اشک برای همسر بیرون زدند.
خیلی خوب بود که شما گریه کردید. پیشنهاد می کنم باز هم بگریید، ولی این بار آنچه در ناخودآگاه شماست را به خودآگاه بیاورید و با صراحت بیشتر برای این مردم گریه کنید!

برای کودکانمان که در دود در حال خفه شدن هستند، بگریید؛ کودکانی که دیگر حتی نمی توانند مثل بقیه مردم جهان، هر روز به مدرسه بروند، چون گاز نیست، برق نیست و به زودی آب هم نخواهد بود.

برای کارخانه داران و تولید کنندگانی بگریید که تقریبا تعطیل هستند.

برای کارگران بگریید که بیکار می شوند.

برای دختران و زنانی بگریید که هر روز با ترس و لرز به خیابان ها می روند.

برای همه بگریید، به اندازه یک ایران بگریید.

گریه های شما چاره ساز است، گریه های شما، سالها دروغ و لاپوشانی را برملا می کند. گریه های شما پوسته ها را می شکند و تشت رسوایی ها را بر زمین می زند.

کمی شجاع تر باشید و ترس و ملاحظه را کنار بگذارید. خودتان گفتید، «همینی که هست!». مملکت هم «همینی که هست»، چرا باید به آن روتوش بزنیم؟ حقیقت ها را بگویید تا همه با هم بسوزیم و بگرییم، شاید از دل این گریه ها، تکانی بخوریم و تکانی بخورند و از این زجر مدام خلاصی یابیم.

آقای پزشکیان، اگر هیچ کاری نمی توانید بکنید، حداقل به همین گریه ها ادامه دهید، صریح تر و صریح تر!
https://www.tgoop.com/delshodeyevelshode
🔸نقدی بر گرامیداشت روز زن و مادر

مشخص نیست روز میلاد حضرت زهرا (س)، روز زن است یا روز مادر. احتمالا برای کسانی که این روز را در تقویم قرارداده اند، زنانگی و مادرانگی یکسان تلقی شده اند و در حقیقت زنانگی به مادرانگی «تقلیل» داده شده است. نوع مواجهه تریبون های رسمی و غیر رسمی نیز همین پیام را دارد که زن، یعنی مادر و بنابراین زن خوب، یعنی مادر خوب. مادر خوب هم کسی است که به «وظایف» مادری می پردازد: تربیت فرزند، تلاش برای بزرگ کردن او، شب بیداری و از خوراک خود زدن و فداکاری برای او.

چنین رویکردی، زن را موجودی برای «دیگری» می خواهد و نقش زن را در مادر بودن فرو می برد.

این درحالی است که هم در شرع و هم در عرف امروز جهانی، فرزندپروری یک «وظیفه مشترک» میان زن و مرد است و این پیشفرض که زنان وظیفه مراقبت و تیمار داری و از خودگذشتگی برای فرزند را دارند، یک پیش فرض تبعیض آمیز است. نگهداری از فرزند، وظیفه زن نیست، بلکه یک وظیفه مشترک میان دو نفری است که فرزند را به دنیا آورده اند و چگونگی تقسیم کار میان آن دو کاملا بستگی به شرایط اجتماعی و توافق طرفین دارد. ممکن است حالتی پیش بیاید که زن، کمتر از مرد به فرزندان بپردازد.

یک خانم که مدال آور ریاضیات جهانی است را تصور کنید که موقعیت های شغلی بین المللی مهمی برایش فراهم می شود، در صورتی که همسرش متوسط است. در همین دوران این زن و شوهر با توافق یکدیگر بچه دار می شوند و با هم توافق می کنند که پدر، مسوولیت نگهداری فرزند را بیشتر از مادر به عهده بگیرد و مادر به روزی یکی دو ساعت وقت گذراندن در بعد از ظهرها و روزهای تعطیل برای کودک اکتفا می کند و بقیه روز، این پدر است که از کودک مراقبت می کند و این روند تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند. در این صورت، زن، مسوولیت بسیار کمتری در فرزند پروری داشته است.

