دهمین سالگرد تاسیس انجمن علمی مطالعات صلح ایران و بزرگداشت
دکتر مقصودی
سخنرانان:
محمود دولت آبادی
محمدحسین ‌پاپلی یزدی
نعمت الله فاضلی
ماندانا تیشه یار
عبدالامیر نبوی
علی اصغر قاسمی
محمدکاظم سجادپور
هومن لیاقتی
علی کریمی مله
غلامرضا حداد
اسدالله اطهری
قدیر نصری
علی اکبر علیخانی
علی اسمعیلی اردکانی
رئوف آذری
خسرو قبادی
پوریا مقصودی
محمد منصورنژاد
موسی اکرمی
ژاله افشار
روژان حسام قاضی
حمیدرضا رحمانی زاده دهکردی
آزاده دوست الهی
مهتاب حاجی محمدی
محمد اسدی
جواد رنجبر درخشیلر
پیام های ویدیویی:
علی اکبر امینی
محسن مدیر شانه چی
علیرضا نامور حقیقی
شقایق حیدری
با شاهنامه خوانی:
آوین محمدی
مهراد ودایع خیری
با همکاری:
انجمن علمی مطالعات صلح ایران
خانه اندیشمندان علوم انسانی
موزه ملی ایران
مرکز مطالعات خاورمیانه
مجله سیاست نامه
انجمن حقوق شناسی
موسسه بشیریه
مطالعات ملی
انجمن علوم سیاسی
انجمن جامعه شناسی
دانشگاه آزاد اسلامی
انجمن ایران شناسی
مطالعات غرب آسیا
خردسرای فردوسی تهران
کارگاه شاهنامه خوانی تبریز
نشر هم‌رخ
انجمن افراز
پنجشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۱۷
تهران: خیابان سی تیر، موزه ملی ایران
www.tgoop.com/ipsan

@bashiriyehins

️ حقوق در قاب ادبیات

🕵️‍♂️ فداکاری مظنون X – اثر کیگو هیگاشینو

در دنیای عدالت و قانون، مرز میان «درست» و «نادرست» همیشه روشن نیست.
رمان فداکاری مظنون X داستان نابغه‌ای منزوی است که برای نجات همسایه‌اش از اتهام قتل، طرحی هوشمندانه می‌ریزد که حتی پلیس را سردرگم می‌کند.
اثری درخشان از ادبیات جنایی ژاپن که به‌جای پرسش «قاتل کیست؟» می‌پرسد:
🔹 تا کجا می‌توان برای عشق، قانون را کنار گذاشت؟

⸻

⚖️ تحلیل حقوقی اثر

از منظر حقوقی، «فداکاری مظنون X» نمونه‌ای ممتاز از تقابل اخلاق و قانون است.
ایشگامی با علم کامل به جرم، نه از سر طمع یا انتقام، بلکه با انگیزه‌ای انسانی دست به فریب نظام عدالت کیفری می‌زند. در واقع، او میان عدالت فردی (اخلاقی) و عدالت اجتماعی (قانونی) مرزی تازه می‌کشد.

در نظام‌های حقوقی، چنین کنشی هرچند از نظر وجدانی «قابل درک» باشد، از نظر قانونی «غیرقابل توجیه» است.
رمان به‌زیبایی نشان می‌دهد که قانون، با همه‌ی دقت و عقلانیتش، نمی‌تواند همیشه روح عدالت را در بر گیرد.
در پایان، خواننده در برابر پرسشی بنیادین قرار می‌گیرد:
آیا عدالتِ واقعی، همان است که قانون می‌گوید؟ یا آن چیزی است که وجدان انسان حکم می‌کند؟

⸻

📚 نویسنده: کیگو هیگاشینو
📖 مترجم فارسی: محمد عباس‌آبادی
🔍 ژانر: جنایی – معمایی – فلسفی


ــــــــــ
طرح و متن: یاسمن علیاری
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#موسسه_مطالعاتی_بشیریه
@bashiriyehins

روزنامه اطلاعات شنبه ۲۴آبان
سال صدم.شماره۲۹۰۹۴

🌿 «خوشبختی در عصر پارینه سنگی»

✅ در جستجوی آنچه بیرون از ما و حال ما نیست.


