سوال بیست و یکم
#deepthink

سوال زیر فقط یک نظرسنجی است نه یک حکم قطعی. بنابراین لطفا گزینه‌ای که به نظر شما نزدیک تر است را انتخاب کنید.

سوال بیست و دوم
#deepthink

در دل ذرات کوچک زیراتمی، یک پارادوکس ظریف نهفته است: آیا آن‌ها موج‌اند یا ذره؟ برای پاسخ به این سوال باید به سراغ مفهوم عجیب دوگانگی موج-ذره برویم که به ما یادآوری می‌کند چقدر جهان زیراتمی با شهودمان از دنیای روزمره متفاوت است و محدودیت‌های کلاسیک ذهن ما چقدر می‌توانند گمراه‌کننده‌ باشند. این ویژگی شگفت‌انگیز ذرات بنیادی، به ما کمک می‌کند تا مرزهای دانش خود را گسترش دهیم و پرسش‌هایی بنیادین درباره ماهیت جهان مطرح کنیم. در مقاله زیر که اولین قسمت از مقالات «مکانیک کوانتومی به زبان ساده» است، این پدیده جالب به زبان بسیار ساده توضیح داده شده است. با دیپ لوک همراه باشید و متن کامل قسمت اول را از اینجا مطالعه کنید.

#کوانتوم_به_زبان_ساده
نگاهی به ژرفای کوانتوم | @deeplook

امروز ۱۴ مارس، روز جهانی عدد پی (Pi Day) است. یک عدد واقعا شگفت‌انگیز! از طریق لینک پست بالا که ۹ سال پیش در کانال دیپ لوک قرار گرفته، به کمک ابزار جذاب ولفرام می‌توانید متوجه شوید تاریخ تولد شما در چندمین رقم اعشار عدد پی قرار گرفته است.

سال نو مبارک!

آغاز سال نو با یک خبر کوانتومی مهم!

شب گذشته، جنسن هوانگ، مدیرعامل و بنیان‌گذار NVIDIA، میزبان رویدادی بی‌نظیر در کنفرانس توسعه‌دهندگان نرم‌افزار انویدیا در سن‌خوزه کالیفرنیا (Nvidia GTC 2025) بود که رهبران غول‌های صنعت کامپیوتر کوانتومی یعنی

Alice& Bob, Atom Computing, D-Wave, Infleqtion, IonQ, Pasqal, PsiQuantum, Quantinuum, Quantum Circuits, QuEraComputing, Rigetti, SEEQC

در آن حضور داشتند. در این گفت‌وگوهای استثنایی، مدیران و متخصصان از جایگاه کنونی فناوری‌های کوانتومی و مسیر پیش‌رو صحبت کردند.

همچنین هوانگ در یک حرکت استراتژیک، اعلام کرد که مرکز تحقیقات کوانتومی شتاب‌داده انویدیا (NVAQC) را در بوستون تأسیس خواهد کرد. هوانگ که پیش‌تر نسبت به کاربردهای کوتاه‌مدت محاسبات کوانتومی محتاط بود، اکنون با تغییر دیدگاه، رهبران برجسته این حوزه را به یک گردهمایی دعوت کرد تا آمادگی این فناوری پیشرفته را به بحث بگذارند.

مکانیک کوانتومی شگفتی‌های بسیاری دارد و آزمایش دو شکاف یکی از نمادین‌ترین مثال‌های آن است. این آزمایش، که اولین‌بار توسط توماس یانگ در سال ۱۸۰۱ انجام شد، نشان می‌دهد که ذرات بنیادی مانند الکترون‌ها می‌توانند هم‌زمان رفتار موجی و ذره‌ای داشته باشند. آنچه این آزمایش را متمایز می‌کند، نتایج غیرمنتظره‌ای است که شهود انسانی ما از واقعیت زیراتمی را به چالش می‌کشد. از الگوهای تداخل گرفته تا نقش اندازه‌گیری در رفتار ذرات، این آزمایش تأییدی بی‌چون‌وچرا بر پیچیدگی خارق‌العاده طبیعت است. در قسمت دوم از سری مقالات کوانتوم به زبان ساده، برای درک آزمایش دوشکاف با دیپ لوک همراه باشید و متن کامل قسمت دوم را از اینجا مطالعه کنید.

#کوانتوم_به_زبان_ساده
نگاهی به ژرفای کوانتوم | @deeplook

سوال بیست و سوم
#deepthink

پژوهشگران دانشگاه اینسبروک اتریش موفق به ایجاد حالت‌های داغ گربه شرودینگر شده‌اند، حالاتی که پیش‌تر تصور می‌شد تنها در شرایط فوق‌العاده سرد امکان‌پذیر باشند. یافته‌های این پژوهش نه‌تنها محدودیت‌های پیشین را به چالش کشیده، بلکه چشم‌اندازهای جدیدی را برای کاربردهای عملی پدیده‌های کوانتومی در سیستم‌های پیچیده‌تر گشوده است. با دیپ لوک همراه باشید و متن کامل این مقاله جذاب را از اینجا مطالعه کنید.