در فرض فوق،

اولا، هیچ داده روانشناختی و هیچ مطالعه ای نشان نداده است که این کودک به این دلیل که پدرش از او مراقبت کرده، دچار اختلال در شخصیت و عاطفه و یا هرچیز دیگر باشد، بلکه می تواند فردی کاملا سالم از نظر روحی و روانی و جسمی باشد.

ثانیا، آن زن، هیچ گونه رفتار غیر اخلاقی و غیر شرعی انجام نداده است و کماکان به عنوان یک «انسان» می تواند شایسته تقدیر باشد. او، با آنکه مسوولیت مراقبت از فرزند را به دوش نگرفته است، کماکان می تواند انسانی کامل، دارای بالاترین فضیلت های اخلاقی و مقرب پروردگار باشد.

در قرآن حتی یک مورد وجود ندارد که فرزندپروری و تیمارداری کودک و سختی کشیدن ها برای رشد فرزند را از وظایف مادر بداند و اتفاقا تصریح و تاکید می کند در بزرگ کردن بچه، زن و مرد با هم توافق کنند و هیچکدام نباید متضرر شوند (بقره، 233). تنها موردی که از زن بابت سختی هایش تجلیل شده، هنگام بارداری است، که البته امری زیستی و فیزیولوژیک است.

اگر قرار است روز مادر، به گونه ای برگزار شود که «زن مطلوب» همان «مادر مطلوب» باشد و به این ترتیب در قالبی شفقت آمیز و تجلیل آمیز، نقش زن در مادرانگی منحل شود و سپس چنین جایگاهی تقدیس شود، این، همان «تبعیض شفقت آمیز» است. تبعیض شفقت آمیز، نوع جدیدی از تبعیض علیه زنان است که به جای تبعیض خصمانه علیه زنان، با ظاهری دلسوزانه، زن را تبدیل به موجودی «برای دیگری» می کند: «برای فرزند» یا «برای شوهر».

می توان روزی را به نام روز مادر نامید ولی باید مراقب بود زنانگی به مادرانگی تقلیل نیابد. هرچند بهتر بود، روز پدر و مادر با هم ادغام می شدند، و در یک روز، مشترکا از تلاشهای آنان تقدیر می شد تا زمینه های تبعیض شفقت آمیز ایجاد نشود.
https://www.tgoop.com/delshodeyevelshode
مساله حجاب و دیوان کیفری بین المللی

برای اولین بار، دیوان کیفری بین‌المللی به بررسی مسئله حجاب اجباری به‌عنوان مصداقی از تبعیض و آزار جنسیتی پرداخته است. این موضوع در جریان محاکمه الحسن عبدالعزیز، 47 ساله و عضو گروه افراطی انصارالدین در مالی مطرح شده است. الحسن متهم است که در سال 2012 و در جریان اشغال شهر تومبکتو توسط این گروه، قوانین اجباری حجاب را همراه با سایر اقدامات سرکوبگرانه بر زنان اعمال کرده است.

این پرونده تاریخی بیان میکند حجاب اجباری می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای تحقیر و کنترل زنان به کار رود. در جریان محاکمه، دیوان استدلال‌هایی را شنیده است که چگونه این سیاست‌ها زنان را نه تنها از آزادی‌های فردی محروم می‌کند، بلکه آن‌ها را در معرض خشونت و آزار قرار می‌دهد.

شاکیان این پرونده ادعا کرده‌اند که انصارالدین، تحت رهبری الحسن، زنان تومبکتو را به‌خاطر عدم رعایت قوانین حجاب مجازات کرده و از آن به‌عنوان ابزاری برای تثبیت کنترل خود بر جامعه استفاده کرده است. این اقدامات شامل شلاق زدن، تهدید به خشونت و تحقیر علنی بوده است.

این پرونده برای دیوان کیفری بین‌المللی فرصتی فراهم کرده تا به مسئله‌ای بپردازد که تاکنون بیشتر در چارچوب فرهنگ و مذهب بررسی می‌شد. در صورتی که دیوان این اقدامات را به‌عنوان جنایت علیه بشریت شناسایی کند، این می‌تواند سرآغاز فشارهای حقوقی و سیاسی جدید بر کشورهایی باشد که قوانین اجباری حجاب را اعمال می‌کنند.