✍️ دکتر #فربد_فدائی - روانپزشک

خوشبختی واژه‌ای است با معانی فراوان و مصادیق بی‌شمار. اما یک تعریف مختصر و گویا از آن عبارت است از: حالتی پایدار از رضایت، معنا، هماهنگی با خود و دیگران و جهان. در عین حال بسیاری از مردم خوشبختی را در داشتن برخی اشیاء ملموس یا رسیدن به خواسته‌های مادی می‌دانند. یک بار به مناسبتی از کسی پرسیدم: در چه صورت خوشبخت خواهی بود؟ پاسخ داد اگر صد میلیارد تومان داشتم خوشبخت بودم. دوباره سؤال کردم: بنابراین اگر دویست میلیارد تومان داشته باشی، دو برابر خوشبخت‌تر خواهی بود؟ پاسخی نداشت.
شما و من مردمان بی‌شماری را دیده‌ایم که داشتن خانه مجلل، اتومبیل و لوازم خانگی گران‌قیمت و فرش‌های ابریشمین را عامل عمده خوشبختی می‌دانند. در این صورت آیا انسان‌های دوران پارینه‌سنگی که هیچ یک از این امکانات را نداشتند از احساس خوشبختی بی‌بهره بودند؟
گمان می‌کنم در آن دوران هم برخی نیاکان عصر حجری، شاد و برخی ناشاد بوده‌اند.
یکی با داشتن غار وسیع و بلند ارتفاع و جریان دائمی آب از چشمه داخل غار یا داشتن گله ماموت و ماستودون که چند نفر نئاندرتال چوپان او بوده‌اند، احساس افسردگی می‌کرده؛ در مقابل نیای پارینه‌سنگی دیگری با یافتن جایگاهی کوچک در پشت یک صخره که با سرچشمه آب دو فرسنگ فاصله داشته، با رضایت به زندگی لبخند می‌زده‌است. اگر جلوتر برویم چند نیای پارینه سنگی را می‌بینیم که حلقه‌وار در گوشه‌ای نشسته‌اند و گاه‌گاه از لیوان‌های سنگی نتراشیده و نخراشیده‌ای که در دست دارند، جرعه‌ای آب باران که با برگ‌های اوکالیپتوس معطر شده است می‌نوشند و به صحبت‌های دوست خویش گوش فرا می‌دهند که در میانه نشسته است و از روزگار خوش گذشته می‌گوید که آدمیان بر شاخه‌های درختان سکونت داشتند و در بند لیوان و سینی و قفسه سنگی نبوده‌اند؛ بلکه با آرامش و شادی روزگار می‌گذرانیده‌اند.
در کناری دیگر، فیلسوف عصر حجر تعلیمات خود را به مستمعین عرضه می‌کند، تعلیماتی که حاصل سال‌ها کوشش او در جذب معلومات و دفع مجهولات بوده‌است و از جمله آنها این حکمت است که «اگرگرسنه بودی و در غار خود چیزی برای خوردن نیافتی، همسایه خود را مخور! بلکه همراه او به جستجوی میوه‌ها و دانه‌های خوراکی برو!»
از سفر به گذشته بازآییم و به سوی آینده رهسپار شویم. بی‌تردید صدها یا هزاران سال بعد، نوادگان ما نیز با این پرسش مواجه می‌شوند: «مردمان دوره تاریخی (که ما باشیم!) علیرغم امکانات ناچیزی که داشتند و فقط از اتومبیل‌ و هواپیما و ماشین لباسشویی و تلفن همراه برخوردار بودند، آیا می‌توانستند احساس خوشبختی‌ هم بکنند؟ شاید این نوادگان بر حال ما تأسف هم بخورند.
اما ما می‌دانیم که بر حسب قرینه، حتی بین آنان که با انتقال مولکولی در ثانیه‌ای از جابلقا به جابلصا می‌روند و کرات آسمانی را مسخر و بیماری‌ها را معدوم می‌کنند نیز برخی افراد شاد و برخی افسرده خواهند بود؛ زیرا شادی و خوشی در داشتن و بیشتر داشتن نیست.
به گفته مولوی: آب کم جو تشنگی‌آور به دست/ تا بجوشد آبت از بالا و پست.
هماهنگونه که در ابتدای نوشته آمد، خوشبختی حالتی است پایدار از رضایت، معنا، هماهنگی با خود و دیگران و جهان.
خوب است برای حسن ختام، حکایتی کوتاه را نقل کنم: خبرنگار جوانی از ارسطو اوناسیس، میلیاردر یونانی که به ثروت شهره بود، پرسید: چه باید انجام دهم که مانند شما از محنت دور باشم و خوشبخت و ثروتمند شوم؟ اوناسیس پاسخ داد: ده سال باید مانند خر کار کنی و سپس ده سال مانند سگ زندگی کنی.
خبرنگار دوباره پرسید: آن وقت ثروتمند و خوشبخت می‌شوم؟
اوناسیس گفت: نه؛ ولی به بدبختی عادت می‌کنی و ناراحت نخواهی بود.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#موسسه_مطالعاتی_بشیریه
@bashiriyehins

