📃#ترجمه‌ها | «جنگی برای ذهن‌ها؛ وقتی افکار عمومی به میدان نبرد تبدیل می‌شود»

برگرفته از گزارش: Cognitive Warfare: An Attack on Truth and Thought
📌 منتشرشده توسط NATO Innovation Hub

👥 مترجم:
فاطمه اسماعیلی؛ کارشناسی ارشد روان‌شناسی عمومی دانشگاه تهران

🏷️ مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

▪️یادداشت حاضر، ترجمه بخش‌هایی از یکی از مهم‌ترین اسناد راهبردی در حوزه جنگ‌های نوین است؛ گزارشی از مرکز نوآوری ناتو که به بررسی ابعاد پنهان و پیچیده جنگ شناختی می‌پردازد؛ جایی که دیگر نه سلاح، بلکه ادراک و تفسیر انسان‌ها ابزار نبرد به‌حساب می‌اید.

▫️ جنگ شناختی چیست؟
جنگ شناختی، برخلاف حوزه‌های سنتی جنگ، در درجه اول در سطح فیزیکی عمل نمی‌کند و در کنار آن، به جای وادارکردن دشمن به انجام اراده کشور مهاجم از طریق تهاجم نظامی، آنان را وادار می‌سازد تا از درون خود را نابود سازند. در واقع، این نوع از جنگ بر تغییر نحوه تفکر جمعیت هدف – و از طریق آن بر نحوه عمل آن – تمرکز دارد.

▫️در این گزارش، دو هدف اصلی جنگ شناختی چنین تعریف شده‌اند:
۱. بی‌ثبات‌سازی: با از هم پاشیدن انسجام اجتماعی، دامن‌زدن به اختلافات داخلی، تضعیف اعتماد عمومی، و ایجاد هرج‌ومرج در درک واقعیت.
۲. نفوذ: با تأثیرگذاری بر تفسیر مردم از واقعیت، تغییر جهت‌گیری نخبگان، و شکل‌دهی به اجماع‌هایی که علیه ارزش‌ها و نهادهای مستقر عمل می‌کنند.

▫️گزارش ناتو، مجموعه‌ای از استراتژی‌های همسو با این دو هدف را معرفی می‌کند؛ از جمله: قطبی‌سازی جامعه،‌ مشروعیت‌زدایی از دولت‌ها، جذب شهروندان به گروه‌های حاشیه‌ای، دستکاری در انتخابات، ترویج ایدئولوژی‌های افراطی و اختلال در ارتباطات و اقتصاد.

▫️نمونه‌های تاریخی مختلفی نیز از به‌کارگیری این جنگ‌ها ذکر شده‌است؛ مانند سرنگونی دولت شیلی توسط ایالات متحده (با استفاده از تحریم اقتصادی برای تحریک افکار عمومی) و مداخله روان‌شناختی روسیه در کشورهای بالتیک (با روایت‌سازی و تهییج اقلیت‌های قومی) است.

📎 برای مطالعه بیشتر درباره گزارش، اینجا کلیک کنید.

🏷️ مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📚 #حلقه_مطالعاتی | بزودی...

«چهارمین فصل حلقه مطالعاتی آشنایی با رویکرد بینش‌های رفتاری»
‌
👥 ویژه علاقه‌مندان به کاربردی‌سازی علوم رفتاری و روان‌شناختی در حل مسائل کشور
‌
📌 اطلاعات تکمیلی و شیوه ثبت‌نام، به‌زودی اعلام خواهد شد.
‌
🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📚 #حلقه_مطالعاتی| ثبت‌نام چهارمین فصل حلقه مطالعاتی «آشنایی با رویکرد بینش‌های رفتاری» آغاز شد.
‌
🔍 این حلقه با هدف آشنایی عمیق‌تر با کاربردهای علوم رفتاری و بینش‌های رفتاری در حکمرانی، سیاست‌گذاری و حل مسائل واقعی جامعه برگزار می‌شود.
‌
👥 ویژه:
دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته‌های روان‌شناسی، علوم شناختی و سایر رشته‌های مرتبط

امکان جذب شرکت کنندگان بصورت پژوهشگر تمام وقت و‌ پاره وقت در پایان حلقه
‌
🗓 زمان ثبت‌نام:
۴ لغایت ۱۰ مرداد ۱۴۰۴
‌
📎 اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام از طریق لینک زیر:
ثبت‌نام
‌
🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📢 #یادآوری | امروز، آخرین مهلت ثبت‌نام در فصل چهارم حلقه مطالعاتی آشنایی با رویکرد بینش‌های رفتاری

⚠️ باتوجه به ثبت‌نام چندبرابری ظرفیت و استقبال زیاد مخاطبان، پذیرش نهایی تنها از میان افراد برگزیده و براساس بررسی اطلاعات و سوابق علمی انجام خواهد شد.