#مقاله_خبری
نگاهی به ژرفای کوانتوم | @deeplook

روز جهانی کوانتوم، هرساله در چهاردهم آوریل، در سراسر جهان گرامی داشته می‌شود؛ روزی که به احترام «۴٫۱۴»، نخستین ارقام ثابت پلانک (۴٫۱۴×۱۰⁻¹⁵ eV·s) انتخاب شده است. بزرگداشت این روز تجلی سپاس از آغازهایی است که از قالب فیزیک مجرد به عرصه نوآوری‌های جهان واقعی راه یافته‌اند؛ مسیری که به خلق فناوری‌هایی مانند رایانه‌های کوانتومی، رمزنگاری کوانتومی، و حسگرهای کوانتومی انجامیده است.

سال ۲۰۲۵ به صورت رسمی به عنوان سال بین‌المللی علم و فناوری کوانتوم نامگذاری شده است که اهمیت این روز را دوچندان می‌سازد. این نامگذاری تنها یک سمبل نیست، بلکه نشانه‌ای جهانی است که حاکی از آن است که کوانتوم دیگر به قلمرو تحقیقات محدود نیست و نقش بنیادین آن در آینده فناوری برجسته شده است.

پیشنهادی نوین توسط گروهی از دانشمندان مطرح شده است که نشان می‌دهد پیچیدگی نه‌تنها در موجودات زنده، بلکه در جهان غیرزنده نیز با گذشت زمان افزایش می‌یابد. این دیدگاه تازه، ممکن است اساس درک ما از زمان و تکامل را دگرگون کند و نگرشی نو به قوانین حاکم بر عالم هستی ارائه دهد. در این نظریه جسورانه، جهان نه‌تنها به سمت بی‌نظمی، بلکه به سمت پیچیدگی نیز حرکت می‌کند. برخلاف دیدگاه سنتی که تکامل را منحصر به موجودات زنده می‌داند، این فرضیه بیان می‌کند که پیچیدگی در سراسر جهان، چه در زیست‌شناسی، چه در مواد معدنی و چه در عناصر بنیادی، به‌طور پیوسته افزایش می‌یابد. این رشد پیچیدگی، مشابه قانون دوم ترمودینامیک که افزایش آنتروپی را اجتناب‌ناپذیر می‌داند، ممکن است یکی از قوانین بنیادی طبیعت باشد. نوشتار زیر، ترجمه مقاله‌ای است به قلم فیلیپ بال که به تازگی در وب‌سایت کوانتامگزین منتشر شده و به بررسی این دیدگاه انقلابی و چالش‌های پیش روی آن می‌پردازد.
با دیپ لوک همراه باشید. این مقاله جذاب را به هیچ عنوان از دست ندهید و متن کامل آن را از اینجا مطالعه کنید.

#مقاله_تحلیلی
نگاهی به ژرفای کوانتوم | @deeplook

سوال بیست و چهارم
#deepthink

در دل فیزیک کوانتومی، محدودیت‌هایی نهفته‌اند که مرزهای دانش ما را به چالش می‌کشند. یکی از بنیادی‌ترین این محدودیت‌ها، اصل عدم قطعیت هایزنبرگ است که در سال ۱۹۲۷ توسط ورنر هایزنبرگ، فیزیکدان جوان آلمانی، ارائه و خیلی زود به یکی از ستون‌های اصلی مکانیک کوانتومی تبدیل شد. هایزنبرگ این اصل را نه از طریق آزمایش، بلکه از دل تحلیل‌های ریاضی و فلسفی به‌دست آورد. این ایده در ابتدا با مقاومت و بحث‌های فراوانی در جامعه علمی روبه‌رو شد با این حال، به‌سرعت جایگاهش را تثبیت کرد. این اصل برخاسته از ماهیت موجی ذرات است. اما شگفتی ماجرا آنجاست که این ویژگی تنها به دنیای کوانتومی محدود نمی‌شود؛ بلکه در ماهیت امواج نیز نمود پیدا می‌کند، مثلاً موسیقی‌دانان، بی‌خبر از فیزیک، با این اصل زندگی می‌کنند. بنابراین، آنچه روزگاری تصور می‌شد تنها یک مسئله مکانیکی در فیزیک ذرات است، در حقیقت بازتابی از طبیعت امواج در سراسر جهان هستی است. برای آشنایی بیشتر با اصل عدم قطعیت هایزنبرگ با دیپ لوک همراه باشید و متن کامل قسمت دوم را از اینجا مطالعه کنید.

#کوانتوم_به_زبان_ساده
نگاهی به ژرفای کوانتوم | @deeplook

📖 معرفی کتابی با طعم فیزیک و فلسفه

همزمان با برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب و با توجه به علاقه‌مندی مخاطبان دیپ لوک برای پرداختن بیشتر به مسائل فلسفه فیزیک، توصیه می‌کنیم کتاب زیر را که از سری کتابهای محبوب انتشارات آکسفورد در سال ۲۰۲۱ است، از دست ندهید.
نویسنده در این کتاب، فلسفه فیزیک را به معنای خالص آن بررسی کرده و تمام مفاهیم تخصصی را به زیبایی در کتابی کوچک توضیح داده است و در نتیجه آن را به یک نقطه شروع عالی برای خوانندگان مبتدی تبدیل کرده است.

📚 نام کتاب: فلسفه فیزیک؛ درآمدی بسیار کوتاه
📚 نویسنده: دیوید والاس
📚 مترجم: ناهید سادات ریاحی (سردبیر دیپ‌لوک)
📚 ناشر: انتشارات مازیار
📚 چاپ اول: زمستان ۱۴۰۲

📎 اطلاعات بیشتر:
📎 کتابراه | ایران‌کتاب | انتشارات مازیار | طاقچه