همچنین، این پرونده تأکید می‌کند استفاده از مذهب برای سرکوب زنان می‌تواند پیامدهای جدی در عرصه بین‌المللی داشته باشد. اگر دیوان، الحسن را در این اتهامات مجرم بشناسد، این می‌تواند به‌عنوان یک استاندارد جدید حقوقی شناخته شود و پیام روشنی برای دیگر کشورها و گروه‌هایی که قوانین مشابه اعمال می‌کنند، ارسال کند.

این رویداد، نخستین تلاش دیوان برای بررسی قانونی حجاب اجباری در سطح بین‌المللی است.

(نوشته فوق، خلاصه ای از مقاله محمدهادی ذاکر حسین، حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران است که در روزنامه شرق منتشر شده و من خلاصه ای از آن را اینجا آوردم. با تشکر از چت جی پی تی برای کمک به تلخیص).
https://www.tgoop.com/delshodeyevelshode
Forwarded from عصر ایران (M)
درباره تعقیب قضایی استادِ نجیبِ ایران دوستِ توسعه پژوه: "رنانی" ها را قدر بدانید

✍️جعفر محمدی
عصرایران

🔹نمی شود که از یک سو، سخن از آزادی بیان و کرسی های آزاد اندیشی به میان آورد و از دیگر سو، استاد دانشگاهی چون محسن رنانی را به اتهام ابراز نظراتش تحت تعقیب قضایی قرار داد. جامعه از پیگرد قضایی افرادی چون رنانی که نه وابسته خارج اند و نه دلبسته پست های داخل و تنها به توسعه ایران می اندیشند، سیگنال های خوبی دریافت نمی کند
👇👇👇
asriran.com/004JLB

@MyAsriran
🔈 گفتگوی آنلاین

با تبریک به دکتر نیما اورازانی بابت انتشار کتاب "هفت گناه مرگبار روان‌شناسی" (انتشارات طرح نو) با افتخار از نیماجان (مترجم کتاب) دعوت کردم تا گفتگویی پیرامون کتاب داشته باشیم. در این گفتگو من (سعید گرمارودی) قصد کنجکاوی و پرسشگری دارم. موضوع سخن در مورد واکاویِ انتقادیِ فرایندهای پژوهشِ علمی در روانشناسی است. آیا در غیاب موشکافیِ جدی در مورد روشِ تحقیق، نظریه و فرا‌نظریه، پژوهش‌های روان‌شناسی و روان‌شناسان مرتکب گناهان مرگباری می‌شوند؟

سعید گرمارودی
دکترای روان‌شناسی
عضو هیئت علمی دانشگاه وزلیان آمریکا
https://www.tgoop.com/Saeed_Garmaroudi
نیما اورازانی
روان‌شناس اجتماعی و انتقادی
https://www.tgoop.com/Nima_Orazani

زمان: روز یکشنبه ۷ بهمن (۲۶ ژانویه)، ساعت ۸ شب به وقت ایران
لینک برگزاری در گوگل میت: meet.google.com/txp-qzyc-duf
Forwarded from Amin Soltani
آکادمی مانا برگزار می‌کند:

  سلسله نشست‌های دین نامرئی

ارائه دهنده: دکتر مهدی نساجی

عضو هيات علمى دانشكده روانشناسى دانشگاه شهيد بهشتى،
عضو موسسه علم و دين فارادى، دانشگاه كمبريج

زمان: سه‌شنبه‌ها ساعت ۲۲:۳۰ به وقت ایران/ ساعت ۲۰:۰۰ به وقت اروپای مرکزی

به مدت ۴ جلسه

تاریخ اولین جلسه:  ۱۶ بهمن ( ۴ فوریه )