📎 اگر هنوز ثبت‌نام نکرده‌اید، همین حالا می‌توانید اقدام کنید: اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام

🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📢 #اطلاعیه | برگزیدگان شرکت در فصل چهارم حلقه مطالعاتی آشنایی با رویکرد بینش‌های رفتاری

▫️باتوجه به استقبال بسیار زیاد علاقه‌مندان به شرکت در حلقه و محدودیت‌های برگزاری از حیث تعداد نفرات، در روزهای گذشته تمام اطلاعات و رزومه‌های ارسالی مورد بررسی قرار گرفت و به افراد برگزیده تا پایان هفته و از طریق ادمین مرکز با شناسه @IBIC_Admin اطلاع‌رسانی خواهد شد.

▫️ضمن آرزوی موفقیت برای سایر علاقه‌مندان، امیدواریم در فصل‌های بعدی حلقه مطالعاتی و سایر برنامه‌های مرکز پذیرای شما باشیم.
🏷️ مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

🗞️ #پرونده_نشست | #گزارش_نشست «فضای تنش و کاربست علوم رفتاری و شناختی در حکمرانی»
‌
💡 این نشست به‌ همت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در تیرماه ۱۴۰۴ برگزار شد.

‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

▫️در این نشست که با حضور محمدحسن ابراهیم کنی (مدیر مرکز بینش‌های رفتاری ایران) برگزار شد، حاضرین به بیان دیدگاه‌های خود در زمینه ظرفیت‌های علوم رفتاری در مواجهه با موقعیت‌های ناپایدار و تقویت تصمیم‌گیری عمومی مبتنی بر شواهد شناختی پرداختند.

▫️در این میان مدیر مرکز بینش‌های رفتاری ایران، از ویژگی‌های جنگ‌های مدرن و اهمیت فضای شناختی در آن سخن گفت. وی در ادامه بیان کرد: مبنای جنگ‌های کنونی، استفاده از ویژگی‌های روان‌شناختی مردم کشور هدف است. از این رو در زمینه کمک به تحقق اهداف جنگ از طریق کاربست علوم رفتاری، چند حوزه کلیدی و گسترده برای فعالیت وجود دارد: مدیریت تصویر و روایت، همراه‌سازی اراده مردم، مدیریت هیجانی کشور، مدیریت هویت جامعه و تعاملات بین‌گروهی، ارتقای تاب‌آوری جمعی و مقابله با اخبار جعلی.
با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهد که هنوز در کشور، اقدامات موثر و هدفمندی در این زمینه صورت نگرفته و آنچه انجام می‌شود، اغلب بی‌ارتباط یا در تضاد با یافته‌های روز روان‌شناسی است، در حالی که در مطالعات و اقدامات خارجی، این حوزه جایگاه مهمی دارد.

▫️برای دریافت صوت و فیلم کامل نشست، اینجا کلیک کنید.

🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📃#اخبار | «اخبار جعلی؛ بزرگ‌ترین تهدید دنیا در دو سال آینده»
‌
▫️بر اساس جدیدترین گزارش تهدیدات جهانی (The Global Risks Report 2025) که توسط مجمع جهانی اقتصاد (WEF) منتشر می‌شود، اخبار جعلی و اطلاعات نادرست بزرگ‌ترین تهدید دنیا تا سال 2027 شناخته شد.
‌
▫️بر اساس این گزارش، ریشه‌های اصلی گسترش اخبار جعلی عبارتند از : رشد سریع هوش مصنوعی مولد، قطبی‌سازی اجتماعی و سیاسی و انفجار حجم محتوای آنلاین.
‌
پیامد‌های این اتفاق نیز فراتر از مرزهاست و منجر به کاهش اعتماد عمومی و تحریف واقعیت‌ها، تنش‌های ژئوپلیتیک، تأثیرگذاری بر انتخابات‌ها و تزلزل اقتصاد جهانی می‌شود.
‌
▫️بااین‌حال و علی‌رغم اهمیتی که به‌صورت جهانی به این پدیده داده می‌شود، از منظر متخصصین و مدیران ایرانی شرکت‌کننده در پیمایش ادراک تهدیدات جهانی، ادراک از تهدید اخبار جعلی برای ایران، در پایین‌ترین حد ممکن بین کشورهای جهان قرار دارد.
‌
🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