از اهالی عمیق علوم انسانی کسی نیست که استاد #حسین_بشیریه را نشناسد. همو که طرحی نو در دانش سیاسی ایران درانداخت و #جامعه_شناسی_سیاسی را به اوج برد و #فلسفه_سیاسی را به اعلا و البته همچون دیگر بزرگان اندیشه، جفای بسیار دید.
از او خواستند برای شب #دانشکده_حقوق_و_علوم_سیاسی #دانشگاه_تهران‌، پیامی بفرستد. گفت: چیزی برای گفتن ندارم. اما اصرارها جواب داد و مطلبی ساده داد در مورد استاد مطلوب و محبوبش، زنده‌یاد استاد #حمید_عنایت.
این مطلب، توسط #تهمورث_بشیریه، برادرزاده ایشان در تالار #شیخ_مرتضی_انصاری و در قالب برنامه #شبهای_بخارا قرائت شد.
اینجا می‌توانید خوانش این پیام کوتاه را ببینید و بشنوید.

با تشکر از #بخارا و کانون #ایران_شناسی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
#موسسه_مطالعاتی_بشیریه
@bashiriyehins

🕵️‍♂️ (Maigret at the Crossroads)

در رمان «شب چهارراه»، کارآگاه معروف فرانسوی، ژرژ ماگره، با پرونده‌ای مرموز روبه‌رو می‌شود: در یک چهارراه دورافتاده قتلی رخ داده و هیچ چیز به سادگی قابل اثبات نیست.
هرکدام از افراد حاضر در محل، اسرار و انگیزه‌های خود را دارند و شواهد اولیه گیج‌کننده است. ماگره با دقت، صبر و تحلیل‌های دقیق، به بررسی رفتار مظنونان و تناقض‌های کوچک می‌پردازد تا حقیقت را آشکار کند.

⚖️

رمان «شب چهارراه» نمونه‌ای از اهمیت تحقیق علمی و بی‌طرفانه در روند قانونی است. ماگره نه تنها با مدارک و شواهد سر و کار دارد، بلکه باید تصمیم بگیرد چگونه از حقوق متهمان و عدالت واقعی محافظت کند.

از منظر حقوقی:
• تحقیقات کارآگاه باید مبتنی بر منطق، مشاهده دقیق و تحلیل شواهد باشد.
• قانون و عدالت گاهی پیچیده و چندلایه‌اند و تحقق عدالت واقعی نیازمند فهم روان‌شناسی انسان‌هاست.
• حتی در پرونده‌هایی که شواهد مبهم‌اند، حفظ بی‌طرفی و رعایت حقوق افراد برای دستیابی به حقیقت ضروری است.

📚 نویسنده: ژرژ سیمنون
📖 ترجمه: موجود با عنوان «شب چهارراه» در چند انتشارات

طرح و متن: یاسمن علیاری

#موسسه_مطالعاتی_بشیریه
@bashiriyehins

«محاکمه» یکی از مهم‌ترین آثار ادبی برای نقد نظام قضایی غیرشفاف، اطاله دادرسی، و محرومیت از حق دفاع است.
از منظر حقوق و جرم‌شناسی، این رمان یادآور اصول بنیادینی است که در هر نظام قضایی سالم باید رعایت شود:
• اصل قانونی بودن جرم و مجازات: یوزف هیچ‌گاه نمی‌فهمد جرمش چیست؛ بزرگ‌ترین نقض این اصل.
• حق دفاع و دسترسی به وکیل: روند پرونده به گونه‌ای طراحی شده که موکل حتی امکان بیان دفاعیات یا دسترسی مؤثر به وکیل ندارد.
• بی‌طرفی و شفافیت دادرسی: جلسات در مکان‌های عجیب، میان افراد غیرحرفه‌ای و در روندهای غیرقابل پیش‌بینی برگزار می‌شود.
• نقد بوروکراسی فاسد: کافکا نشان می‌دهد چگونه نظام اداری می‌تواند به ابزار سرکوب تبدیل شود.
• حذف کرامت انسان در فرایند قضایی: یوزف ک. به تدریج دچار ازخودبیگانگی و فروپاشی روانی می‌شود.
این هشداری است درباره اینکه اگر قانون روشن نباشد، عدالت تبدیل به ابزار قدرت می‌شود.

📚 نویسنده: فرانتس کافکا
📖 ترجمه‌: نشر چشمه، نيلوفر، مرکز، نگاه و چند ترجمه مشهور دیگر
🔍 ژانر: فلسفی – حقوقی – اگزیستانسیالیستی – نقد نظام قضایی

طرح و متن: #یاسمن_علیاری

#موسسه_مطالعاتی_بشیریه
@bashiriyehins