هزینه جلسات:  ۲۵۰ هزار تومان

لطفاً مبلغ مورد نظر را به حساب زیر واریز نموده و  رسید پرداخت را به اکانت تلگرام

@Mana_akademie_reg
ارسال نمایید.‌
.
دارنده حساب: آرزو معيني بدرمهر
بانک : رفاه
شماره حساب: 383944340
شماره شبا: IR-4501-3010-0000-0003-8394-4340
شماره کارت:
۵۸۹۴۶۳۱۱۹۱۱۱۶۶۶۴


در صورت هرگونه سؤال، لطفاً از طریق اکانت تلگرام
@Mana_akademie_reg

با ما تماس بگیرید.
مشغول بازبینی کتابی درباره روانشناسی تکاملی و ارتباط آن با حل چالشهای جهانی هستم. کتاب تامل برانگیزی است که در ماههای آینده منتشر خواهد شد. یک عبارت کوتاه از آن را اینجا می آورم:

ادموند بِرک: «دولتی که ابزاری برای تغییر نداشته‌باشد، ابزاری برای حفظ خود نیز نخواهدداشت» (Burke, 2021/1790: 38).
آقای پزشکیان، کم کم دارید به مریخ می روید!

جناب آقای رییس جمهور، واقعا خیلی سخت بود تشخیص دهید، روز شنبه تهران را با هوای آفتابی، نه چندان سرد و تمیز نباید تعطیل کنید و به جای آن روز یکشنبه که برف می بارید و تردد سخت بود، تعطیل کنید؟

شاید شما به مریخ رفته اید که حتی از آب و هوای کشورتان هم بی خبرید؟ واقعا چه شده که از درک بدیهیات عاجز شده اید. شما می خواهید ابر چالش های کشور را حل کنید؟ شما می خواهید پایتخت را جابجا کنید؟

البته شواهد دیگری هم از مریخی شدن شما وجود دارد.

امروز نگرانی مردم از وضعیت ارز و افق نامعلوم تحریم ها و ناترازی ها و ... است. مردم از شما می خواهند درباره این موضوعات حرف بزنید و راه روشنی ارائه کنید. اگر هم نمی توانید مشکلی را حل کنید، حداقل با مردم صادق باشید و با آنها موانع و مشکلات را در میان بگذارید تا حداقل مردم احساس کنند شما هم در شهر و روستایشان و در همین کره خاکی زندگی می کنید، نه این که به کره مریخ رفته اید.

شما در این شش ماه که از دولتتان گذشته، تقریبا هیچ کاری نکرده اید (جز رفع فیلتر واتس آپ). البته ما هم می دانستیم کار چندانی نمی توانید بکنید، با اینحال ما به شما رای دادیم چون احساس کردیم تفاوت شما با دیگران این است که با مردم صادق هستید و حتی اگر کاری نمی توانید بکنید، با مردم بر اساس دغدغه هایشان حرف می زنید و مردم احساس می کنند رییس جمهوری سر کار است که در مریخ زندگی نمی کند و ایدئولوژی ذهن و فکرش را به یغما نبرده که بدیهیات را هم نبیند و از آسمانها حرف بزند، در حالی که روی زمین هیهات است.

آقای رییس جمهور، صداقت در این است که شما به نمایندگی از مردم، درباره چیزی حرف بزنید که نگرانی مردم است و نه این که در ذهن مردم شهر و روستا چیزی باشد و شما درباره چیز دیگری حرف بزنید و به اصطلاح، خودتان را به آن راه بزنید.

آقای رییس جمهور، اگر همین صداقت با مردم را هم کم کم از دست بدهید، دیگر هیچ چیز برای شما باقی نمی ماند و دیری نخواهد بود که آرزو کنید کاش همان کار پزشکی را ادامه می دادید و اینگونه از دل و دیده همان بیست و چند درصدی که به شما رای دادند، نمی افتاید.

جناب رییس جمهور هنوز دیر نشده است و می توانید از سفینه ای که دیگر مسوولان را به کره مریخ می برد پیاده شوید و با مردم همراه شوید.