🗞️ #پرونده_نشست | #گزارش_نشست هم‌اندیشی اندیشکده‌های فعال با دبیر شورای عالی فضای مجازی
‌
نشست هم‌اندیشی مدیران و نمایندگان اندیشکده‌های فعال در حوزه فضای مجازی با حضور دکتر سیدمحمدامین آقامیری (دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی) روز چهارشنبه ۵ شهریورماه برگزار شد.
در این نشست، اندیشکده‌ها به معرفی ظرفیت‌ها و پژوهش‌های خود پرداختند.

‌▪️مرکز بینش‌های رفتاری ایران نیز با تاکید بر اهمیت مسئله اخبار جعلی و جنگ شناختی در شرایط فعلی کشور، بر ضرورت اعمال نگاه روان‌شناختی بر پدیده‌های جنگ شناختی تأکید کرد. مدیرعامل این مرکز راهکارهایی را برای برخورد علمی و اثربخش با اخبار جعلی در رسانه‌ها ارائه دادند؛ راهکارهایی که به شهروندان کمک می‌کند بتوانند میان خبر درست و گمراه‌کننده تمایز قائل شوند.
‌
▫️ تأکید مرکز بینش‌های رفتاری ایران بر این نکته بود که سیاستگذاری در حوزه فضای مجازی، بدون درنظر گرفتن ابعاد روان‌شناختیِ جنگ شناختی و تأثیر آن بر ذهن و رفتار مخاطب، نمی‌تواند کارآمد باشد.
‌
برای مشاهده کامل این گزارش اینجا کلیک کنید.
‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📃 #پروژه‌هاوتألیفات | گزارش «به‌کارگیری بینش‌‌های رفتاری با هدف افزایش استفاده مردم از سامانه «خودنویس» وزارت راه و شهرسازی»

👥 پژوهشگران:
▫️ فاطمه مروتی، زینب آرمانیان، عطیه آقامیری ، مریم امام

📩 کارفرما و تاریخ انتشار:
وزارت راه و شهرسازی و مرکز نوآوری و تعالی کوثر| پاییز و‌ زمستان 1403

‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

💬 چکیده:
▫️با توجه به اینکه بخش بزرگی از جمعیت شهری کشور اجاره‌نشین هستند و هزینه اجاره سهم بالایی در سبد خانوار دارد، نظارت دقیق بر بازار اجاره مسکن برای رفاه موجرین و مستأجرین اهمیت ویژه‌ای دارد. به همین منظور دولت سامانه «خودنویس» را برای ثبت قراردادهای اجاره ایجاد کرد.

▫️ با وجود مزایای این سامانه، استفاده مردم از آن به جای روش های قدیمی مرسوم‌تر ، همچنان با چالش‌هایی روبه‌روست. در این پروژه مرکز بینش‌های رفتاری ایران، مداخله‌ای رفتاری بر پایه ارسال پیامک طراحی و در قالب کارآزمایی کنترل‌شده تصادفی (RCT) بر روی ۱۸۰۰۰ موجر و مستأجر در سه شهر تهران، تبریز و کرج اجرا کرد.

▫️ نتایج نشان داد پیامک مبتنی بر اصل «مزیت اجتماعی» اثربخش‌ترین مداخله بوده است؛ به‌گونه‌ای که موجب افزایش ۸۱.۴ درصدی تکمیل قرارداد و ۷۶.۳ درصدی در نرخ ایجاد توسط مستأجرین در سامانه شد. همچنین استفاده از اصل اجتناب از ضرر باعث افزایش ۴۴.۱ درصدی ثبت‌نام مستأجران جدید گردید.

▫️ یافته‌ها نشان می‌دهد که بهره‌گیری از اصول علوم رفتاری و روانشناختی ابزاری کم هزینه است که می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی میزان ثبت قراردادها در سامانه خودنویس را افزایش دهد و به بهبود کارآمدی سیاست‌ها و‌ اقدامات دولت در راستای اجاره‌بها کمک کند.

📎 برای مطالعه بیشتر درباره پروژه اینجا کلیک کنید.

‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📃 #پروژه‌هاوتألیفات | گزارش «کاربردی‌سازی علوم رفتاری در مدیریت بحران: مقابله با اخبار جعلی و اطلاعات غلط»
‌
👥 پژوهشگران:
محمدحسن ابراهیم کنی، فاطمه مروتی و علیرضا گیوزاد
‌
📩 کارفرما و تاریخ انتشار:
دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور | خرداد 1401

‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

💬 چکیده:
▫️ گسترش اخبار جعلی در عصر شبکه‌های اجتماعی به یک بحران تمام‌عیار برای دولت‌ها تبدیل شده است که تأثیر مستقیم بر افکار عمومی دارد. به‌ویژه در زمان بحران‌هایی مانند بلایای طبیعی و پاندمی‌هایی مانند کووید-۱۹، این اخبار می‌توانند هیجانات و ادراکات مردم را دستکاری کنند، تصمیمات عمومی را تغییر دهند و حتی امنیت ملی را خدشه‌دار کنند.
‌
▫️مقابله مؤثر با این پدیده نیازمند شناختی علمی از عوامل رفتاری، شناختی و اجتماعی مؤثر بر پذیرش و اشتراک‌گذاری اخبار و اطلاعات جعلی است. امروزه دانشمندان علوم رفتاری، راهکارهایی متنوع، کم هزینه و کارآمد برای پیشگیری و مقابله با اخبار جعلی ارائه کرده‌اند.
این گزارش به صورت ساده و کاربردی با استفاده از یافته‌ها و تجارب معتبر جهانی‌، اصلی‌ترین، معتبرترین و به‌روزترین راهبردها را در سه بخش ارائه می‌دهد:
1️⃣ استراتژی‌های پیشگیری (Pre-bunking)
2️⃣ استراتژی‌های مقابله (Debunking)
3️⃣ توصیه‌های عمومی برای مواجهه با اخبار جعلی
‌
▫️این راهکارها می‌توانند در مواقع بحران، مبنای طراحی و اقدام دستگاه‌های سیاست‌گذاری و رسانه‌ای مختلف کشور قرار بگیرند. چنین ملاحظات روان‌شناختی کمک می‌کنند تا اقدامات مقابله‌ای با اخبار جعلی اثر معکوس نداشته و اعتماد عمومی به روایت رسمی کشور تقویت شود.
‌
📎 برای مطالعه بیشتر درباره پروژه اینجا کلیک کنید.
‌
‌🏷️ مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

🗞️ #پرونده_نشست | #گزارش_نشست مواجهه با اخبار جعلی
‌
نشست «مواجهه با اخبار جعلی» روز چهارشنبه ۲۶ شهریور ماه با حضور دکتر سیدمحمدامین آقامیری (دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی) در مرکز ملی فضای مجازی برگزار شد. در این نشست، مرکز بینش‌های رفتاری ایران به ارائه جدیدترین پروژه خود در حوزه اخبار جعلی پرداخت.
‌

‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

▪️این پروژه با هدف ارزیابی رفتاری واکنش نهادها و رسانه‌های کشور در برابر اخبار جعلی و طراحی راهکارهای علمی برای مقابله با آن‌ها اجرا شده است. در این طرح، ۴۰ نمونه از پاسخ نهادها و رسانه‌ها به اخبار پرتکرار جعلی سال ۱۴۰۳ شناسایی و با رویکرد رفتاری و روان‌شناختی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند.
‌
▫️یافته‌های پروژه نشان می‌دهد که راهکارهای صرفاً فنی یا حقوقی مانند فیلترینگ و حذف محتوا کافی نیستند و حتی می‌توانند اعتماد عمومی را کاهش دهند. در مقابل، مداخلات رفتاری همچون پیشگیری (Prebunking)، مقابله (Debunking)  طبق پژوهش‌ها و تجارب معتبر جهانی می‌توانند اثربخشی بیشتری در مدیریت اخبار جعلی داشته باشند و‌ اثر معکوس رویکردهای رایج اما قدیمی فعلی را در برابر شیوع اخبار جعلی کاهش دهند.
‌
‌▫️مرکز بینش‌های رفتاری ایران در پایان، دستورالعملی عملی در قالب یک فهرست رفتاری برای مقابله با اخبار جعلی در رسانه‌ها ارائه کرد؛ دستورالعملی که می‌تواند به نهادهای سیاستگذار و رسانه‌ها در طراحی پاسخ‌های علمی‌تر و اثربخش‌تر کمک کند.

‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📄 #مقاله | انتشار دومین مقاله مرکز بینش‌های رفتاری ایران؛
با عنوان «کاربست روش کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده در خط‌مشی‌گذاری شواهدمحور» در فصلنامه سیاست‌گذاری عمومی دانشگاه تهران
‌
👥 نویسندگان:
فاطمه مروتی، زینب آرمانیان و محمدحسن ابراهیم کنی
‌
‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

🔖 چکیده:
▫️هر روزه خط‌مشی‌های مختلفی به منظور بهبود وضعیت و دستیابی به اهداف تصویب و اجرا می‌شوند، امّا عمدتاً شواهد دقیقی از اثربخشی آن‌ها وجود ندارد. در پاسخ به این مشکل، رویکرد خط‌مشی‌گذاری شواهدمحور، به‌ویژه در قالب مراکز بینش‌های رفتاری، در حال گسترش است که در آن خط‌مشی‌گذاران پیش از اجرا، شواهد کافی درباره اثربخشی خط‌مشی‌ها را بررسی و طبق آن تصمیم‌گیری می‌کنند. یکی از روش‌های دقیق این ارزیابی، کارآزمایی‌های تصادفی کنترل‌شده (RCTs) است. این پژوهش که با روش مرور روایی انجام شده، به بررسی ظرفیت RCTها پرداخته و در کنار ارائه راهنمایی عملی برای اجرای آن، نشان داده رعایت سه ویژگیِ استفاده از نمونه‌های بزرگ، درنظرگرفتن گروه شاهد و تخصیص تصادفی، سبب فراهم‌شدن استنباط علّی از این روش می‌شود. استفاده اصولی و رعایت الزامات این روش می‌تواند منجر به مزایایی مانند صرفه‌جویی در هزینه‌ها و اثرگذاری بیشتر شود و به همین خاطر RCTها به استاندارد طلایی در این زمینه تبدیل شده‌اند.
‌
📎 برای مطالعه و دریافت مقاله اینجا کلیک کنید.

‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📚 #دوره‌وکارگاه | بزودی ...
رونمایی از دوره مجازی آشنایی با رویکرد سیاست‌گذاری رفتاری

📌 سه‌شنبه ٨ مهر ساعت ۲۰
به‌همراه ارائه کد تخفیف برای اولین متقاضیان

‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام

📚 #دوره‌وکارگاه | دوره مجازی آشنایی با رویکرد سیاست‌گذاری رفتاری
با همکاری مدرسه علوم انسانی کاریز و خانه اندیشه‌ورزان
‌
👥 مدرس:
محمدحسن ابراهیم کنی (مدیرعامل مرکز بینش‌های رفتاری ایران)
‌
🗂️ سرفصل‌ها: تاریخچه و ریشه‌های شکل‌گیری سیاست‌گذاری رفتاری، تفاوت رویکردهای سیاست‌گذاری سنتی و رفتاری، رویکرد بینش‌های رفتاری،‌ گستره تیم‌های بینش‌های رفتاری در جهان و ایران،‌ چهارچوب‌ها و مدل‌های سیاست‌گذاری رفتاری، و نسل جدید سیاست‌گذاری در ایران
⌛ مدت‌ زمان: ۱:۴۵ ساعت برون‌‌خط (آفلاین)
💰 هزینه: ۳۰۰ هزار تومان (با تخفیف سایت کاریز)

🚀 به همراه ۲۰ درصد تخفیف بیشتر با وارکردن کد ibic20 برای ۲۰ متقاضی اول که اقدام به تهیه دوره کنند.
‌
📎 برای مطالعه توضیحات بیشتر و دریافت دوره اینجا کلیک کنید.
‌
‌‌‌‌🏷️  مرکز بینش‌های رفتاری ایران در وب I بله I تلگرام