مهدی نساجی، مدرس روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
پس از ماه‌ها توقف در ممیزی ارشاد، بالاخره کتاب، بدون هیچ تغییری، مجوز گرفت و منتشر شد.
از انتشارات طرح نو برای پیگیری ها و انتشار کتاب تشکر میکنم.

📚 این کتاب تلاشی است برای پاسخ دادن به پرسش‌هایی دیرینه که تا پیش از این در حیطه تأملات فیلسوفان و الهی‌دانان قرار داشت، اما اکنون روان‌شناسان در آزمایشگاه‌های روانشناسی به آن‌ها پاسخ می‌دهند.
در این اثر با هفت مطالعه روان‌شناختی برجسته درباره دین آشنا خواهید شد.

📌 فهرست عناوین کتاب عبارتند از:
▪️آیا (و چگونه) روان‌شناسان می‌توانند دین را مطالعه کنند؟
▪️آیا تفکر به بی‌خدایی می‌انجامد؟
▪️آیا کودکان خلقت‌گرایند؟
▪️آیا خدا شبیه سوپرمن است؟
▪️آیا کودکان به روح باور دارند؟
▪️خدا چه می‌داند؟
▪️چه چیز یک آیین را تاثیرگذار می‌کند؟
▪️آیا اضطراب مرگ، پیش‌ران دین‌داری است؟

شما می‌توانید این کتاب را در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تهیه کنید.
همچنین امکان سفارش مستقیم کتاب از طریق همین کانال نیز فراهم خواهد شد.
بزودی روش تهیه مستقیم کتاب را به اطلاع مخاطبان عزیز کانال می رسانم.
مهدی نساجی
🔸آیا تفکر منطقی به بی‌خدایی می‌انجامد؟
🔸آیا خدا شبیه سوپرمن است؟
🔸آیا کودکان به روح باور دارند؟
🔸خدا چه می‌داند؟
🔸آیا اضطراب مرگ پیش‌ران دین‌داری است؟

اگر تمایل دارید پاسخ این پرسش‌ها را نه از فیلسوفان و الهی‌دانان، بلکه از زبان روان‌شناسان بشنوید، این کتاب ۳۶۰ صفحه‌ای برای شماست!

در این اثر با ۷ آزمایش برجسته روان‌شناختی درباره دین، خدا، باور، شک و تجربه دینی آشنا خواهید شد. نویسنده این کتاب با زبانی علمی و در عین حال قابل‌فهم، شما را با دنیای ذهن و دین از نگاه روان‌شناسی آشنا می‌کند.

📚 مناسب برای علاقه‌مندان به:

روان‌شناسی
مردم‌شناسی
فلسفه دین
الهیات
علوم شناختی
مطالعات میان‌رشته‌ای


📍برای خرید مستقیم کتاب (با ۲۵٪ تخفیف: ۳۶۰ هزار تومان) و ارسال رایگان به سراسر کشور می‌توانید از طریق لینک زیر اقدام کنید:
لینک
🔻همچنین می‌‌توانید در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب به غرفه طرح نو واقع در شبستان، راهرو ۱۹، غرفه ۵۲۶ مراجعه کنید و کتاب را با تخفیف از طرح نو خریداری نمایید.

رَوا |روایتی روادارانه از روان‌شناسی دین

https://www.tgoop.com/Ravaschool
Forwarded from fatemeh teflischi gharavi
📖 کتاب روان‌شناسی تکاملی مثبت منتشر شد.

«این کتاب در پی تغییر نگاه نسبت به روان‌شناسی رایج است؛ همان هدفی که روان‌شناسی مثبت، در پی آن بوده است و نگاه متداول ما را نیز به نظریۀ فرگشتِ داروین تغییر می‌دهد.»
دکتر شهریار شهیدی، استاد گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.

«روان‌شناسی تکاملی مثبت، شاخه‌ای جدید در روان‌شناسی و پلی است میان گذشته و امروز و مبانی و کاربردها و فردایی را برای رشد و بهروزی انسان از دیدگاهی چندسویه تصویر می‌کند.»
دکتر فریبا زرانی. دانشیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.

«کتاب حاضر، اثری نوآورانه و جسورانه است؛ کتابی که می‌کوشد در ۱۲۶ صفحه از دل نظریهٔ تکامل داروین الهام‌بخش زندگی مثبت باشد. خواندن این کتاب را که با ترجمه‌ای دقیق به فارسی بازگردانده شده، به علاقه‌مندان توصیه می‌کنم.»
دکتر مهدی نساجی، استادیار گروه روان‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی و دبیرمجموعهٔ بخش روان‌شناسی کمبریج.

📌برای مطالعهٔ این کتاب می‌‌توانید در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب به غرفهٔ طرح نو واقع در شبستان، راهرو ۱۹، غرفهٔ ۵۲۶ مراجعه کرده و کتاب را با تخفیف به بهای ۱۲۳ هزارتومان خریداری نمایید.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
آزمایشگاه روان‌شناسی مثبت دانشگاه شهید بهشتی برگزار می‌کند:
همایش یک روزه
«درباره معنای زندگی»
📅 زمان: دوشنبه 5 خرداد ماه 1404، ساعت 9 صبح تا 18
📍 مکان: سالن سیمرغ دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه شهید بهشتی
برای ثبت‌نام، روی لینک زیر کلیک کنید:
لینک ثبت‌نام
مطلبی از جناب استاد دکتر فیاض بخش (زار ممد) که در فضای مجازی منتشر شده و پاسخی از من (دلشده ولشده) که هم برای ایشان فرستادم و هم اینجا تقدیم مخاطبان عزیز می کنم.

برهان نظم

(زار ممّد و تَفَلسُف)

هرگاه خلوت‌تری می‌یابم، فرصتی را غنیمت می‌شمرم بر پاره‌ای تأملات فلسفی؛(مثلاً من هم آدمی هستم!).

امشب با خواندن دوباره‌ی کتاب «الفبای فلسفه»، اثر نایجل واربرتون، چندباره بر آن شدم تا دلیلی مستحکم بر وجود خدا بیابم- چیزی که تا کنون برای معتقدبودنش نیازی به جستار برهانی نمی‌دیدم؛ و چیزی که در فصل اول این کتاب، سخت بر همان معتقَدم خدشه آورده است.-

کتابی خواندنی است؛ حتی برای افراد متوسطی مانند من. نویسنده، هم مسلّط به فلسفه است، هم واقف به تشکیکات فلسفی، هم خوش‌قلم؛ و از همه مهم‌تر، خوش پیداست که خود دغدغه‌ی الهیاتی دارد و زیرپوستی، علیرغم ایضاح تشکیکات جدّی بر وجود خدا، نهایتاً غش می‌ورزد به همان خدای مجروح و مخدوش از تردیدها و تشکیکاتش.

تا این‌جا عرض حالی بود از اغتنام یکی دو روز تعطیلی در پسِ التهاباتی ماهانه!( چنان که افتد و دانی؛ لیک نه از آن لحاظ!)

…اما واقعا آیا خدا هست؟ آیا خدایی هست؟ یا آیا فقط حس به میراث‌برده‌ای است که هزاران سال است آدمی را گروگان گرفته، تا نقشه‌ی عالَم بدتر از این که هست نشود؟
در این‌کتاب، چه درست و ظریف، پرده از مغالطاتی برداشته می‌شود، که تمثیل را جای برهان می‌نشانند و تشبیه را به عینِ واقع تحویل می‌کنند و مثلاً «مثال نظم» در عالم را به «برهان» تأویل می‌کنند و زر قلب را به عیاری بالاتر از تقلّب می‌فروشند.

شادروان دیوید هیوم، البته اول کسی بود که پرده از مغالطه‌ی «برهان نظم» برداشت و لااقل دو ایراد بر آن نشاند: اول آن که، مگر چند‌جهان را تا کنون تجربه کرده‌ای، که با اجزائی بسیار جزئی از خودش، مثل ساختمان‌ها و بناهای منظم تشبیهش می‌کنی و نتیجه می‌گیری که بنای جهان هم ناگزیر از وجود بنّاست؟ وانگهی و دیٌمن، آیا از پس این‌ مدّعا، سالم و غانم برخواهی آمد، که جهان، منظم است؟ تعریفت از نطم چیست؟

من سال‌هاست با این احتجاج مرحوم هیوم در التجاجم! (از لج می‌آید!)؛ اما چه کنم، که از پسش هم برنمی‌آیم؛ چیزی به نام برهان نظم، ساکت می‌کند و قانع نمی‌کند.

الان در دماوند خیره به آسمان پرستاره، در انتظار طلوع فجرم. کاش صدایم به هیوم می‌رسید تا بگویمش: ای نسناس خنّاس! چرا این طلوع و غروبِ میلیون‌ها میلیون ساله را ذرّةالمثقالِ ثانیه‌‌ای عقب و جلو نیست؟ بازهم می‌گویی: برهان نظم را زِکی!؟

قاعدتاً باید پیش‌بینی کنم که اگر می‌بود، «فبُهِتَ‌الّذی کفرَ» می‌شد؛ به حکایت بت‌پرستان و ابراهیم خلیل در آن بت‌شکنی؛ اما یحتمل نیز این‌جا هم می‌گفت:

اولاً: ساعتِ دقیقِ عالم طبیعت، اگر هم ساعت‌سازی داشته‌باشد (آنسِلم قدّیس)، چه دخلی به این دارد که تا آخرش آن را درست کوک کرده باشد؟
دیّمن: آیا پسر! این روایات و‌ حکایات از منابع دینی، که‌ مطابق فهم حسّی بشرِ هم‌عصرشان بوده، کافی است تا بشرِ فراحسّیِ امروز را ساکت یا قانع کند؟

به نظرتان با چیزی به نام «برهان نظم» چه خاکی می‌توانیم بر سر کنیم تا گُلی خداروی از آن برویَد!؟

پاسخ اینجانب (دلشده ولشده):

سلام استاد! و بسیار متین نوشته اید، مثل همیشه.

نه استاد!
برهان نظم منتِج نیست. در قرآن هم صورتی از برهان نظم نیامده است، نظم طبیعت «آیت» و نشانه خداست و نه دلیل و برهان وجود او. اگر (و تاکید بر اگر دارم) باور به وجود خدا داشته باشیم، حالا از هر راهی و به هر دلیلی، آنگاه اگر به شتر و ماه و ستاره و قطع متجاورات از باغ و مزرعه بنگریم، «یاد» همان خدایی می افتیم که از پیش باورش داشته ایم. و البته اگر خدایی را باور نداشته باشیم، نظم در جهان هیچ معنایی برایمان نخواهد داشت.
به عبارت دیگر باید از منظر معرفت شناختی، رویکردی فروتنانه تر اتخاذ کنیم، و از نظم و زیبایی و موزونی در جهان، طلب دلیل برای حضرت حق نکنیم، بلکه آن را صرفا آیت و نشانه و یاد خدای منان بدانیم.
القصه، علم جدید و به خصوص تکامل داروین علیه الرحمه، برهان نظم را از ما گرفته است هر چند خداباوری را از ما نگرفته است، چرا که راههای باور به خدا راههای دیگرند.
البته کماکان شما می توانید در همان دماوند زیبا، در آستانه سحرگاهان به آسمان بنگرید و «ربنا ما خلقت هذا باطلا»بگویید. چرا که برای شما که از پیش خداباورید، زمین و آسمان همه از برای اویند و هربار که به این شگفتی مینگرید، با خود و خدای خود میگویید اینها عبث نیست‌، پس چه رازی در خود دارد.
به گمان من برهان نظم ساخته فیلسوفان بوده است و نه برداشته از قرآن و لذا اگر از چنگمان برود، اتفاقی نمی افتد. خدا کماکان هست و جهان زیبا هم نشانه او.

ارادت فراوان خدمت استاد و مشتاق دیدار، چه در تهران، چه در دماوند.
مهدی نساجی
https://www.tgoop.com/delshodeyevelshode
2025/06/26 17:14:27
Back to Top
HTML Embed Code: